ISTANBUL, 10 juli (Reuters) – De Turkse president Tayyip Erdogan zei maandag onverwacht dat de Europese Unie de weg vrij moet maken voor de toetreding van Ankara tot de EU voordat het Turkse parlement instemt met het Zweedse verzoek om lid te worden van het militaire NAVO-bondgenootschap.
De kandidatuur van Turkije voor toetreding tot de EU is al jaren bevroren nadat de toetredingsonderhandelingen in 2005 van start gingen onder Erdogans eerste ambtstermijn als premier.
De banden tussen Ankara en de leden van het blok verzuurden enkele jaren geleden, vooral na een mislukte couppoging in Turkije in 2016, maar zijn sindsdien grotendeels verbeterd. Het blok is afhankelijk van de hulp van NAVO-bondgenoot Ankara, vooral op het gebied van migratie.
In een verrassende koerswijziging koppelde Erdogan maandag de goedkeuring door Ankara van het Zweedse NAVO-bod aan de uiteindelijke toetreding van Turkije tot de EU.
“Ik doe vanaf hier een beroep op deze landen die Turkije al meer dan 50 jaar voor de deur van de Europese Unie laten wachten,” zei Erdogan in de aanloop naar zijn vertrek naar de NAVO-top in Vilnius.
“Kom eerst en open de weg voor Turkije bij de Europese Unie en dan zullen we de weg voor Zweden openen, net zoals we voor Finland hebben gedaan,” zei hij, eraan toevoegend dat hij zijn oproep tijdens de top zou herhalen.
Zweden en Finland vroegen vorig jaar het lidmaatschap van de NAVO aan, en stapten daarmee af van het beleid van militaire ongebondenheid dat de decennia van de Koude Oorlog had geduurd, als reactie op de Russische invasie in Oekraïne.
Terwijl het NAVO-lidmaatschap van Finland in april groen licht kreeg, moeten Turkije en Hongarije het verzoek van Zweden nog goedkeuren. Stockholm heeft zich ingespannen om lid te worden van het blok tijdens de top in Vilnius.
Erdogan zei dat de toetreding van Zweden afhangt van de uitvoering van een overeenkomst die afgelopen zomer werd bereikt tijdens de top van de alliantie in Madrid, en voegde eraan toe dat niemand compromissen hoeft te verwachten van Ankara.
Ankara zegt dat Zweden niet genoeg heeft gedaan tegen mensen die Turkije als terroristen beschouwt, voornamelijk leden van de vogelvrij verklaarde Koerdische Arbeiderspartij (PKK) die door Turkije, de EU en de Verenigde Staten als terroristische organisatie wordt beschouwd.
Erdogan zei ook dat een einde aan de oorlog tussen Oekraïne en Rusland het NAVO-lidmaatschapsproces van Kiev zou vergemakkelijken.