Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft Turkije maandag veroordeeld omdat het land in gebreke is gebleven bij een eerdere uitspraak. Het Hof oordeelde in 2019 dat Ankara de in 2017 gearresteerde zakenman Osman Kavala vrij moest laten. Kavala bleef in de gevangenis zitten, en werd afgelopen april juist veroordeeld tot levenslang, nadat een aantal eerdere aanklachten waren verworpen. Ankara zegt op zijn beurt teleurgesteld te zijn in de naar hun mening partijdige houding van het Hof.
Osman Kavala komt uit een familie van tabakshandelaren, die oorspronkelijk in Noord-Griekenland woonden. Na de Grieks-Turkse Oorlog van 1919-1922 vond een bevolkingsruil plaats, waarbij de familie van Kavala naar Turkije gestuurd werd. De in 1957 geboren Osman houdt zich sinds zijn jeugd al bezig met maatschappelijke doelen. Zijn financiële steun aan verschillende ideële organisaties heeft hem in de loop der jaren tot vijand gemaakt voor verschillende Turkse regeringen. Kavala was medeoprichter van de Turkse tak van de Open Society Foundation, de filantropische organisatie van George Soros, en meerdere uitgeverijen. Hiernaast heeft hij zich sterk gemaakt voor de erkenning van de genocide op de Armeense bevolking van het Ottomaanse Rijk, een heikel punt voor veel Turken.
Kavala werd op 1 november 2017 gearresteerd op verdenking van twee aanklachten. De eerste was het organiseren en financieren van de Gezi-protesten in 2013. Deze protesten begonnen als een poging om het Taksim Gezi Park in Istanboel te behouden, maar liepen uit in een veel bredere demonstratie tegen overheidsbeleid en autoritair leiderschap. President Erdogan wees na de protesten al naar het netwerk rond George Soros, dat instrumenteel zou zijn geweest bij het organiseren van de protesten. De tweede aanklacht draait om het organiseren van de mislukte militaire coup in 2016. De coup leidde tot een zuivering van het leger, bureaucratie, en maatschappelijk middenveld.
Kavala werd aanvankelijk vrijgesproken van beide aanklachten, maar werd alsnog vastgehouden. Na nog een reeks nieuwe aanklachten, vrijspraken en nieuwe arrestaties, gevolgd door internationale protesten, werd Kavala op 25 april alsnog veroordeeld voor ”een poging om met geweld de regering af te zetten”. Deze veroordeling duidt op de Gezi-protesten, die in meerdere steden uitliepen op rellen waarbij mensen om het leven kwamen.
In oktober 2021 eiste een groep buitenlandse ambassadeurs in Turkije de vrijlating van Kavala. De meesten hiervan waren afkomstig uit NAVO-bondgenoten van Ankara. De ambassadeurs van de VS, Canada, Duitsland, Nederland, Finland, Denemarken, Frankrijk, Nieuw-Zeeland, Noorwegen en Zweden werden toen bijna het land uitgezet door president Erdogan. Buitenlandse diplomaten genieten immuniteit, maar kunnen wel ”persona non grata” verklaard worden door het gastland, waardoor ze moeten vertrekken. Dit kon alleen worden voorkomen doordat de diplomaten allemaal beloofden zich voortaan niet meer zo uit te laten over de binnenlandse aangelegenheden van Turkije.
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde in 2019 al dat Kavala onterecht vastzat, en dat er geen hard bewijs bestond voor de zeer zware aanklachten tegen hem. nu constateert het Hof dat Ankara hier geen gehoor aan heeft gegeven. Het Hof zegt dat de veroordeling een slechte boodschap is voor maatschappelijke organisaties in Turkije. De Turkse regering laat op haar beurt weten teleurgesteld te zijn in de houding van het Hof. Turkije roept ook het Hof op om de zaak onpartijdig te bekijken.
