Door: Jan Omvlee, TPO-
Aung San Suu Kyi, de voormalige regeringsleider van Myanmar, heeft van de rechtbank een gevangenisstraf van 3 jaar gekregen. Ze wordt samen met een economisch adviseur schuldig bevonden aan het overtreden van een wet omtrent staatsgeheimen. Volgens Reuters staat hier een maximale straf van 14 jaar op. Suu Kyi is al veroordeeld voor eerdere corruptieaanklachten, die ze steevast ontkende. Bij deze zaken kreeg ze in totaal meer dan 17 jaar.
Ook veroordeeld tot 3 jaar cel is de Australische economische adviseur van Suu Kyi. Sean Turnell werkte voor de Australische Centrale Bank. Hij was ook verbonden aan de Universiteit van Macquarie, in de voorstad van Sidney waar hij opgroeide. Turnell en Suu Kyi werden veroordeeld in een besloten zitting, waar geen pers bij aanwezig mocht zijn. Volgens ABC News hebben hun advocaten een publiek spreekverbod, en mochten ze geen commentaar leveren op de zaak.
De aanklacht zou zijn gebaseerd op geheime documenten die de twee in hun bezit hadden. Turnell had eerder aangegeven dat de documenten zijn eigen adviezen aan de regering van Suu Kyi waren, en dat ze hier dus niet om veroordeeld konden worden. Daar dacht de rechter dus anders over.
Volgens wetgeving die nog uit de koloniale tijd stamt, is het bezitten, verzamelen, opnemen, publiceren, of delen van staatsinformatie illegaal, als die informatie door een vijand gebruikt kan worden. Dit wordt nu dus gebruikt om politieke tegenstanders te veroordelen.
Het is de zoveelste tegenslag voor de democratische oppositie in Myanmar, sinds de regering van Aung San Suu Kyi op 1 februari 2021 af werd gezet in een coup. Het leger, dat van 1962 tot 2011 de alleenheerschappij had, kwam hiermee weer volledig aan de macht.
Aung San Suu Kyi staat internationaal al jaren bekend als het voornaamste gezicht van de democratische oppositie in Myanmar. In 2010 werden democratische verkiezingen gehouden, waarna de junta werd ontbonden. Suu Kyi deed bij de volgende verkiezingen in 2015 mee aan het hoofd van haar partij, de Nationale Liga voor Democratie. Deze partij werd in één klap de grootste, en Suu Kyi kwam aan het hoofd van de nieuwe regering te staan.
Suu Kyi had van 2016 tot 2021 de functie van ”raadgever van de staat van Myanmar”, wat in de praktijk overeenkwam met het premierschap. Her verkiezing was de uitkomst van een aantal jaren van relatieve vrijheid en democratisering, waarbij het leger wel altijd een prominente positie behield in het bestuur.
Haar reputatie liep vanaf 2016 wel een flinke deuk op, toen het leger een campagne begon tegen de Rohingya, een islamitisch volk in het noordwesten van Myanmar. De terughoudendheid van Suu Kyi, en haar ogenschijnlijke onwil om het geweld van het leger te veroordelen, leidde ertoe dat een aantal mensenrechtenorganisaties hun banden met haar verbraken, en prijzen introkken die ze haar hadden gegeven.
Verdedigers van Suu Kyi stelden dat zij moest balanceren tussen mensenrechten, het te vriend houden van het leger, en de gevoelens van haar grotendeels boeddhistische achterban. Ruzie maken met het leger zou alleen maar leiden tot een nieuwe coup, waarmee de klok terug zou worden gedraaid.
Suu Kyi is zelf kort voor de onafhankelijkheid van het land, dat toen nog Birma heette, geboren. Ze is de dochter van Aung San, de onafhankelijkheidsleider die de afscheiding van het Britse koloniale rijk onderhandelde, maar kort daarna vermoord werd door rivalen. Ze is inmiddels 77 jaar oud, en het lijkt erop dat de huidige junta eropuit is om haar de rest van haar leven achter de tralies te houden.
