Door: Jan Omvlee, TPO-
De Nederlandse defensiebegroting moet wettelijk worden vastgelegd op minstens 2 procent van het Bruto Binnenlands Product. Dat schrijven Trouw en het NRC. De Kamerleden Peter Valstar van de VVD, Derk Boswijk van het CDA, en Chris Stoffer van de SGP hebben dinsdag een wetsvoorstel naar de Kamer gestuurd, waarin dit wettelijk wordt verankerd.
Defensie-uitgaven moeten zo minder gevoelig worden voor ”de waan van de dag”. Zo moet worden voorkomen worden dat defensie na iedere verkiezing en formatie af moet wachten hoeveel het budget krimpt of groeit. Door de NAVO-norm, 2 procent van het BBP, als uitgangspunt te nemen, creëert de overheid zekerheid.
De huidige Nederlandse defensie-uitgaven liggen net onder de 1,5 procent van het BBP. De komende jaren komt hier structureel 5 miljard bij, waarna Nederland de NAVO-norm zal bereiken. Momenteel wordt die norm door een minderheid van de 30 NAVO-lidstaten gehaald. Deze lidstaten zijn de VS, Polen, Griekenland, het Verenigd Koninkrijk, Kroatië, Estland, Letland en Litouwen.
De Commandant der Strijdkrachten, Onno Eichelsheim, zat afgelopen zondag bij het programma Buitenhof. Aan het eind van het gesprek zei hij dat de krijgsmacht behoefte heeft aan stabiliteit en een structureel bedrag, en niet aan een plotselinge zak geld. Nederland zou in 2024-2025 de 2 procentnorm wel gaan halen. Bovendien zouden zowel defensie als de defensie-industrie er baat bij hebben als men voor langere periodes in kan schatten hoeveel geld er beschikbaar is, en hoeveel orders er geplaatst zullen worden. Op de vraag of dit ook wettelijk vastgelegd moet worden, wou Eichelsheim zelf geen antwoord geven. ”Dat is een politiek besluit, daar ga ik niet over”.
Het lijkt er nu op dat een deel van die politiek ook inderdaad het besluit wil nemen. Dit geldt in ieder geval voor de centrumrechtse partijen en de SGP. De vraag is wel of coalitiepartij D66 blij is met het voorstel. Volgens dagblad Trouw loopt minister van Defensie Ollongren (D66) er niet bepaald warm voor. Ze vraagt zich af wat een verankering toevoegt, als het kabinet toch al heeft besloten dat er meer geld naar defensie moet. Bovendien zou het vastleggen van de 2 procentnorm vraagtekens opleveren bij het ministerie van financiën, momenteel geleid door minister Kaag, tevens van D66.
PvdA-Kamerlid Kati Piri is ook geen voorstander voor het wetsvoorstel. Ze vraagt zich tegenover Trouw af waarom zo’n verankering nodig zou zijn voor Defensie, maar niet voor bijvoorbeeld ontwikkelingssamenwerking of het onderwijs. Als coalitiepartijen VVD en CDA het voorstel buiten het kabinet om in willen voeren, hoeven ze niet naar de PvdA te kijken.
