Door: Jan Omvlee, TPO- De Amerikaanse president Biden heeft dinsdag volgens het AP gezegd dat er ”consequenties” zullen zijn voor Saudi-Arabië, nadat vorige week duidelijk werd dat OPEC+ de olieproductie wil verlagen. Zo’n zet zal Rusland helpen om aan extra inkomsten te komen, en de wereldwijde olieprijs verder omhoog duwen.
OPEC+ is een los samenwerkingsverband van de Organisatie voor Olieproducerende en Exporterende Landen, plus een aantal ander landen. De kernorganisatie van OPEC bestaat uit 13 lidstaten, voornamelijk in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Onder de OPEC+-samenstelling komen daar nog eens 11 landen bij, waaronder Rusland.
De in totaal 24 landen maakten vorige week bekend dat de gezamenlijke olieproductie met 2 miljoen vaten per dag terug zal worden gebracht. In Washington D.C. is met name verontwaardigd gereageerd op de samenwerking tussen Rusland en Saudi-Arabië, die nodig is om onder de olieproducerende landen tot een consensus te komen.
De Democratische senator Richard Blumenthal en de Republikeinse afgevaardigde Ro Khanna hebben al een wet geïntroduceerd waarmee de Amerikaanse wapenverkoop aan Saudi-Arabië voor een jaar kan worden stilgelegd. De wet moet ook een pauze invoeren op de levering van onderdelen en logistieke ondersteuning.
De onafhankelijke ”democratische socialist” en senator Bernie Sanders zei vorige week ook dat wapenleveranties helemaal moeten worden opgeschort, en gaat zelfs verder. Hij zegt dat als de Saudi’s samenspannen met Rusland om de Amerikaanse brandstofprijzen te verhogen, ze ook maar aan Poetin moeten vragen om hun monarchie te beschermen.
Saudi-Arabië is van oudsher een Amerikaanse bondgenoot, maar de afgelopen jaren heeft de relatie tussen beide landen averij opgelopen. Er bestaat onvrede over de Saudische mensenrechtenschendingen, en de interventie in de burgeroorlog in Jemen. Dat conflict, waarin Saudi-Arabië vooral luchtaanvallen uitvoert, duurt inmiddels al acht jaar.
De moord op de Saudische journalist Jamal Khashoggi in 2018 maakte ook indruk in Washington. De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman (MBS) zou opdracht hebben gegeven tot de moord, wat Saudi-Arabië stellig ontkende. Khashoggi had in de VS gestudeerd, en was columnist geweest voor de Washington Post.
De Biden-regering had aanvankelijk beloofd om een strengere koers te varen tegenover Mohammed bin Salman dan president Trump, die de Saudische prins de hand boven het hoofd leek te gehouden. In februari 2021 werd al een verbod ingevoerd op de verkoop van ”offensieve wapens” aan het koninkrijk.
Of een wapensysteem offensief of defensief is, lijkt Washington vooral af te laten hangen van de geclaimde Saudische doeleinden. Een overheidswaakhond schreef in juni 2022 in een rapport dat er beter toezicht moet komen op het gebruik van Amerikaanse wapens door het Saoedische leger en de Verenigde Arabische Emiraten.
In september 2021 liep een ontmoeting tussen MBS en Jake Sullivan, de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur, uit in een ruzie. Bin Salman begon tegen Sullivan te schreeuwen, toen deze over de moord op Khashoggi begon.
Na de invasie van Oekraïne door Rusland werd pas goed duidelijk hoe hard de VS Saudi-Arabië nodig had. Riyad is nodig bij het verlagen van de wereldwijde olieprijzen, en de Amerikanen willen maar wat graag dat er meer olie en gas wordt gepompt. Iedere verdere klacht over Khashoggi, Jemen, of mensenrechten was even verstomd in de hoop op toenadering. Saudi-Arabië lijkt nu echter de andere kant op te willen, en naar Moskou toe te trekken, met als gevolg dat de Amerikanen alsnog hardere maatregelen overpeinzen.
