Door: Jan Omvlee, TPO- Het Amerikaanse Hooggerechtshof behandelt deze maand een aantal nieuwe zaken, en in links-liberale kringen vreest men voor het ergste. De uitspraken laten nog even op zich wachten, maar de zaken zelf geven een idee van de politieke agenda van de komende jaren, met name op sociaal-cultureel vlak. Het Hof dat de klok terugdraaide op het gebied van abortus, kan ook afscheid nemen van vormen van raciale discriminatie die bij progressieven populair zijn.
Twee van de belangrijkste zaken komen pas eind oktober voor het hof, maar kunnen een einde maken aan het recht van Amerikaanse universiteiten om bij toelatingen te discrimineren op basis van ras. De non-profit Students for Fair Admissions heeft zaken aangespannen tegen Harvard en de Universiteit van North Carolina. De universiteiten laten bij het toelaten van nieuwe studenten het ras van de kandidaat meewegen. Vooral zwarte en Latijns-Amerikaanse scholieren worden zo makkelijker toegelaten, ook al hebben ze relatief slechte schoolprestaties vergeleken blanke of Aziatische scholieren.
”Affirmative Action” zoals dit beleid wordt genoemd, moet volgens Democraten helpen om de ondervertegenwoordiging van bepaalde minderheidsgroepen tegen te gaan. Als het Hof de kant van de aanklagers kiest, dan kan dit leiden tot een landelijk verbod op positieve discriminatie in het hoger onderwijs. Het aantal studenten uit bepaalde minderheidsgroepen, dat wordt toegelaten aan een aantal exclusieve universiteiten, kan dan wel eens gaan dalen.
Dan is er een zaak over de vraag hoe om te gaan met kinderen van inheemse reservaten, die bovengemiddeld vaak uit huis worden geplaatst vanwege mishandeling of verwaarlozing. De Indian Child Welfare Act uit 1978 stipuleerde dat adoptiekinderen uit inheemse volken bij voorkeur geplaatst moesten worden bij gezinnen van diezelfde volken. Zo moest worden voorkomen dat teveel kinderen bij blanke gezinnen terechtkwamen, en het contact met hun eigen cultuur kwijt zouden raken. Een lagere rechtbank heeft die bepaling inmiddels verboden, en het Hooggerechtshof moet zich nu buigen over de vraag discrimineren tussen adoptiegezinnen ongrondwettig is of niet.
In de staat Alabama woedt een strijd over het opnieuw trekken van de kiesdistricten voor het Huis van Afgevaardigden. Zwarte kiezers, ongeveer een kwart van de bevolking, vormen nog maar een meerderheid in één van de zeven districten. In de andere districten van de staat zijn zwarte kiezers in de minderheid.
Het zevende district van Alabama levert momenteel de enige zwarte, vrouwelijke en Democratische afgevaardigde van de staat in Washington. De andere zes vertegenwoordigers zijn momenteel allemaal blanke, Republikeinse mannen. Zwarte kiesrechtactivisten hebben nu een zaak over de herverdeling naar het Hof gebracht, met de vraag of de kiesrechtbescherming van de Voting Rights Act in het geding is gekomen met het verdelen van de zwarte kiezers.
Dan is er nog een zaak die gaat over de vraag of ondernemers in de creatieve sector mogen worden gedwongen om klanten te nemen die ze niet willen, als een weigering zou neerkomen op discriminatie. Een evangelische websiteontwerper uit Denver, Lorie Smith, vindt dat de staat Colorado haar niet kan dwingen om klanten aan te nemen die websites willen maken rond LHBT-kwesties. De vrouw beroept zich op haar vrijheid van meningsuiting, maar Colorado zegt dat zij in overtreding is van anti-discriminatiewetgeving.
