Een verontrustend rapport dat onlangs is gepubliceerd in Nature Medicine suggereert dat zelfs een mild geval van COVID het langetermijnrisico op ernstige hart- en vaatziekten zoals beroerte, hartaanval en hartfalen kan verhogen. De studie benadrukt ons beperkte inzicht in de volledige gevolgen van COVID-infectie en de langetermijngevolgen van de COVID-pandemie.
Australië heeft nu meer dan 10 miljoen gevallen van acute COVID-infectie en meer dan 14.000 sterfgevallen gemeld, terwijl wereldwijd nog eens minstens 600 miljoen mensen besmet zijn.
De onmiddellijke effecten van COVID-infectie op het hart zijn goed gedocumenteerd, waarbij myocarditis (ontsteking van de hartspier) een weinig voorkomende maar potentieel dodelijke complicatie is. Maar myocarditis komt slechts voor bij ongeveer 40 mensen per miljoen geïnfecteerden.
De grote zorg die deze nieuwe studie oproept, is dat schade op middellange tot lange termijn aan het bloedvatennetwerk van het lichaam (het vaatstelsel) veel vaker voorkomt dan dat. En dit zou in de komende jaren een nieuwe pandemie van hart- en vaatziekten kunnen veroorzaken.
De studie, geleid door onderzoekers van de Universiteit van Washington, toonde een verhoogd risico op toekomstige cardiovasculaire gebeurtenissen bij mensen die hersteld zijn van COVID.
De auteurs analyseerden de gezondheidsdossiers van ongeveer 150.000 Amerikaanse veteranen, die vaak worden bestudeerd omdat zij een goed gedocumenteerde groep vormen binnen een discreet gezondheidszorgsysteem. Zij vergeleken de percentages hart- en vaatziekten bij veteranen die een COVID-infectie hadden doorgemaakt met niet-geïnfecteerde controlegroepen die ongeveer 10 miljoen mensen omvatten.
Tussen 30 dagen en een jaar na herstel van COVID hadden de overlevenden 52% meer kans op een beroerte, 63% meer kans op een hartaanval en 72% meer kans op hartfalen. Dit betekent dat over een jaar, voor elke 1000 mensen die COVID hadden, er vijf extra beroertes, drie extra hartaanvallen en 12 extra gevallen van hartfalen zouden zijn. Er waren ook aanwijzingen voor een verhoogd risico op ernstige bloedstolsels in de longen.
Hoewel deze aantallen voor sommigen misschien klein klinken, zijn de implicaties enorm wanneer ze worden geschaald naar 600 miljoen COVID-infecties wereldwijd.
Een bijzonder verontrustende bevinding was dat, hoewel degenen met ernstigere acute COVID-infecties het grootste risico liepen op cardiovasculaire voorvallen in het daaropvolgende jaar, zelfs degenen met een milde infectie een verhoogd risico liepen. En dat risico was niet beperkt tot degenen die eerder hartproblemen hadden gehad – het kon iedereen treffen.
De studie was groot en had veel sterke punten. Maar de bevindingen moeten met enige voorzichtigheid worden bekeken. Het was een observationele studie (waarbij onderzoekers conclusies trekken uit wat ze zien in een populatie, in plaats van controlevariabelen voor een experimentele studie). We kunnen er dus niet zeker van zijn dat het verhoogde risico op hart- en vaatziekten of beroertes definitief werd veroorzaakt door de COVID-infectie. De met COVID besmette mensen waren niet identiek aan de niet-geïnfecteerden.
De onderzoekers hebben echter statistische aanpassingen gedaan en konden geen andere verklaring vinden voor de grote toename van het risico.
Het is ook waarschijnlijk dat sommige mensen met een asymptomatische COVID-infectie per ongeluk in de controlegroepen zijn opgenomen. Dit zou echter tot gevolg hebben gehad dat de risico’s van COVID-infectie op het cardiovasculaire risico werden onderschat.
En natuurlijk zijn Amerikaanse veteranen een zeer bijzondere groep personen (meestal ouder, mannelijk en blank). Zelfs indien de effecten van COVID op het cardiovasculaire risico voor hen reëel zijn, moet er enige onzekerheid bestaan over de vraag of dezelfde effecten ook bij andere populaties zouden worden waargenomen.
Het duidelijke, maar lage, risico van hartziekten op het tijdstip van COVID-infectie biedt ook steun voor een verband tussen COVID-infectie en hartziekten op middellange tot lange termijn.
Zelfs vóór de COVID-pandemie was er een bewezen verband tussen de door de infectie veroorzaakte ontsteking en het risico van een hartaanval.
Een hartaanval ontstaat wanneer een slagader die het hart van bloed voorziet, geblokkeerd raakt en de hartspier te weinig zuurstof krijgt. Dit gebeurt meestal wanneer een scheuring van een vette plaque in de slagader een bloedklonter veroorzaakt. Dit proces wordt aangedreven door ontsteking in de weefsels en verdikking van het bloed, die beide kunnen optreden bij COVID, en die beide kunnen aanhouden lang nadat de aanvankelijke infectie is verdwenen.
Deze gegevens herinneren ons er nogmaals aan hoe belangrijk het is de verspreiding van het SARS-CoV-2-virus te beperken. De beste manier om de risico’s in verband met COVID te verminderen is COVID-infectie te voorkomen en de ernst van de infectie te verminderen.
We moeten de vaccinatiegraad hoog houden en infectiebeheersingsmaatregelen zoals het dragen van een masker in risicosituaties ondersteunen. Steeds sterker bewijs van de langetermijneffecten van COVID maakt het belang van deze inspanningen nog groter.
We vreesden terecht voor de ademhalingscomplicaties van COVID in 2020 en 2021, maar nu pas zien we het volledige effect van de pandemie op andere lichaamssystemen.
Artsen zullen COVID-infectie moeten zien als een nieuwe langetermijnrisicofactor voor hart- en vaatziekten, net zoals veel andere chronische ontstekingsziekten zoals reumatoïde artritis nu worden gezien. We moeten pleiten voor eerlijke toegang tot preventie en behandeling van hart- en vaatziekten voor alle Australiërs, vooral voor degenen die het grootste risico lopen. En het belangrijkste is dat wij als patiënten prioriteit geven aan onze eigen hartgezondheid.
En we moeten waakzaam blijven voor de effecten van nieuwe virusstammen. In de komende decennia moeten we rekening houden met de blijvende effecten van COVID.
The Conversation via Reuters.
