1 september (Reuters) – De Russische president Vladimir Poetin zal de begrafenis van de laatste Sovjetleider, Michail Gorbatsjov, moeten missen. De man die er niet in slaagde de ineenstorting van het Sovjetrijk te voorkomen, krijgt niet de volledige staatseerbewijzen die aan Boris Jeltsin waren toegekend.
Gorbatsjov, die in het Westen verafgood werd omdat hij Oost-Europa aan de communistische controle van de Sovjet-Unie liet ontsnappen, maar in eigen land niet geliefd was om de chaos die zijn “perestrojka“-hervormingen teweegbrachten, zal zaterdag na een openbare ceremonie in de Zuilenhal van Moskou worden begraven.
In deze grote zaal, in het zicht van het Kremlin, vonden ook de begrafenissen plaats van de Sovjetleiders Vladimir Lenin, Josef Stalin en Leonid Brezjnev. Gorbatsjov zal een militaire erewacht krijgen – maar zijn begrafenis zal geen staatsbegrafenis zijn.
De staatstelevisie toonde donderdag hoe Poetin plechtig rode rozen neerlegde naast de kist van Gorbatsjov – die, zoals in Rusland gebruikelijk is, open is gelaten – in het Centraal Klinisch Ziekenhuis in Moskou, waar hij dinsdag op 91-jarige leeftijd overleed.
Poetin maakte een kruisteken op Russisch-orthodoxe wijze alvorens kort de rand van de kist aan te raken.
“Helaas laat het werkschema van de president niet toe dat hij dit op 3 september doet, dus heeft hij besloten het vandaag te doen,” vertelde de woordvoerder van het Kremlin, Dmitry Peskov, aan verslaggevers.
Hij zei dat Gorbatsjovs ceremonie “elementen” van een staatsbegrafenis zou hebben, en dat de staat helpt bij de organisatie ervan.
Toch zal het een groot contrast zijn met de begrafenis van Jeltsin, die Gorbatsjov op een zijspoor zette toen de Sovjet-Unie uiteenviel en Poetin, na een carrière als KGB-inlichtingenofficier, uitkoos als de man die het meest geschikt was om hem op te volgen.
Toen Jeltsin in 2007 overleed, riep Poetin een nationale rouwdag uit en woonde hij samen met wereldleiders een grootse staatsbegrafenis bij in de kathedraal van Christus de Verlosser in Moskou.
De Russische interventie in Oekraïne lijkt erop gericht de ineenstorting van de Sovjet-Unie, die Gorbatsjov in 1991 niet kon voorkomen, ten minste gedeeltelijk ongedaan te maken.
Gorbatsjovs besluit om de landen van het naoorlogse communistische Sovjetblok hun eigen weg te laten gaan en Oost- en West-Duitsland te laten herenigen, heeft nationalistische bewegingen in de 15 Sovjetrepublieken op gang gebracht die hij niet de baas kon worden.
Vijf jaar na zijn machtsovername in 2000 noemde Poetin het uiteenvallen van de Sovjet-Unie “de grootste geopolitieke catastrofe van de 20e eeuw”.
Na Gorbatsjovs dood had Poetin meer dan 15 uur nodig om een ingetogen condoleanceboodschap te publiceren, waarin hij zei dat Gorbatsjov een “enorme invloed op de loop van de wereldgeschiedenis” had gehad en “ten diepste begreep dat hervormingen noodzakelijk waren” om de problemen van de Sovjet-Unie in de jaren tachtig aan te pakken.
Gorbatsjovs stichting zei dat de begrafenis om 12 uur ‘s middags (0900 GMT) zou beginnen, en niet om 10 uur ‘s ochtends (0700 GMT) zoals eerder was aangekondigd.
