OPINIE
Er waren tijden dat je als prominente PvdA’er ongestoord je geslachtsdeel uit de broek kon halen om dat eens lekker te laten verwennen door de een of andere passant, van welke kunne en politieke persuasie dan ook. Je kon er zelfs burgemeester van een grote stad mee worden. Die tijden zijn voorbij. Tegenwoordig preekt de sociaal-democratie een seksuele en sociale moraal waar de paus zijn vingers bij aflikt. Op papier althans. Want zoals zo vaak gaapt er een brede kloof tussen theorie en praktijk.
“Wat is er politiek aan seks in het fietsenhok” vroegen leden van de Nijmeegse gemeenteraad in 2007 aan burgemeester Thom de Graaf nadat GeenStijl onthulde dat toenmalig PvdA wethouder Paul Depla zich in de fietsenberging van het stadhuis oraal had laten bevredigen door een VVD-gemeenteraadslid. “Niets”, oordeelde de burgemeester. “Er zijn geen strafbare feiten gepleegd en evenmin is sprake van seksuele intimidatie, ongewenste intimiteiten of misbruik van machtspositie”. Case closed. Depla is tegenwoordig burgemeester van Breda. Geen mens die zich verder ooit nog druk maakte over de blowjob in het fietsenhok.
Afgaande op een recent rapport van de PvdA Beroepscommissie, waarin het voormalige PvdA-Kamerlid Gijs van Dijk gelijk kreeg in zijn beroep tegen de ‘openbare berisping’ en vier jaar uitsluiting van functies die hem waren opgelegd wegens vermeend seksueel grensoverschrijdend gedrag, zou Depla in het huidige tijdsgewricht zijn ambtsketen hebben kunnen inleveren. “Anders dan Van Dijk meent geldt een grote mate van zorgvuldigheid en voorzichtigheid niet alleen voor gedragingen in het publieke domein, maar ook voor privé-gedragingen”, stelde de Beroepscommissie in zijn rapport van 17 oktober 2022.
Dat gaat zelfs zover dat het aangaan van relaties met diverse vrouwen nadat Van Dijk gescheiden was van zijn eerdere echtgenote niet door de beugel kon “omdat hij die relaties niet zorgvuldig heeft afgerond”. Nog gekker werd het toen de Beroepscommissie ook nog stelde dat Van Dijk nooit met Katinka Simonse, beter bekend als de geschifte kunstenares Tinkebell, in zee had mogen gaan omdat zij via haar Twitter-account en Parool-column ranzige en incriminerende dingen over haar gewezen geliefde kon en ook ging spuien. De PvdA had daar last van en dat werd Van Dijk zwaar aangerekend. Door haar tweets en Parool-column had zij macht over Van Dijk gekregen en dat had Van Dijk zich moeten realiseren alvorens met haar het bed te delen. Telegraaf-columnist Ronald Plasterk kan het dus wel schudden qua amoureuze betrekkingen in PvdA-kring, zo hij er al zin in zou hebben.
Wie de basis voor deze kolder heeft gelegd? Lilianne Ploumen, de PvdA-leider die in april jongstleden plotsklaps zonder opgave van geloofwaardige reden de benen nam en sindsdien tuinierend wachtgeld trekt en zich onbereikbaar houdt voor vragen. Onder het bestuursvoorzitterschap van de latere minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en fractievoorzitter draaide de PvdA in 2011 de morele duimschroeven flink aan. Hoog klom zij op het morele paard. In codes kregen PvdA’ers met politieke of bestuurlijke functies ingepeperd dat ze zich te gedragen hadden naar de hoogste maatstaven van ethisch verantwoord gedrag. Geen stiekem gedoe meer, openheid werd de norm. Geen gegraai in topsalariskassen, maar de Balkenendenorm. Geen patserig leven met dure auto’s en dito huizen, maar soberheid. Niet onnodig publieke middelen aanwenden en al helemaal niet voor eigen gewin.
Iedere PvdA’er met enigerlei publieke functie -in de politiek, de semi publieke sector, het bedrijfsleven of waar dan ook- moest beseffen in een glazen huis te leven en zich zodanig gedragen dat de buitenwereld er geen aanstoot aan kon nemen. Zoiets zou immers negatief afstralen op de PvdA. En de PvdA, dat was een partij van normen en waarden. Aldus Ploumen.
Voordat moraalridder Ploumen de arena betrad gold de PvdA als een partij waar drankmisbruik, schuinsmarcheerderij, gegraai en ander schilderachtig gedrag schering en inslag waren en nimmer tot veel, laat staan blijvende ophef leidden. Wie herinnert zich niet een stomdronken PvdA-minister van Defensie Henk Vredeling die geheel onbereikbaar en laveloos de nacht doorbracht ten huize van een Nieuwspoort-ober, terwijl topambtenaren naarstig naar hem op zoek waren voor een zeer urgente kwestie. Dat Vredeling al eerder, in zijn tijd als Europarlementariër, in een dronken bui een asbak door een raam had gekegeld die bedoeld was voor een VVD’er waaraan hij zich ergerde, was geen belemmering om hem minister te maken.
Ook Jan Pronk, de gevierde PvdA-minister van Ontwikkelingssamenwerking, greep graag naar de fles en niet alleen buiten kantooruren. Ooit stond de man met dubbele tong te oreren achter het spreekgestoelte van de Tweede Kamer. Geen moment heeft het hem gehinderd in zijn verdere tocht door de krochten van de PvdA.
Marcel van Dam is eveneens de moeite van het vermelden waard. Deze prominente representant van de partij van solidariteit en compassie met de onderkant en oud-minister van Volkshuisvesting was en is zelf verre van volks gehuisvest op een kapitaal landgoed met vele hectaren tuin en bos, dat hij bijeen had gegraaid met topinkomsten in de semi-publieke sector, de media in zijn geval. Zijn ‘excuus’: ik doe aan landschapsbeheer.
Qua buitenechtelijke seksuele avonturen had Paul Depla in zijn partij vele voorgangers. Bekend zijn de SM-avonturen van Ad Melkert, die zich graag in een Haagse kelder liet aftuigen door een strenge meesteres. Zelf verwijst Melkert dit verhaal naar het rijk der fabelen, maar er zijn teveel insiders die het hebben bevestigd om het onvermeld te laten.
In de categorie misbruik van publiek geld mag PvdA’er Peter Rehwinkel niet ongenoemd blijven. Geheel vrijwillig gaf hij zijn burgemeesterschap van Groningen op voor een vermeende internationale topfunctie in Spanje. Toen dit een fabeltje bleek en Rehwinkel werkloos werd trok hij schaamteloos wachtgeld om riant voort te leven in zijn Spaanse (!) buitenhuis. Tegenwoordig schnabbelt Rehwinkel hier en daar als invalburgemeester. Nog immer onder de vlag ‘PvdA’.
In de reeks normafwijkend gedrag past ook een prominent partijlid dat mij in detail vertelde over zijn cocaïnegebruik en hoe hij in die behoefte voorzag door koerier Sammy -u raadt het al, een Marokkaan- te bestellen die immer snel en op tijd met zijn scooter voorreed bij ‘s mans riante woning in een oord waar geen huis te koop is voor minder dan een miljoen euro. Ik ben discreet dus onthul de naam niet, maar u kunt ervan op aan dat dit geen vuige roddel is. Mijn sympathie voor deze persoon daalde acuut tot nul. Geëxcommuniceerd.
Pandjes aan- en met veel winst verkopen kunnen prominente PvdA’ers ook goed. Opnieuw ben ik discreet en zal niet onthullen welke vooraanstaande sociaal-democraten mij -eenvoudige huurder- lachend en schoudermeppend deelgenoot maakten van hun zonnige vastgoedwinsten die beslist niet spoorden met de geboden ‘sober leven’ en ’niet graaien’ van de Erecode.
Over huizen gesproken. Heeft voormalig PvdA staatssecretaris, burgemeester van Amsterdam en partijleider Job Cohen zijn leegstaande huis van 120m2 in het centrum van Amsterdam al conform de sterk door de PvdA bepleite huisvestingsregels via verhuur of verkoop gerecycled in de Amsterdamse woningvoorraad of rekent hij op een nog wat hogere winst door de leegstand nog een tijdje voort te laten duren?
Nu we het toch over geld hebben: wat vond Lilianne Ploumen, die in de Erecode van de PvdA de Balkenende norm dicteerde voor iedere PvdA’er die een functie in de (semi-)publieke sector bekleedde, van de bezoldiging van vooraanstaande PvdA’ers als Martin van Rijn (PGGM) en Dick Benschop (Schiphol). Was ze kritisch over het gegraai van Wouter Bos (KPMG)? Gebeld, uitgescholden en geroyeerd? De vraag stellen is hem beantwoorden.
Komen we bij de zittende PvdA Tweede Kamerfractie. Negen leden nog. Ploumen zelf is er niet meer bij, maar zij was wel verantwoordelijk voor de, naar achteraf bleek, onterechte val van Gijs van Dijk. “Tot de politieke en bestuurlijke verantwoordelijkheid behoort ook het periodiek verantwoording afleggen in de breedste zin van het woord” zegt haar eigen Erecode. Ik trachtte contact met haar te krijgen maar mevrouw neemt niet op. Tot zover ‘verantwoording afleggen’ en de ‘openheid en transparantie’ waarover de ere- en gedragscodes ronkende teksten bevatten.
Als kwestieus gedrag in zowel de publieke als de privésfeer moet leiden tot een afstraffing heb ik er nog een paar voor de zittende partijleiding, te beginnen met partijvoorzitter Esther-Mirjam Sent die de afgelopen dagen in tweets van Tinkebell en door Ton F. van Dijk in zijn columns voor HP/DeTijd genadeloos ontmaskerd is als een leugenaar en schender van zelf verordonneerde vertrouwelijkheid inzake het rapport van Bezemer & Schubad over Gijs van Dijk.
Maar daar blijft het niet bij. De PvdA maakt zich zorgen over gokverslaving, maar heeft een Kamerlid in zijn midden dat die verslaving graag ruim baan geeft ver buiten het gezichtsveld van de eigen kring en de Nederlandse journalistiek. In de fractie bevindt zich een ander, publiekelijk bekend lid dat goed zichtbaar voor buitenstaanders vele glazen alcohol achterover sloeg en met dat gedrag de Erecode in aanzienlijke mate overtrad. Een van de fractieleden laat de personeelskeuze primair bepalen door fysieke aantrekkelijkheid. Al tijden een gespreksonderwerp in kringen rond de fractie. In het huidige #MeToo tijdsgewricht een doodzonde.
Het zijn deze mensen die zich schaarden achter de verbanning van Gijs van Dijk en dus ook tekenden voor de morele normen waarop die gebaseerd was. Geen van hen heeft geprotesteerd tegen de stellingname van de Beroepscommissie inzake privéhandelingen. Die meetlat en interpretatie van de Erecode is dus ook op hen van toepassing.
Namen noem ik niet. Niet alleen omdat ik mensen niet onnodig in de problemen wil brengen, maar ook omdat ik deze PvdA’ers even wil laten voelen wat het betekent om op gluiperige wijze ergens van beschuldigd te worden zonder dat je je verweren kunt. Exact wat ze Gijs van Dijk hebben aangedaan.
Vreemdgaan, graaien, gokken, drinken, wat mij betreft ga je je gang. Ik houd wel van stoute mensen. Zolang je maar niet staat te zwaaien met Erecodes vol holle morele vaten en loopt te kletsen over ethische standaarden waaraan anderen zich moeten houden maar jijzelf kennelijk niet. Hypocrisie is de ergste van alle morele gebreken. Misschien kan de PvdA daar ook nog iets over opnemen in zijn codes. Lilianne Ploumen is beschikbaar om die klus te klaren.
De in dit artikel geuite meningen en standpunten zijn die van de auteur en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs de meningen of standpunten van TPO.
