Nepnieuws: Een video toont een Oostenrijkse presentatrice die tijdens de uitzending neervalt, wat het gevolg zou zijn van bijwerkingen van het COVID-19-vaccin.
De feiten: De video, waarop de Oostenrijkse-omroepverslaggever Rosa Lyon te zien is, werd gefilmd op 24 september 2019, voordat de pandemie begon en ruim voordat de COVID-19 shots waren uitgevonden.
Gebruikers van sociale media hebben de clip uit 2019 van Lyon’s instorting maandenlang in verband gebracht met het vaccin, en de bewering dook deze week opnieuw online op.
De dramatische beelden tonen de reporter die achter een bureau zit terwijl ze presenteert voor het programma Zeit im Bild, wanneer ze plotseling achterover valt.
“ZE VALLEN ALS VLIEGEN”, schreef een Instagram-gebruiker die de video dinsdag plaatste. Eén gebruiker reageerde onder de post dat de video een reactie liet zien die werd veroorzaakt door “VAIDS,” kort voor vaccin acquired immunodeficiency syndrome.
VAIDS is geen echte aandoening, noch veroorzaken COVID-19-vaccins een syndroom dat aan die beschrijving voldoet, meldde The Associated Press eerder.
De clip van Lyon was ook te zien in de anti-vaccin film Died Suddenly. In de film, die in november in première ging, worden verschillende ontkrachte beweringen over vaccins naar voren gebracht, samen met video’s van mensen die instorten zonder verband met het vaccin.
Michael Krause, een woordvoerder van Austrian Broadcasting Corporation, bevestigt aan de AP in een e-mail dat het incident plaatsvond in september 2019. “Er is absoluut geen verband met Corona,” schreef hij.
Nepnieuws: Uit een grafiek van de National Oceanic and Atmospheric Administration met de temperaturen van land en oceanen over de afgelopen acht jaar zou blijken dat de aarde is afgekoeld in plaats van opgewarmd, wat bewijst dat de opwarming van de aarde door koolstofemissies een bedrog is.
De feiten: Een klein deel van de grafiek met alleen de periode van 2015 en 2022 is uit zijn context gehaald om de onjuiste bewering te doen. De grotere grafiek waaruit het werd geïsoleerd toont temperatuurtrends over meer dan 140 jaar, met een dramatische opwaartse trend.
Gebruikers van sociale media hebben de grafiek verkeerd weergegeven om de onjuiste bewering te staven dat de temperaturen wereldwijd dalen in plaats van stijgen, wat betekent dat de opwarming van de aarde “een hoax” is.
De grafiek die online wordt gedeeld lijkt een licht dalende trend aan te tonen, met een opmerking dat de totale temperatuur 0,11 graden Celsius daalde in de periode 2015-2022.
“De 8-jarige temperatuurtijdreeks toont de jaarlijkse wereldgemiddelde oppervlaktetemperaturen voor de meest recente acht jaar,” zegt Jeffrey Hicke, een professor aan de Universiteit van Idaho’s Department of Earth and Spatial Sciences.
“Het is accuraat zoals getoond, maar misleidend.”
Dat komt omdat de laatste acht jaar weliswaar een licht dalende trend vertoonden, maar deze kleine periode sterk werd beïnvloed door natuurlijke El Niño- en La Niña-cycli, aldus de deskundigen. Inzoomen op alleen deze periode doet niets af aan de algemene opwaartse trend van de mondiale temperaturen in de afgelopen eeuw.
De volledige NOAA-grafiek, die de temperatuurtrends van 1880 tot 2022 weergeeft, toont een dramatische stijging van de wereldwijde gemiddelde temperaturen.
Hicke zegt dat de grafiek in zijn volledige context “veel geschikter is om de invloed van menselijke activiteiten op het klimaat te beoordelen.”
NOAA’s National Centers for Environmental Information zegt in een verklaring dat het klimaat weliswaar opwarmt, maar dat het ook onderhevig is aan natuurlijke variabiliteit omdat het wordt beïnvloed door weersomstandigheden zoals El Niños en La Niñas. El Niños zorgen voor ongewoon warme temperaturen in het centrale en oostelijke deel van de tropische Stille Oceaan, terwijl La Niñas voor ongewoon koele temperaturen zorgen. Tijdens El Niños zijn de temperaturen wereldwijd doorgaans warmer dan in jaren waarin La Niñas voorkwamen.
In zijn verklaring zegt NOAA dat 2015-2016 een sterke El Niño kende, die de wereldwijde temperaturen naar recordhoogten hielp stuwen. Maar sindsdien hebben een drietal La Niña’s bijgedragen tot een lichte afkoeling van de mondiale temperaturen.
“Het gekozen tijdsbestek van 2016-2022 kan de schijn wekken van een afkoelende trend,” zegt het agentschap, eraan toevoegend: “Daarom gebruiken we bij het berekenen van trends tijdschalen van minstens 10 jaar.”
John Knox, een professor aan het departement Geografie van de Universiteit van Georgia die de dynamiek van weer en klimaat bestudeert, zegt dat de bewering in de tweet “een klassiek voorbeeld is van cherry-picking uit de eindpunten van een tijdreeks om een vals punt te bewijzen.”
“Het is een zeer korte periode, wat de statistische betekenis van beweringen over een trend vermindert,” schrijft hij in een e-mail, eraan toevoegend: “De stijgende temperatuurtrend over de decennia is duidelijk.”
Nepnieuws: Een cursus aan de Harvard Medical School leidt studenten op om transgenderkinderen te behandelen.
De feiten: De cursus is een keuzevak van een maand over gezondheidszorg voor LGBTQ-patiënten. Slechts één dag gaat over baby’s en die dag gaat niet over hun genderidentiteit of seksuele geaardheid, vertelt de docent aan The Associated Press.
In de afgelopen dagen hebben conservatieve websites en online commentatoren de inhoud van de cursus verdraaid, waardoor gebruikers van sociale media het aanwijzen als een extreem voorbeeld van genderbevestigende gezondheidszorg.
“Harvard onderwijst medische studenten over transgenderkinderen,” schreef een Twitter-gebruiker, wiens bericht vanaf dinsdag bijna 10.000 likes had gekregen.
Artikel gaat verder na tweet.
Harvard is teaching medical students about transgender infants pic.twitter.com/KHvim6kjK2
— Libs of TikTok (@libsoftiktok) January 11, 2023
Maar deze beweringen geven een verkeerd beeld van wat de klas eigenlijk leert over kinderen. De cursus – getiteld Caring for Patients with Diverse Sexual Orientations, Gender Identities, and Sex Development – geeft alleen les over de fysieke ontwikkeling van baby’s die interseksueel geboren zijn, volgens Dr. Alex Keuroghlian, de universitair hoofddocent die de cursus geeft. De term intersekse beschrijft mensen die geboren worden met voortplantingsorganen, hormonen of andere kenmerken die niet passen bij de typische definities van man of vrouw.
Deze aandoeningen kunnen al dan niet merkbaar zijn bij de geboorte, legt Dr. Arlene Baratz uit, die coördinator medische- en onderzoeksaangelegenheden is voor de intersekse belangengroep InterConnect.
Een transgender is iemand wiens genderidentiteit – of hij zich nu een meisje, jongen, geen van beide of beide voelt – afwijkt van het geslacht waarmee hij is geboren. De term transgender is geen synoniem voor intersekse.
Ouders en gezinnen van intersekse kinderen “hebben vragen over de gevolgen voor de gezondheid van deze fysieke variaties,” vertelt Keuroghlian aan de AP.
“Medische studenten moeten weten hoe ze deze zorg kunnen verlenen.”
Als onderdeel van de cursus bestuderen studenten ook hoe ze voor niet-kinderlijke patiënten moeten zorgen en richten ze zich op disciplines als psychiatrie, endocrinologie, dermatologie en infectieziekten.
Fysieke verschillen in de genitaliën van een intersekse-kind “kunnen duidelijk zijn bij een pasgeborene en triggeren meestal een cascade van medische aandacht inclusief een evaluatie om de onderliggende oorzaak te ontdekken,” zegt Baratz in een e-mail.
Sean Saifa Wall, een medeoprichter van het Intersex Justice Project, zegt dat de fysieke geslachtskenmerken van een zuigeling duidelijk zijn lang voordat ze een gevoel hebben wat het geslacht is, of welk geslacht ze voelen. Hij zegt dat conservatieve critici de twee “opzettelijk door elkaar halen”.
Oudere kinderen die genderdysforie ervaren – gevoelens van verdriet over hun toegewezen geslacht – kunnen transitiegerelateerde gezondheidszorg zoeken om die gevoelens te verlichten als ze de puberteit hebben bereikt. Maar operaties en hormonen worden niet gegeven aan jonge kinderen of zuigelingen voor dit doel, ondanks sommige misleidende retoriek.
