Minister Jetten (D66, Klimaat en Energie) moet zich voorbereiden op een gascrisis komende winter. Dat stelde de oud-topman van Shell, Jeroen van der Veer, zojuist in het NPO-Radio 1-programma Sven op 1. Een dergelijke gascrisis ontstaat als Rusland besluit geen gas meer te leveren aan Europa. Volgens van der Veer is dat een reëel scenario.
West-Europa is voor ongeveer dertig tot veertig procent afhankelijk van Russisch gas. Minder gas vanuit Rusland kan daarmee gemakkelijk een gascrisis veroorzaken. In de zomer is minder Russisch gas geen probleem. “Maar dan kunnen we wel de voorraden moeilijker vullen. En dat is in de winter een groot probleem.” De afgelopen dagen leverde Rusland al minder gas aan Duitsland via de pijpleiding Nordstream I. Als dat zou doorzetten dreigt daarmee een crisissituatie, aldus van der Veer. Snel schakelen is lastig, want “alle andere alternatieven kosten veel tijd.”
In een dergelijke crisissituatie is het volgens de oud-topman niet ondenkbaar dat de gaswinning in Groningen wordt opgerekt. Staatssecretaris Vijlbrief stelde mandagochtend in NRC Handelsblad dat hij de discussie over al dan niet openen van het Groninger gasveld ‘niet aan wilde gaan’. Van der Veer: “Ik denk dat je onderscheid moet maken tussen wat je al publiekelijk maakt om de mensen voor te bereiden, en wat je binnenkamers voorbereidt.” Hij noemt het “een verschrikkelijk moeilijke afweging” voor de bewindspersoon. “De afweging of mensen bevriezen van de kou met totaal onbetaalbare rekeningen, moet je afzetten tegen het risico van meer aardbevingen.”
Van der Veer ziet ook twee andere scenario’s die zich in de komende periode kunnen voltrekken, als het gaat om de levering van energie. Het is mogelijk dat Rusland door blijft gaan met het leveren van aanzienlijke hoeveelheden gas aan Europa. “Dat is het doormodderscenario, want je weet nooit of je morgen wel een tekort hebt.” In het derde scenario zou er tussen Rusland en Oekraïne een akkoord komen, en zouden de Russen van Europa eisen dat er ook weer Russisch gas wordt afgenomen. Dan zou een gascrisis worden afgewend.
