Door: Jan Omvlee, TPO- Russische mannen die hun land ontvluchten om aan de dienstplicht te ontkomen, hoeven niet in buurland Letland aan te kloppen. Volgens minister Edgars Rinkevics van Buitenlandse Zaken hadden de Russen maar massaal de straat op moeten gaan om tegen de oorlog in Oekraïne te demonstreren. Dat hebben ze na zeven maanden niet gedaan, maar nu ze zelf het risico lopen om gedood te worden hoeven ze niet naar Letland te komen.
Voor NAVO-lidstaat Letland speelt ook een binnenlands probleem mee. Ongeveer een kwart van de Letse bevolking is van Russische komaf, een erfenis van de eeuwen waarin de Baltische landen vanuit Moskou werden bestuurd. De aanwezigheid van de Russische minderheid zorgt al sinds de onafhankelijkheid in 1991 voor spanningen, en Letland zit ook om die reden niet te wachten op nog meer Russen. Letland heeft bovendien al 36.000 Oekraïense vluchtelingen opgevangen, op een bevolking van 1,8 miljoen.
Aan de Russische zuidgrens lijkt Georgië zich voorzichtiger op te stellen. Het land verloor in 2008 al eens een oorlog met Rusland, en weet dat het zich geen nieuw conflict kan permitteren. NRC schrijft dat de Georgische overheid geen visumplicht heeft ingesteld voor Russen, ook al zouden veel Georgische burgers dit wel willen. Ook heeft Tbilisi eigen burgers tegengehouden die voor Oekraïne wilden gaan vechten.
Aan de Russische kant van de grens is een flinke fietsenhandel ontstaan voor mensen die de grens over willen trekken, en de hotels in Georgië zelf zitten aardig vol. Studenten klagen al dat ze geen kamer meer kunnen vinden in de stad, want de huren zijn verdubbeld. Sommige Russen brengen zelf flink wat geld mee, en openen zelfs bedrijfjes.
De stroom Russische vluchtelingen kwam in februari al op gang, maar is sinds de aankondiging van de (gedeeltelijke) mobilisatie aangezwollen. Het zou nu gaan om ongeveer 10.000 mensen per dag, tegenover 5.000 voor de mobilisatiespeech van President Poetin. Rusland heeft nu plannen voor een mobilisatiecentrum aan de grens met Georgië, waar jonge mannen kunnen worden onderschept die een oproep hebben ontvangen.
Rusland houdt sinds 2008 twee zelfverklaarde landen in stand, die internationaal en door Georgië worden gezien als afvallige regio’s: Abchazië en Zuid-Ossetië. In de Russische deelrepubliek Noord-Ossetië is twee dagen geleden een hogere alarmfase uitgeroepen vanwege de toestroom aan de Russisch-Georgische grens. Het is nu de bedoeling dat mensen die zonder geldige papieren de grens over willen, weer terug worden gestuurd. Personenvoertuigen worden alleen nog toegelaten als ze geregistreerd staan in Zuid-Ossetië, Noord-Ossetië, of Georgië. Mensen die voor hun vakantie naar Noord-Ossetië gaan, of die een gezondheidsinstelling bezoeken, mogen wel komen.
