KEULEN, Duitsland (AP) – De islamitische oproep tot gebed klonk vrijdag voor het eerst in het openbaar vanuit een van de grootste moskeeën van Duitsland, maar met een beperkt volume, als onderdeel van een project dat is overeengekomen met de autoriteiten in Keulen, dat een van de grootste moslimgemeenschappen van het land heeft.
De autoriteiten van de op drie na grootste stad van Duitsland hebben vorig jaar de weg vrijgemaakt voor moskeeën om toestemming te vragen om de muezzin op vrijdag tussen 12.00 en 15.00 uur maximaal vijf minuten lang te laten oproepen, waarbij voor elke moskee een geluidslimiet wordt vastgesteld afhankelijk van de locatie.
De oproep tot gebed was geen primeur voor Duitsland, maar wel voor een bijzonder prominente moskee. De Centrale Moskee, een modern gebouw met twee hoge minaretten, ligt aan een drukke weg ten westen van het centrum van Keulen. Hij wordt beheerd door de Turks-Islamitische Unie voor Religieuze Zaken, of DITIB, en werd in 2018 ingehuldigd door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Tot nu toe was de oproep tot het gebed alleen binnen het gebouw te horen. Vrijdagmiddag vroeg werd het via twee luidsprekers uitgezonden, hoewel de autoriteiten bepaalden dat het beperkt moest blijven tot 60 decibel voor de omwonenden.
De oproep duurde minder dan vijf minuten en was alleen direct buiten de moskee te horen. Aan de andere kant van de weg verzamelden zich ongeveer 20 demonstranten met spandoeken, waaronder een die eiste: “Geen muezzin-roep in Keulen! De openbare ruimte moet ideologisch neutraal zijn.”
Zij kregen gezelschap van een groep vrouwen die protesteerden tegen het neerslaan van protesten in Iran.
DITIB zei dat woensdag met de stad een overeenkomst was bereikt voor een tweejarige proef met de oproep.
“Dit is een belangrijke stap in de perceptie van religieuze moslimgemeenschappen als onderdeel van de samenleving,” zei Abdurrahman Atasoy, een hoge functionaris bij de groep, in een verklaring.
“Dat moslims zijn aangekomen en geaccepteerd met hun representatieve moskeeën als zichtbaar onderdeel en met de oproep tot gebed als hoorbaar onderdeel van de samenleving is de kernboodschap van dit lange proces,” zei hij – een proces dat, zo voegde hij eraan toe, moslims “uit de ongeziene en onaangename achtertuin moskeeën in de plooi van de samenleving heeft gebracht.”
Burgemeester Henriette Reker zei vorig jaar dat moslims, velen van hen in Duitsland geboren, een vast onderdeel zijn van de samenleving in Keulen, een stad waarvan het belangrijkste symbool de imposante katholieke kathedraal is.
“Als we in onze stad naast de kerkklokken ook de roep van de muezzin horen, laat dat zien dat diversiteit in Keulen wordt gewaardeerd en beleefd”, zei ze.
Toch wijzen de beperkingen die aan het project zijn opgelegd op een blijvende gevoeligheid over de plaats van de islam in de Europese samenleving. De bouw van de centrale moskee zelf stuitte eind jaren 2000 op verzet van rechtse groeperingen, de toenmalige aartsbisschop van Keulen en anderen.
DITIB heeft in Duitsland vaak kritiek gekregen, deels vanwege zijn banden met de Turkse staat.
Susanne Schroeter, directeur van de denktank Frankfurt Research Center on Global Islam, zei tegen de publieke omroep WDR dat zij vreest dat de oproep van de muezzin in de centrale moskee door “islamistische hardliners” kan worden gezien als een “puntenwinst” en “dat dit signaal ook naar de Turkse president gaat”.
