Door: Jan Omvlee, TPO – Het kabinet moet bij de plannen voor de stikstofreductie lessen trekken uit het verleden, en er rekening mee houden dat uitkoopplannen niet het gewenste resultaat hebben. Dat zegt het Planbureau voor de Leefomgeving in een advies. Dit advies komt overigens, in tegenstelling tot dat van de provincies laatst, volstrekt ongevraagd.
Het kabinet heeft momenteel 7,4 miljard euro gereserveerd voor het uitkopen van veehouderijen. Het PBL wijst er echter op dat in het verleden vooral oudere boeren in dit soort regelingen geïnteresseerd zijn geweest. Het gaat hierbij meestal om boerderijen zonder opvolger, die toch al wilden stoppen. Het kabinet dreigt zo geld uit te gaan geven aan een ontwikkeling die toch al gaande is. De overgebleven boeren houden zo minder concurrenten over, en gaan juist door.
Andere maatregelen die het kabinet wil nemen zullen een gemengd resultaat hebben. Meer geld beschikbaar stellen voor innovatie zal juist boerderijen langer open houden. Strengere regels over het beperken van mestgebruik of de uitstoot per stal kunnen boeren mogelijk bewegen om wel te stoppen.
Het idee om vaker gedwongen uitkoop toe te passen, is moeilijk in te schatten. Hier is echter nog te weinig ervaring mee om te weten hoe het zal lopen. Volgens het PBL kan de uitkoop van onwillige boeren tot lange juridische procedures leiden, en is het daarom onzeker wat de bijdrage van deze maatregel zal zijn aan de beoogde stikstofreductie voor 2030.