Energieprijzen zijn het gespreksonderwerp van de dag. Consumenten worden door de overheid zo goed en zo kwaad als het kan gecompenseerd voor de hoge energiekosten. Het zal onwaarschijnlijk zijn dat minister De Jonge ook de portemonnee trekt als straks de huizenprijzen gaan dalen en mensen noodgedwongen met torenhoge hypotheekschulden als gevolg van ‘onderwaarde’ achterblijven.
Laten we realistisch zijn; het kwaad is al geschied. De prijzen zijn afgelopen jaren door het dak gegaan en er zit veel lucht in de woningmarkt. De grote vraag die boven de markt hangt is niet of maar wanneer de prijzen gaan dalen. En in welk tempo? Een oorlog aan de rand van de Europa doet in ieder geval geen goed.
Op zich hoeft een ‘onderwaarde’ (de situatie waarbij de marktwaarde van de woning onder het bedrag ligt dat aan hypotheek is gegeven op de woning) geen probleem te zijn. Als je gewoon je inkomen behoudt, niet gaat scheiden en niet verplicht hoeft te verhuizen, houd je gewoon je adem in en wacht je de financiële storm af. Maar dit is lang niet het geval voor iedereen. Als de recessie doorzet, leidt dit bijvoorbeeld direct tot een hogere werkloosheid. En dan moet je mogelijk wel verplicht je huis verkopen.
In tegenstelling tot de compensatie van de hoge energiekosten, gaat het bij waardedaling van woningen om forse bedragen. De vraag is of de overheid zich dan ook geroepen voelt om haar burgers te compenseren voor het geleden verlies. Dat verlies is immers mede veroorzaakt door monetair beleid (lage rente) van diezelfde overheid en geopolitieke ontwikkelen (oorlog in Oekraïne). Het kabinet weet ook dat de BV Nederland welvaart bij een gezonde woningmarkt. Alle reden dus om mensen enthousiast te houden om tot die markt toe te treden.
Om te voorkomen dat het aantal woningen dat financieel gezien ‘onder water komt te staan’ verder stijgt, is het nu van belang om zo snel mogelijk meer balans in de woningmarkt te krijgen. Er moet meer woningaanbod komen ten opzichte van de blijvend hoge vraag. Helaas lukt dat op korte termijn niet door nieuwbouw. Die productie komt te langzaam op gang om de balans terug te brengen. De opdracht van de overheid is dus zoeken naar een betere afstemming van vraag en aanbod die wel snel voor meer balans zorgt. Daarmee houden ze een mogelijke compensatie-discussie ook beter buiten de deur.
Jeroen Wilhelm
Directeur Cribb.nl.
