Charles Michel, de Belgische voorzitter van de Raad van Europa, is vandaag aangekomen in Qatar. Hij is in de Golstaat om te praten over de export van LNG (Liquid Natural Gas) naar de EU. Qatar zit op een gasbel, en is wereldwijd één van de grootste producenten van LNG. Europa heeft, zeker met het afsluiten van Nord Stream 1, behoefte aan extra gasimporten.
BNR Nieuwsradio wijst erop dat Qatar en de EU al maandenlang onderhandelen, maar dat er een asymmetrie zit in wat beide partijen willen. Europa is vooral op zoek naar kortlopende contracten om de gastekorten de komende jaren voor te zijn. Qatar, dat hoopt de LNG-industrie de komende decennia te zien groeien, ziet liever contracten van 20 tot 30 jaar. Zolang wil Europa er weer niet aan vastzitten.
Vorig jaar kwam ongeveer een kwart van de Europese LNG-import uit Qatar, en een vijfde uit Rusland. Nu aan die laatste bron een einde komt, moeten Europese landen op zoek naar alternatieven uit andere landen. Michel was gisteren ook al op bezoek in Algerije, ook een belangrijke gasexporteur. Daar sprak hij de Algerijnse president Tebboune. Michel verzekerde de pers ervan dat Algerije een betrouwbare, loyale, en toegewijde handelspartner is. De Franse president Emmanuel Macron was onlangs ook op bezoek in de voormalige Franse kolonie, en de Italiaanse president Draghi bezocht Algerije in juli al.
Toch zijn er ook vragen over het verschuiven van de Europese afhankelijkheid voor gas van Rusland naar een partij kleinere landen. Algerijnse en Qatarese legers zijn momenteel niet bezig met het binnenvallen van buurlanden, maar liberale democratieën zijn het ook niet. Qatar komt regelmatig in het nieuws vanwege de omstandigheden waaronder arbeiders aan de voorbereidingen voor het Wereldkampioenschap Voetbal werken. Ook wordt breed aangenomen door analisten dat Qatar jarenlang steun heeft verleend aan het uiterst conservatieve Moslimbroederschap, een beweging die zelfs in islamitische landen grotendeels ondergronds opereert. Qatar zou de leiders van de moslimbroeders afgelopen februari hebben gevraagd het land te verlaten, maar onderhield er eerder goede banden mee.
Een nauwere relatie met Algerije is ook niet zonder diplomatieke risico’s. Dat land heeft een langlopend conflict met buurland Marokko, dat kort na de onafhankelijkheid van beide landen begon. De landen zijn het nooit eens geworden over de precieze grens, en vochten er in 1963 al de zogenaamde ”Zandoorlog” over, waarbij de gevechten zich vooral beperkten tot de woestijn en een oase. Marokko had een paar jaar eerder juist steun verleend aan Algerijnse onafhankelijkheidsstrijders die vochten tegen de Franse bezetting. Toen de Fransen eenmaal weggestuurd waren, werden de relaties snel slechter. Zo keerde Algerije zich in 1975 ook tegen de Marokkaanse annexatie van de Westelijke Sahara, een voormalige Spaanse kolonie, nadat beide landen zich tegen de Spaanse aanwezigheid hadden verzet.
Als wederdienst voor de Marokkaanse erkenning van Israël erkende president Donald Trump in 2020 de Marokkaanse claim op de Westelijke Sahara. Ongeveer een vijfde van die Sahara is nog in handen van Polisario, een door Algerije gesteunde afscheidingsbeweging. France24 schrijft dat Marokko sinds die erkenning ”hard spel speelt” in de relatie met Algerije, en verwacht dat andere landen de kant van Rabat zullen kiezen als de spanningen nog hoger oplopen. De EU heeft Marokko nodig bij het beteugelen van migratiestromen uit Afrika, maar moet nu dus ook aan Algerije denken voor de toestroom van gas. Er zullen de komende jaren nog wel wat meer Europese leiders de Middellandse Zee oversteken voor crisisberaad.
