Door: Jan Omvlee, TPO- In Moskou heeft een rechtbank maandag een lange gevangenisstraf opgelegd aan een journalist die zich sinds het begin kritisch heeft uitgelaten over de invasie in Oekraïne. Vladimir Kara-Moerza, 41 jaar oud, kreeg een celstraf van 25 jaar voor een serie van aanklachten.
Kara-Moerza werd op 11 april 2022 gearresteerd in Moskou, nadat hij zou hebben geweigerd om aanwijzingen van politieagenten op te volgen. Hierna volgden echter snel zwaardere aanklachten over het verspreiden van ”valse informatie” over het Russische leger, zijn vermeende werk met ongewenste buitenlandse niet-gouvernementele organisaties, en hoogverraad.
Op 15 maart 2022, drie weken na de Russische invasie, gaf Kara-Moerza al een speech voor volksvertegenwoordigers van de Amerikaanse staat Arizona. In zijn speech noemde hij de regering van Vladimir Poetin een ”dictatoriaal regime” en sprak hij over de moeilijkheden die Russische dissidenten en anti-oorlog demonstranten ondervonden. Ook maakte hij een vergelijking met de toenemende repressie in de jaren ’80, die voorafging aan het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en het ontmantelen van het Oostblok. De dissidenten die voorafgaand aan 1989 de hoop uitspraken op een betere toekomst, werden toen ook voor gek verklaard. Uiteindelijk kregen ze toch gelijk.
25 jaar is de maximale celstraf die de rechter op kon leggen voor de serie aanklachten, en dat was ook waar de aanklagers om hadden gevraagd. Bovendien moet de straf worden uitgezeten in één van de Russische strafkolonies, die berucht zijn om de erbarmelijke omstandigheden waaronder gevangenen moeten leven. Zelf heeft Kara-Moerza de aanklachten steevast tegengesproken, en hij gaat dan ook in hoger beroep.
Kara-Moerza studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Cambridge, en schreef sinds zijn zestiende voor verschillende Russische kranten. In 2004 en 2005 werkte hij als correspondent in Washington voor de BBC. In Rusland steunde hij verschillende initiatieven en organisaties die bij moesten dragen aan een breder maatschappelijk middenveld, democratische waarden en het voorkomen van corruptie. Hierbij ontwikkelde hij zich snel tot een criticus van Vladimir Poetin.
Als journalist en activist was hij een drijvende kracht achter de in 2012 in de VS aangenomen ”Magnitski-wet”. Die wet moest Russische functionarissen straffen die door de VS verantwoordelijk worden gehouden voor de dood van advocaat Sergej Magnitski. Magnitski overleed in 2009 in een cel, nadat hij na te zijn gemarteld niet de benodigde medische zorg had gekregen.
Kara-Moerza was ook een politieke bondgenoot van oppositieleider Boris Nemtsov, die in 2015 in de buurt van het Kremlin op straat werd doodgeschoten. Zelf moest Kara-Moerza in zowel 2015 als 2017 in het ziekenhuis worden opgenomen met ziekteverschijnselen, die volgens hemzelf het gevolg waren van vergiftigingen door de Russische geheime dienst.
