Finland en Zweden hebben zondag plannen aangekondigd om miljarden dollars aan liquiditeitsgaranties te bieden aan elektriciteitsbedrijven in hun landen nadat het Russische Gazprom de Nord Stream 1-gaspijpleiding heeft afgesloten, waardoor de energiecrisis in Europa nog erger is geworden.
Finland wil 10 miljard euro bieden en Zweden is van plan om 250 miljard Zweedse kronen (23,2 miljard euro) aan liquiditeitsgaranties te bieden.
“Dit heeft de ingrediënten voor een soort Lehman Brothers van de energie-industrie,” zei de Finse minister van Economische Zaken Mika Lintila op zondag.
Toen Lehman Brothers, destijds de op drie na grootste Amerikaanse investeringsbank, in september 2008 faillissement aanvroeg met een schuld van meer dan 600 miljard dollar, leidde dat tot de ergste delen van de Amerikaanse financiële crisis.
“Het regeringsprogramma is een laatste redmiddel voor bedrijven die anders insolvent dreigen te worden”, zei de Finse premier Sanna Marin op een persconferentie.
Het door de Finse overheid gecontroleerde energiebedrijf Fortum, dat vorige week bij de Noordse toezichthouders had aangedrongen op onmiddellijke maatregelen om wanbetalingen te voorkomen, zelfs bij kleinere spelers, prees de voorstellen van Helsinki en Stockholm.
“Wij waarderen het dat de Finse en Zweedse regeringen snel actie ondernemen om de Noordse derivatenmarkt te stabiliseren en Noordse energiebedrijven te steunen in tijden van crisis”, twitterde het bedrijf.
“Het is van cruciaal belang om bedrijven operationeel te houden. Onze besprekingen met de Finse regering zijn aan de gang”, aldus het bedrijf.
De garanties zijn bedoeld om te voorkomen dat door de uit de pan rijzende zekerheidseisen energiebedrijven die elektriciteit verhandelen op de Nasdaq Commodities-beurs omvallen, een gebeurtenis die zich op haar beurt zou kunnen uitbreiden naar de financiële sector, aldus de regeringen.
De lagere gasstromen uit Rusland, zowel voor als na de inval in Oekraïne in februari, hebben de Europese prijzen opgedreven en de elektriciteitskosten opgedreven.
De snelle stijging van de elektriciteitsprijzen heeft geleid tot papieren verliezen op futurescontracten voor elektriciteit van elektriciteitsbedrijven, waardoor deze gedwongen werden fondsen te vinden om extra onderpand bij de beurzen te plaatsen.
De zekerheidseis op de Nasdaq-clearing bedroeg onlangs 180 miljard Zweedse kronen, tegenover ongeveer 25 miljard in normale tijden als gevolg van de sterke stijging van de elektriciteitsprijzen, die ongeveer 1,100% zijn gestegen, zei het Zweedse schuldenbureau op zaterdag.
De regering vreesde dat de stillegging van Nord Stream 1 tot een verdere stijging zou leiden.
De Finse Marin zei dat er maatregelen op het niveau van de Europese Unie nodig zijn om de werking van zowel de derivatenmarkt als de energiemarkt in zijn geheel te stabiliseren.
Nasdaq clearing is een Zweeds bedrijf dat onder toezicht staat van de Zweedse autoriteiten, wat de belangrijkste reden is waarom Zweden als eerste land heeft ingegrepen om de potentiële crisis aan te pakken.
De Zweedse minister van Financiën Mikael Damberg zei zondag dat de garanties in Zweden tot maart volgend jaar zouden duren en ook alleen de komende twee weken zouden gelden voor alle Scandinavische landen en de Baltische staten.
Zonder overheidsgaranties hadden de elektriciteitsproducenten maandag in een “technisch faillissement” kunnen belanden, aldus Damberg.
