Door Bert Brussen, TPO – Eind januari deden zich in de Zweedse hoofdstad Stockholm drie zeer gewelddadige schietpartijen voor. Bij één van deze schietpartijen schoot een 15-jarige jongen lukraak om zich heen met een Uzi. Uit een verslag van het proces tegen de verdachten dat woensdag begon, blijkt dat alle verdachten zeer jong zijn: de meesten zijn 14 of 15 jaar oud, de oudste is nog geen 21.
Volgens het Zweedse OM gaat zijn de verdachten loopjongens van de criminele bende ‘Foxtrot’, die op voet van oorlog verkeert met de criminele bende ‘Dalennätverket.’ Deze bendes, die handelen in drugs in stadsdelen van Stockholm, maken vaak gebruik van minderjarigen als loopjongens die soms niet ouder zijn dan 10 jaar. Tieners worden door bendes bewust ingezet omdat minderjarigen onder het Zweedse strafrecht maximaal vier jaar cel kunnen krijgen.
Bij één van de drie schietpartijen kregen twee 15-jarigen van bendeleider ‘de Koerdische vos‘ de opdracht naar het Stockholmse stadsdeel Enskede te gaan om daar met een machinepistool iemand neer te schieten. Wie moest worden geraakt maakte niet uit, als de gewelddadige boodschap maar over kwam.
In Enskede aangekomen werden zeker zeven schoten afgevuurd en werd een willekeurige jongen onder vuur genomen. Deze jongen had geen enkele connectie met één van de bendes of de verdachten. Eén van de kogels ging door het raam van een appartement waar op dat moment mensen op hun bank zaten.
Volgens het OM maken deze misdaden deel uit van “georganiseerde criminele activiteiten”, wat verzwarende omstandigheden zijn. Het motief was, volgens het OM, in alle gevallen “het vermoorden, bedreigen en intimideren van concurrende bendeleden”.
Volgens de advocaten van alle verdachten zijn hun cliënten onschuldig.
Het aantal moorden per jaar in Zweden is sinds 2012 hard gestegen met een piek in 2020 toen 124 mensen werden vermoord, bijna een verdubbeling van 2012 toen 68 mensen werden vermoord. In 2022 werden in Zweden 116 mensen vermoord. De overgrote meerderheid van de moordslachtoffers is van het mannelijk geslacht.
Het aantal dodelijke geweldsmisdrijven in Zweden daalde in het jaar 2008 scherp (82 doden tegen 111 doden in 2007) en bleef daarna dalen tot aan het dieptepunt van 68 doden in 2012. In de jaren daarna bleef het aantal geweldsdoden stijgen.
Samen met het aantal moorden steeg ook het aantal schietpartijen in Zweden. In het piekjaar 2022 registreerde de Zweedse politie 391 schietpartijen. Daarbij vielen tenminste 60 doden (bijna evenveel als het totale aantal Zweedse moordslachtoffers in heel het jaar 2012) en raakten 107 mensen gewond.
In datzelfde piekjaar 2022 kwamen maarliefst 17 meer mensen door schietpartijen om het leven dan in het jaar 2021.
De meeste Zweedse moorden werden in 2022 gepleegd in de regio Stockholm.
