STOCKHOLM, 15 september (Reuters) – De opkomst van de anti-immigratiepartij Zweden Democraten naar de echte macht, na de verkiezingen van zondag, heeft burgerrechtenorganisaties en veel immigranten bezorgd gemaakt over wat de toekomst zal brengen in een land dat lang bekend stond om tolerantie en openheid.
De sociaal-democratische premier Magdalena is donderdag afgetreden, waardoor de leider van de Middenpartij, Ulf Kristersson, nu moet proberen een nieuwe regering te vormen. Hij kan dat niet doen zonder de steun van de Zweden Democraten, die met 20,5% van de stemmen de op een na grootste partij zijn geworden.
De winst voor de Zweden Democraten komt op het conto van wat veel kiezers zagen als een mislukt immigratie- en integratiebeleid.
De partij, die Reuters’ verzoeken om commentaar voor dit artikel afwees, speelde in op de woede over criminaliteit en schietpartijen door vooral immigranten de schuld te geven van het geweld.
De partij heeft een programma van 30 punten opgesteld om de laagste immigratie in Europa te bereiken, waaronder wetgeving die het mogelijk maakt asiel te weigeren aan iedereen die zegt te vluchten voor vervolging omdat hij homo is of omdat hij van geloof is veranderd.
“Welkom op de repatriëringstrein. Je hebt een enkele reis. Volgende halte: Kaboel!”, luidde een tweet van de woordvoerder voor openbare orde van de Zweedse Democraten, Tobias Andersson, enkele weken voor de verkiezingen van 11 september.
Het is het soort retoriek dat veel van de ongeveer 2 miljoen inwoners van het land die in het buitenland zijn geboren bezorgd en gefrustreerd heeft gemaakt.
“Als ze denken dat ik terugga, moeten ze wel dromen,” zei Geza, een 54-jarige restaurantmedewerker die 30 jaar geleden vanuit Somalië naar Zweden kwam.
“Ik woon hier, ik werk hier, ik betaal hier belasting. Ik heb een Zweeds paspoort. Ik ben Zweeds.”
De Zweden Democraten hebben verschillende voorstellen om mensen terug te sturen naar hun land van herkomst. Degenen die zich niet “op een goede manier aan de samenleving hebben aangepast, moeten worden aangemoedigd om terug te keren”, aldus de partij in een manifest.
“We willen meteen aan de slag om tot een duurzaam migratiebeleid te komen. We wilden dat onze ideeën 10-20 jaar geleden waren gehoord, dan hadden we nu niet de problemen gehad die we nu hebben”, zei Henrik Vinge, de eerste vicevoorzitter van de partij, op de verkiezingsavond.
Buiten de grootste moskee van Stockholm, slechts een paar honderd meter van de plaats waar de leider van de Zweedse Democraten, Jimmie Akesson, een maand geleden een bijeenkomst hield en beloofde de immigratie terug te dringen, stond een groep jonge moslimmannen te praten.
“Het was vroeger niet gemakkelijk om hier moslim te zijn en ik ben bang dat het nu moeilijker zal worden,” zei Muhammed, een 24-jarige student.
Hij zei dat hij de meeste Zweden gastvrij had gevonden, en het was moeilijk te verwerken dat een op de vijf van hen op de Zweedse Democraten had gestemd.
Akesson heeft de islam omschreven als de grootste buitenlandse bedreiging voor Zweden sinds de Tweede Wereldoorlog. De partij wil moslimscholen verbieden.
Uit een witboek in opdracht van de Zweden Democraten zelf bleek dat 18 van de 22 oprichters van de partij in 1988 afkomstig waren van de blanke supremacistische groep Keep Sweden. Ongeveer tien van hen hadden banden met fascistische of nazi-organisaties, aldus het document.
Civil Rights Defenders, een in Stockholm gevestigde internationale mensenrechtenwaakhond en belangengroep, zei dat zij de voorstellen van alle partijen op het gebied van recht en orde, democratie en immigratie had doorgenomen en die van de Zweedse Democraten verontrustend vond.
“Op al deze gebieden zien we voorstellen die de mensenrechten beperken, de rechtsstaat verzwakken en de democratie ondermijnen”, aldus John Stauffer, juridisch directeur en plaatsvervangend uitvoerend directeur van Civil Rights Defender.
Stauffer zei dat er voorbeelden waren van voorstellen om het staatsburgerschap in te trekken, meer toezicht te houden zonder waarschijnlijke oorzaak, straffen te verzwaren en meer acties illegaal te maken.
“Dit is precies wat we over de hele wereld hebben zien gebeuren. Partijen komen democratisch aan de macht in democratische verkiezingen, maar dan beginnen ze langzaam maar zeker de democratie te verzwakken,” zei hij.
Reuters heeft de Zweedse Democraten per e-mail en telefoon geïnformeerd over de kritiek van de verdedigers van de burgerrechten, maar de partij weigerde commentaar.
