Een Nederlandse bioloog die al 30 jaar onderzoek doet naar orang-oetangs mag de Indonesische natuurparken niet meer in na kritiek op uitspraken van een Indonesische minister. Minister van Milieu en Bosbouw Siti Nurbaya deed op 19 augustus uitspraken op Wereld Orang-oetan Dag, waarbij hij beweerde dat de bevolking van de mensapensoort in Indonesië groeide. De soort zou niet met uitsterven worden bedreigd.
Bioloog Erik Meijaard schreef vervolgens met een paar andere wetenschappers een stuk voor de Engelstalige The Jakarta Post, waarin zij de bewering weerlegden. De orang-oetanbevolking zou tussen 2016 en juist zijn gedaald van 27,387 naar ongeveer 23,000 individuen. De wetenschappers wijzen erop dat, hoewel het tempo van ontbossing onder de huidige regering is teruggedrongen, er nog steeds veel leefgebied verdwijnt voor wilde dieren. Ook de bevolkingsdichtheid van de orang-oetans in het overgebleven bos loopt terug.
De schrijvers merken in het stuk ook op dat de gegevens waarop biologen hun inschattingen van de orang-oetanbevolking baseren, ook toegankelijk zijn voor de Indonesische overheid. De minister had dus gewoon de cijfers paraat kunnen hebben.
Ook verbazen de biologen zich over het feit dat de minister in zijn speech het gebruik van ”voorspellingen en projecties” in twijfel trekt. De Indonesische overheid gebruikt zelf toch continue voorspellingen op basis van in het heden en verleden verkregen data, om zo betere beslissingen te nemen?
De schrijvers roepen de overheid op om het vertrouwen in de wetenschap te behouden, benadrukken nogmaals dat er goede stappen gezet zijn tegen de ontbossing, en zeggen uit te kijken naar een vruchtbare voortzetting van de samenwerking.
Daar dacht de Indonesische overheid dus anders over. De vijf zouden met hun uitspraken de overheid, en in het bijzonder het ministerie van Milieu en Bosbouw in diskrediet gebracht hebben.
De vijf wetenschappers die aan het stuk mee hadden gewerkt, krijgen voortaan geen toestemming meer om aan Indonesische conservatieprojecten mee te werken. Alle nationale parken in Indonesië hebben inmiddels een brief ontvangen waarin de wetenschappers met naam worden genoemd, en hen de toegang wordt ontzegd.
De 55-jarige Meijaard zegt nu dat het hebben van kritiek op de Indonesische overheid waar het om de orang-oetans gaat, al langer moeilijk ligt. Er wordt volgens hem ”een soort alternatieve realiteit gecreëerd” waarin de diersoort helemaal niet met uitsterven wordt bedreigd. Indonesische wetenschappers durfden het stuk dan ook niet te ondertekenen, uit angst voor precies de sancties die Meijaard nu heeft gekregen.
Erik Meijaard doet zijn werk sinds 2017 al vanuit het kleine buurland Brunei, op het eiland Borneo. Onderzoek in Indonesische parken deed hij niet meer, zo vertelt hij de Volkskrant, al werkt hij wel samen met Indonesische wetenschappers, ngo’s en bedrijven.
