Door: Jan Omvlee, TPO- In de Tweede Kamer is met verontwaardiging gesproken over het verhaal dat afgelopen weekend werd gepubliceerd in het Financieel Dagblad. Zeker zes statushouders, die met voorrang een woning hadden gekregen in de gemeente Utrecht, bleken hun baan bij een fastfoodketen op te hebben gezegd nadat ze het azc verlieten. Van de PVV mogen ze direct het land uitgezet worden, de rest van de Kamer ging niet zo ver, maar was wel kritisch.
De gemeente Utrecht nam in juli het besluit om vluchtelingen met een verblijfsstatus, statushouders dus, een tijdlang voorrang te geven bij het toewijzen van alle sociale huurwoningen. Zo moest er meer ruimte komen in de overvolle asielopvang. De gemeente wist dat ze hiervoor andere mensen op de wachtlijst zouden benadelen, en dat dit geen populaire maatregel zou zijn. Na een maand kon de regeling ingetrokken worden, omdat er genoeg statushouders uit de asielopvang waren overgeplaatst.
Nu blijkt echter dat minstens zes van de statushouders hun baan op hebben gezegd, en in hun huurwoning wonen met een uitkering. Wethouder Rachel Streefland heeft tegenover de Utrechtse raad gezegd dat er ”weeffouten” zitten in de regelgeving rond werkzoekende statushouders. Ze kan volgens de Telegraaf nog niet precies zeggen waarom de statushouders ontslag hebben genomen.
Streefland zegt in een reactie op vragen van de raad dat de inburgering door veel statushouders als ”intensief en complex” wordt ervaren. Zo moeten ze aan de studie voor een inburgeringsexamen. Dit kan verband houden met waarom sommige mensen tijdelijk stoppen met werken. Ook noemt ze ziekte, het gebrek aan kinderopvang of slechte arbeidsomstandigheden als mogelijke redenen. Hierdoor is volgens haar nog niet te zeggen dat er een duidelijk verband is tussen het krijgen van een huurwoning, en het opzeggen van een baan door de statushouders.
Ook zegt Streefland dat werk moet lonen voor statushouders, en dat ze met het Rijk in gesprek is over de regelgeving. Het is juist de inzet om mensen zo snel en lang mogelijk aan het werk te houden. Ze zegt dat de gemeente zich niet herkent in het verband tussen het geven van een huurwoning, en het ontslag van de statushouders, zoals het FD dat legt.
Minister Karien van Gennip (CDA) van Sociale Zaken heeft volgens de NOS in reactie op Kamervragen vandaag gezegd dat het een ”bizarre situatie” is, als statushouders daadwerkelijk hun baan op hebben gezegd voor een uitkering. Ze erkent dat het bericht ophef heeft veroorzaakt, en bevestigt in gesprek te zijn met de gemeente Utrecht.
Van Gennip wijst er ook op dat de gemeente Utrecht kan handhaven tegen mensen die zonder goede reden hun baan opzeggen, en in de bijstand gaan. Deze kunnen gekort worden op hun uitkering.
SP-Kamerlid Jasper van Dijk zei nog dat er mogelijk sprake is van miscommunicatie tussen de gemeente en de statushouders. Statushouders kunnen een uitkering als een veiligere optie hebben gezien, omdat nul-urencontracten vaak onregelmatig werk opleveren. De vaste lasten zijn, vanzelfsprekend, een stuk stabieler. Dat sommige mensen de bijstand verkiezen boven werk, zou volgens Van Dijk kunnen liggen aan slechte begeleiding door de gemeente.
