Binnenland

Sywert van Lienden en compagnons deden alsof VWS hen dwong commercieel te gaan voor mondkapjesdeal, en winst te maken

14-09-2022 09:04

Sywert van Lienden
Sywert van Lienden bij OP1.

Een nieuw hoofdstuk in het schandaal rond de mondkapjesdeal, opgetekend door de Volkskrant. BN’er en toenmalig gemeenteambtenaar Sywert van Lienden blijkt samen met zijn medebestuurders in de Stichting Hulptroepen Alliantie heel wat gesprekken op te hebben genomen. Die audiofragmenten komen nu heel erg van pas bij de onderzoeken die het OM en Deloitte nu uitvoeren.

Gecentraliseerde mondkapjesketen

Zo blijkt dat de compagnons gefrustreerd raakten over wat zij zagen als tegenwerking van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. VWS wilde een centraal punt voor de inkoop en distributie van schaarse medische hulpmiddelen. Het Landelijk Consortium Hulpmiddelen moest dit gaan doen. De stichting van Van Lienden leek daarmee te concurreren. Ook zouden er al vroeg twijfels zijn geweest bij de top het het LCH over de motieven van de stichting van Van Lienden. Deze stichting lijkt op dit punt nog geheel charitatief te zijn geweest.

Daar komt vervolgens verandering in. Met enige frustratie richten Van Lienden en zijn drie medestanders een commerciële bv op. Deze bv sluit een deal voor een bedrag van 100,8 miljoen euro. De bv mag als leverancier optreden, maar de distributie moet centraal door VWS gedaan worden.

Van Lienden en zijn compagnons besluiten er dan maar geld mee te verdienen. In de woorden van Van Lienden: ”In ieder geval is één eis dat we alle vier gillend rijk worden, want het is één grote middelvinger van de overheid. Ik ga dit echt serieus voor geen goud vrijwillig doen.”

In stilte rijk worden

Eén medewerkster, Saskia van Huijgevoort, besluit het project te verlaten omdat ze het niet eens is met de plotselinge winst die gemaakt wordt. Die zou volgens haar terug moeten gaan naar de zorg. Bovendien waren alle connecties van de stichting met partners aangegaan onder de voorwaarde dat het om een initiatief zonder winstoogmerk zou gaan.

De andere drie zijn het hier niet mee eens, en spreken af hun aandeel in de commerciële deal stil te houden. Tegen Van Huijgevoort verzwijgen ze hun winstaandeel uiteindelijk maar.

Ook de hoge ambtenaar bij VWS met wie ze contact onderhielden, zegt niet geweten te hebben dat het niet meer om liefdadigheid ging. Dit laatste wordt nu weersproken door Van Lienden, die stelt dat juist die ambtenaar had gesuggereerd dat ze commercieel moesten gaan om de deal te maken.

Van Huijgevoort gaat zelf voor het ministerie van VWS werken, en levert opnames van gesprekken aan het OM en Deloitte, dat namens VWS onderzoek doet naar de deal.

Dwang als voorwendsel

Sywert van Lienden, Camille van Gestel en Bernd Damme besluiten vol te houden dat de overheid hen eigenlijk heeft gedwongen om commercieel te gaan, alsof men geen keuze had om het geld terug te storten. De 100 miljoen zou een soort afkoopsom zijn, waarmee VWS voorkwam dat de stichting de centrale distributie van mondkapjes zou verstoren.