Wetenschappers vrezen dat Covid19-virus zich op zorgwekkende wijze blijft ontwikkelen

Is het coronavirus op zijn retour?

Je zou het kunnen denken. Nieuwe, bijgewerkte booster shots worden uitgerold om beter te beschermen tegen de varianten die nu circuleren. Het U.S. Centers for Disease Control and Prevention heeft de COVID-19 quarantaine- en afstandsaanbevelingen laten vallen. En meer mensen hebben hun maskers afgegooid en zijn teruggekeerd naar activiteiten van voor de pandemie.

Maar wetenschappers zeggen van niet. Zij voorspellen dat de pandemie, die nu al langer duurt dan de grieppandemie van 1918, tot ver in de toekomst zal voortduren.

Een van de redenen dat het zo lang heeft geduurd? Het virus slaagt er steeds beter in de immuniteit van vaccinaties en eerdere infecties te omzeilen. Wetenschappers wijzen op nieuw onderzoek dat erop wijst dat de laatste omicron-variant die in de VS terrein wint – BA.4.6, die vorige week verantwoordelijk was voor ongeveer 8% van de nieuwe infecties in de VS – zelfs beter lijkt te zijn in het omzeilen van het immuunsysteem dan de dominante BA.5.
Wetenschappers vrezen dat het virus zich op zorgwekkende wijze zal blijven ontwikkelen.

Hoe lang zal het virus blijven bestaan?

Dr. Ashish Jha, COVID-19-coördinator van het Witte Huis, zegt dat COVID-19 waarschijnlijk de rest van ons leven bij ons zal zijn.

Experts verwachten dat COVID-19 op een dag endemisch zal worden, wat betekent dat het regelmatig voorkomt in bepaalde gebieden volgens vaste patronen. Maar ze denken niet dat dat erg snel zal zijn.

Toch hoeft leven met COVID “niet per se een eng of slecht concept te zijn,” aangezien mensen steeds beter worden in het bestrijden ervan, zei Jha tijdens een recente vraag-en-antwoordsessie met de Amerikaanse senator Bernie Sanders van Vermont. “Het is duidelijk dat als we onze voet van het gaspedaal halen – als we stoppen met het updaten van onze vaccins, als we stoppen met het krijgen van nieuwe behandelingen – dan kunnen we achteruit glijden.”

Deskundigen zeggen dat COVID bij sommige mensen ernstige ziekten zal blijven veroorzaken. De COVID-19 Scenario Modeling Hub maakte enkele pandemieprojecties van augustus 2022 tot mei 2023, ervan uitgaande dat de nieuwe getweakte boosters die bescherming toevoegen voor de nieuwste omicronverwanten beschikbaar zouden zijn en dat er in de herfst en winter een boostercampagne zou plaatsvinden. In het meest pessimistische scenario – een nieuwe variant en late boosters – voorspelden zij 1,3 miljoen ziekenhuisopnames en 181.000 sterfgevallen in die periode. In het meest optimistische scenario – geen nieuwe variant en vroege boosters – voorspelden zij iets meer dan de helft van het aantal ziekenhuisopnames en 111.000 sterfgevallen.

Eric Topol, hoofd van het Scripps Research Translational Institute, zei dat de wereld waarschijnlijk herhaalde stijgingen zal blijven zien totdat “we de dingen doen die we moeten doen,” zoals het ontwikkelen van de volgende generatie vaccins en het gelijkmatig uitrollen daarvan.

Topol zei dat het virus “gewoon te veel manieren heeft om onze huidige strategieën te omzeilen, en het zal gewoon mensen blijven vinden, ze opnieuw vinden, en zichzelf in stand houden.”

Hoe zal het virus muteren?

Wetenschappers verwachten meer genetische veranderingen die van invloed zijn op delen van het spike-eiwit dat het oppervlak van het virus bekleedt, waardoor het zich aan menselijke cellen kan hechten.

“Telkens als we denken dat we de piek van overdracht en immuunontwijking hebben gezien, gaat het virus daar weer een flinke stap overheen,” zei Topol.

Maar het virus zal waarschijnlijk niet eeuwig overdraagbaar blijven.

“Ik denk dat er een grens is,” zei Matthew Binnicker, directeur klinische virologie van de Mayo Kliniek in Rochester, Minnesota. “Waar we echt mee te maken hebben, is dat er nog steeds een heleboel mensen over de hele wereld zijn die geen voorafgaande immuniteit hebben – ze zijn ofwel niet besmet of ze hebben geen toegang gehad tot vaccinatie.”

Als het basisniveau van immuniteit van de mensheid aanzienlijk stijgt, zou het aantal besmettingen, en daarmee ook het ontstaan van besmettelijker varianten, volgens hem moeten afnemen.

Maar er is een kans dat het virus muteert op een manier die ernstigere ziekte veroorzaakt.

“Er is geen inherente reden, biologisch gezien, dat het virus in de loop van de tijd milder moet worden,” zei Dr. Wesley Long, een patholoog bij Houston Methodist. Het feit dat het nu milder lijkt “is waarschijnlijk gewoon het gecombineerde effect van het feit dat we allemaal een immuungeschiedenis met het virus hebben.”

Hoewel wetenschappers hopen dat dit zo blijft, wijzen ze er ook op dat immuniteit geleidelijk afneemt.

Zal de volgende variant een andere versie van Omicron zijn?

Omicron bestaat al sinds eind vorig jaar, met een reeks superoverdraagbare versies die elkaar snel verdrongen, en Binnicker gelooft “dat dit tenminste de komende maanden zo zal blijven.”

Maar in de toekomst zal er volgens hem waarschijnlijk een nieuwe variant opduiken die zich onderscheidt van omicron.

De recente golf van infecties en herinfecties, zei hij, “geeft het virus meer kansen om zich te verspreiden en te muteren en nieuwe varianten te laten ontstaan.”

Kunnen mensen de toekomst van het virus beïnvloeden?

Ja, zeggen deskundigen.

Eén manier, zeggen ze, is zich te laten vaccineren en een boost te krijgen. Dat beschermt niet alleen tegen ernstige ziekte en dood, maar verhoogt ook het immuniteitsniveau wereldwijd. Ze zeggen dat mensen zich ook moeten blijven beschermen door bijvoorbeeld binnenshuis maskers te dragen wanneer de COVID-cijfers hoog zijn.

CDC-directeur Rochelle Walensky zei dinsdag dat tot 100.000 COVID-19 ziekenhuisopnames en 9.000 sterfgevallen kunnen worden voorkomen als Amerikanen de bijgewerkte booster krijgen in hetzelfde tempo als waarin ze normaal gesproken dit najaar een jaarlijkse griepprik krijgen. Ongeveer de helft van de Amerikanen wordt jaarlijks ingeënt tegen de griep.

Catherine Mirabile, die al lang verpleegster is, zei dat het belangrijk is om de gevaren van het coronavirus niet af te wijzen – dat haar twee keer ziek maakte, haar man bijna doodde en hen beiden met long COVID achterliet. Dagelijks sterven er nog steeds gemiddeld zo’n 450 mensen in de VS.

“Mensen moeten hier echt naar kijken en dit nog steeds serieus nemen,” zei de 62-jarige uit Princeton, West Virginia, die nu invalide is. “Ze kunnen in dezelfde situatie terechtkomen als wij.”

Associated Press