LONDEN (AP) – De Russische raketten die maandag neerkwamen op steden in Oekraïne en angst en vernietiging zaaiden in gebieden die maanden van relatieve rust hadden gekend, zijn een escalatie in de oorlog van Moskou tegen zijn buurland.
Maar volgens militaire analisten is het verre van duidelijk of de aanvallen een keerpunt betekenen in een oorlog die duizenden Oekraïners het leven heeft gekost en miljoenen hun huizen heeft doen ontvluchten.
De Russische president Vladimir Poetin zei dat de aanvallen een vergelding waren voor een explosie die zaterdag een belangrijke brug beschadigde die Rusland verbindt met de Krim, het Oekraïense schiereiland dat in 2014 door Moskou in beslag werd genomen. Poetin noemde de aanval op de Kertsj-brug een “terroristische daad” en beloofde een “harde” reactie op verdere aanvallen die de veiligheid van Rusland bedreigen.
Simon Smith, een voormalige Britse ambassadeur in Oekraïne, zei dat de Russische leider probeerde “een ‘Je hebt nog niets gezien’-boodschap” naar Oekraïne te sturen.
Smith zei dat de regen van Russische raketten op burgergebieden “psychologische en fysieke intimidatie” was – maar ook “een wanhoopsdaad” van een Russische leider wiens troepen grondgebied verliezen in delen van Oost-Oekraïne die Moskou al heeft geannexeerd.
“Dit is heel erg Poetin op de achterste benen,” zei Smith, die aan het hoofd staat van het Oekraïne Forum bij de denktank Chatham House. “Hij is in het defensief.”
Het Russische ministerie van Defensie zei dat de aanvallen waren gericht op “militaire commando- en communicatievoorzieningen en energie-infrastructuur”, maar Oekraïne beschuldigde Moskou ervan lukraak civiele gebieden te treffen.
Volgens de Oekraïense autoriteiten vuurde Rusland 84 raketten af op 10 steden, waarvan er 56 werden geneutraliseerd door de luchtverdediging. Bij de raketaanvallen vielen minstens een dozijn doden en meer dan 60 gewonden, aldus de autoriteiten.
“Rusland probeert de Oekraïense luchtverdediging te overweldigen”, zei Justin Crump, hoofd van het veiligheidsadviesbureau Sibylline, tegen de BBC. “Dat is iets wat ze gedurende het hele conflict hebben geprobeerd, maar nooit op deze schaal.”
Crump zei dat Oekraïne waarschijnlijk meer grond-lucht raketten van westerse bondgenoten zal zoeken om zijn luchtverdediging te versterken. De Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy zal dinsdag tijdens een videoconferentie met de leiders van de Groep van Zeven spreken.
Michael Clarke, gasthoogleraar oorlogsstudies aan het King’s College in Londen, zei dat de aanvallen van maandag weliswaar wreed waren, maar waarschijnlijk geen keerpunt in de oorlog, “omdat de Russen in zekere zin al het ergste doen”.
Oekraïners vinden massagraven en bewijzen van marteling – en doen onderzoek naar oorlogsmisdaden – in steden en dorpen die zijn heroverd na maanden van Russische bezetting.
“Door het ergste te vergroten, brengen ze alleen maar meer burgerlijke ellende in Oekraïne, wat de vastberadenheid (van de Oekraïners) zal versterken,” zei Clarke. “En ze verliezen nog steeds op de grond.”
Het felle bombardement van maandag kwam twee dagen nadat Poetin het bevel over alle Russische troepen in Oekraïne aan het hoofd van de luchtmacht had gegeven, generaal Sergei Surovikin. Surovikin leidde eerder Russische troepen in Syrië en werd beschuldigd van het toezicht op een brutaal bombardement dat een groot deel van de stad Aleppo verwoestte.
Sidharth Kaushal, onderzoeker bij de militaire denktank Royal United Services Institute, zei dat de benoeming van Surovikin waarschijnlijk geen grote verandering zal brengen in de Russische militaire campagne.
“Hij heeft een carrière achter de rug die gebukt ging onder beschuldigingen van zowel corruptie als wreedheid”, aldus Kaushal. “Dus dat kan enig inzicht geven in hoe hij het zal aanpakken. Maar ja, de Russische aanpak is al behoorlijk brutaal geweest.”
Kaushal zei dat Rusland “een behoorlijk fenomenaal aantal raketten” heeft gebruikt in de oorlog tot nu toe en een aantal moderne precisiewapens tekort zou kunnen komen. Maar hij zei dat Rusland “grote aantallen restanten uit het Sovjettijdperk” heeft opgeslagen en nog steeds in staat is Oekraïne zware schade toe te brengen.
“Gezien het grote aantal doelen, en gezien het feit dat de Russische raketten qua nauwkeurigheid en prestaties redelijk goed zijn, zou je verwachten dat in de loop van de campagne ten minste enkele stukjes Oekraïense kritieke infrastructuur, zoals elektriciteitsnetten, worden vernietigd”, aldus Kaushal.
Andriy Yermak, een senior adviseur van Zelenskyy, zei dat Rusland probeert “de Oekraïners psychologisch te breken, om ons te laten wensen dat de oorlog hoe dan ook eindigt”.
Maar Oekraïne zei dat het niet zou terugkrabbelen.
Kiev heeft de verantwoordelijkheid voor de aanval op de Krimbrug niet officieel opgeëist, maar de ambassadeur van Oekraïne in Groot-Brittannië, Vadym Prystaiko, noemde de brug maandag een legitiem militair doelwit en zei dat de troepen van Kiev meer plaatsen van groot militair belang voor Rusland zouden aanvallen.
“Wij richten ons nergens op Russische civiele infrastructuur, vooral niet buiten de officiële Oekraïense grenzen met Rusland”, zei hij tegen Times Radio. “Maar om de overwinning te behalen, zullen we steeds verder moeten gaan.”
Smith, de voormalige ambassadeur, zei dat de aanvallen van maandag niet “spelveranderend” waren. Maar hij zei dat Poetin, geconfronteerd met de Oekraïense vorderingen op de grond, “een nieuwe dimensie” in de oorlog had geopend.
“Als Poetin weet dat het inzetten van honderdduizenden van zijn strijdkrachten in Oekraïne op niets uitloopt omdat ze zo slecht gecommandeerd en slecht uitgerust zijn, dan gaat hij op zoek naar manieren om in Oekraïne van een grotere afstand dood en verderf te zaaien,” zei Smith – en dat roept belangrijke vragen op voor de westerse bondgenoten van Oekraïne.
“De landen die Oekraïne steunen, moeten nadenken over manieren waarop zij Oekraïne kunnen helpen zich daartegen te verdedigen,” zei Smith.
