Buitenland

Staakt-het-vuren Armenië en Azerbeidzjan lijkt stand te houden, CSTO stuurt waarnemers

15-09-2022 12:21

Nikol Pasjinian, de premier van Armenië. Alexandros Michailidis/Shutterstock

Armenië en Azerbeidzjan hebben een staakt-het-vuren overlegd, en dit keer lijkt het vechten ook te zijn gestopt. Al-Jazeera schrijft dat de overeenkomst woensdag inging. Een eerder staakt-het-vuren, dat met Russische druk tot stand was gekomen, kwam woensdagochtend ten einde met nieuwe beschietingen. Beide landen zouden in totaal 155 mensen hebben verloren bij de nieuwe gevechten, die dinsdagnacht begonnen.

CSTO

Vandaag zou in Armenië ook een missie aan moeten komen van de Collective Security Treaty Organization, of CSTO. De missie heeft volgens de Armeense publieke radio tot doel om informatie in te winnen over de situatie op de grond, en voorstellen te doen voor de-escalatie van de huidige spanningen. De missie zal naar verluid worden aangevoerd door de secretaris-generaal van de verdragsorganisatie, de Wit-Russische Stanislav Zas.

De CSTO bestaat uit de voormalige Sovjetstaten Rusland, Wit-Rusland, Armenië, Kazachstan, Tadzjikistan en Kirgizië. Die laatste twee landen zijn gisteren ook weer slaags geraakt bij een grensconflict. Aan de grens gestationeerde soldaten zouden geweer- en mortiervuur hebben uitgewisseld.

Oefeningen en collectieve verdediging

Azerbeidzjan, Georgië en Oezbekistan zijn lid geweest, maar hebben zich uit de organisatie teruggetrokken. De activiteiten van de CSTO bestaan onder andere uit het houden van jaarlijkse gezamenlijke militaire oefeningen. Tijdens de rellen in Kazachstan in januari stuurde Rusland onder de vlag van de CSTO ordetroepen naar het buurland.

Daarnaast functioneert de organisatie als een tegenhanger van de NAVO. Het verdrag dat ten grondslag ligt aan de CSTO maakt duidelijk dat een daad van agressie tegen één lidstaat moet worden gezien als agressie tegen alle lidstaten. De Armeense premier Nikol Pasjinian houdt vol dat de huidige escalaties het werkt zijn van Azerbeidzjan.

Er lijkt echter weinig enthousiasme te bestaan onder andere CSTO-leden voor het sturen van troepen die de vrede moeten bewaren, of voor een harde veroordeling van Azerbeidzjan.

Kazachstan

Ook Kazachstan, dat zelf begin dit jaar Russische steun kreeg bij binnenlandse onrusten, wijst nu het idee van vredestroepen af. De leiders van de CSTO-lidstaten hielden gisteren een videoconferentie. Volgens de Astana Times riep de Kazachse president, Kassim-Zjomart Tokajev, vooral op tot onderhandelingen en het staken van het geweld.

Volgens de Kazachse minister van Buitenlandse Zaken zijn vredestroepen niet aan de orde, en was het vooral belangrijk dat Armenië en Azerbeidzjan de onderhandelingen over hun grensscheiding hervatten. Hij benadrukt dat de CSTO niet alleen af kan gaan op informatie van de Armeense kant, en dat lidstaten meer informatie nodig hebben om een duidelijker beeld te krijgen. Hij hoopt dat de secretaris-generaal die informatie boven water zal halen.

Paus en president

Kazachstan, en heel Azië, heeft toch al een enerverende diplomatieke week. Dinsdag arriveerde Paus Franciscus in de Kazachse hoofdstad. Die stad, die in 2019 naar voormalig president Noersoeltan Nazarbajev was vernoemd, heet trouwens weer als vanouds Astana.

Het bezoek van Paus Franciscus moet volgens Vatican News de kleine katholieke gemeenschap in Kazachstan een hart onder de riem steken. Ook bezoekt de Paus het zevende Congres van Leiders van Wereld- en Traditionele Religies, dat gisteren en vandaag plaatsvindt.

Ook de Chinese president Xi Jinping was gisteren op staatsbezoek in Kazachstan, voorafgaand aan zijn reis naar het Oezbeekse Samarkand. Daar houdt de Shanghai Cooperation Organisation vandaag en morgen een jaarlijkse top voor de staatshoofden van de lidstaten. Van deze organisatie zijn 18 Europese en Aziatische landen lid, waarnemer, of dialoogpartner. Het SCO heeft tot doel om op verschillende gebieden de samenwerking tussen lidstaten te verbeteren, zoals bij economische investeringen en veiligheidskwesties.

President Poetin, Xi Jinping, en de Turkse president Erdogan zullen elkaar in Samarkand kunnen spreken over de problemen in de regio, en de wereld. Ook de leiders van Armenië, Azerbeidzjan, Kirgistan en Tadzjikistan zijn uitgenodigd om als lid of dialoogpartner naar Samarkand te komen. Afghanistan stuurt sinds de machtsovername door de Taliban geen delegatie meer naar de SCO, en zal waarschijnlijk afwezig zijn. Iran zal binnenkort de eigen status binnen de organisatie opwaarderen, van waarnemer naar volwaardig lid.