BUENOS AIRES, Argentinië (AP) – De uiterst rechtse populist Javier Milei heeft zondag het politieke establishment van Argentinië op zijn grondvesten doen schudden door als grootste uit de bus te komen bij de voorverkiezingen om presidentskandidaten te komen voor de algemene verkiezingen in oktober in een land dat gebukt gaat onder economische problemen.
De stemmen werden zondag laat nog geteld, maar analisten waren het erover eens dat de opkomende kandidaat die bekendheid verwierf – en een rocksterachtige aanhang – door tekeer te gaan tegen de ‘politieke kaste’ het veel beter deed dan verwacht en een echte kanshebber is voor het presidentschap in dit Zuid-Amerikaanse land.
Met ongeveer 92% van de stemmen geteld had Milei volgens de officiële resultaten ongeveer 30% van de totale stemmen. De kandidaten van de belangrijkste oppositiecoalitie, United for Change, hadden 28% en de huidige regeringscoalitie, Union for the Homeland, 27%.
Milei, die feestvierde in zijn verkiezingshoofdkwartier, zwoer “een einde te maken aan de parasitaire, corrupte en nutteloze politieke kaste die in dit land bestaat”.
“Vandaag hebben we de eerste stap gezet naar de wederopbouw van Argentinië,” zei hij. “Een ander Argentinië is onmogelijk met dezelfde mensen als altijd.”
Voor de verkiezingen hadden analisten gewaarschuwd dat een beter dan verwachte uitslag voor Milei, 52, de financiële markten zou verstoren en zou leiden tot een scherpe daling van de waarde van de Argentijnse peso door de onzekerheid over het economische beleid dat hij zou implementeren als hij president zou worden.
Hoewel de stemming van zondag officieel bedoeld was om kandidaten te kiezen voor verschillende politieke blokken, werd het ook gezien als een landelijke peiling over waar de kandidaten staan bij de Argentijnen met het oog op de verkiezingen in oktober.
Milei, die sinds 2021 wetgever is in het lagerhuis van het Argentijnse Congres, had geen concurrent in de presidentiële voorverkiezing van zijn partij Liberty Advances.
De eerste resultaten suggereren dat Argentinië het nieuwste land in de regio is waar kiezers naar een outsider-kandidaat kijken als een manier om hun woede tegen traditionele politici te uiten.
Ontevredenheid is wijdverspreid in Argentinië, dat worstelt met een jaarlijkse inflatie van meer dan 100%, toenemende armoede en een snel devaluerende munt. Milei kreeg steun door het land op te roepen de peso te vervangen door de Amerikaanse dollar.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Javier Milei, de presidentskandidaat van de Liberty Advances-coalitie, glimlacht op zijn campagnekantoor na sluiting van de stembureaus tijdens de voorverkiezingen in Buenos Aires, Argentinië, zondag 13 aug. 2023. (AP Foto/Natacha Pisarenko)
“Ik ben erg blij, we zijn op zoek naar verandering. We zijn het zat om zo te leven,” zegt Franco Lesertessur, 19 jaar, terwijl hij feest viert buiten Milei’s verkiezingshoofdkwartier in het centrum van Buenos Aires. “Alle landen die gedollariseerd zijn, zijn uiteindelijk vooruitgegaan en hebben geen inflatie meer.”
In de belangrijkste oppositiecoalitie, United for Change, leken de kiezers ook bereid om meer naar rechts te gaan toen de voormalige minister van Veiligheid Patricia Bullrich een meer centristische kanshebber, burgemeester Horacio Rodríguez Larreta van Buenos Aires, met gemak versloeg.
Bullrich maakte duidelijk dat ze zou samenwerken met haar concurrent in de aanloop naar oktober.
“Als Argentijnen leven we in nood, met angst, niet in staat om te dromen, plannen te maken of een normaal leven te leiden. Maar vandaag hebben we redenen om samen te werken, om een diepgaande verandering in Argentinië te begeleiden en te leiden, een verandering die corruptie voor altijd achter zich laat en de weg vrijmaakt voor bezuinigingen,” zei Bullrich.
De regerende coalitie, Union for the Homeland, kreeg een pak slaag van de kiezers over de slechte staat van de economie en eindigde op de derde plaats voor het totale aantal stemmen. Zoals verwacht werd minister van Economie Sergio Massa de presidentskandidaat van de coalitie en versloeg hij met gemak de linkse Juan Grabois.
“We hebben 60 dagen om deze verkiezingen om te draaien,” zei Massa tegen zijn aanhangers.
Maar met de grote uitslag voor Milei stuurden veel kiezers een boodschap dat ze genoeg hebben van de twee coalities die het politieke toneel van Argentinië al jaren domineren.
De resultaten “weerspiegelen de vermoeidheid van de mensen over het politieke leiderschap en het gebrek aan oplossingen binnen de ruimtes die achtereenvolgens aan de macht zijn geweest,” zegt Mariel Fornoni, directeur van Management en Fit, een politiek adviesbureau.
Fornoni zegt dat het politieke establishment tijdens de campagnes “meer gericht was op hun eigen groepsdynamiek dan op de werkelijke behoeften van de mensen”.
In Milei’s verkiezingshoofdkwartier waren mensen extatisch terwijl ze buiten feest vierden en optimisme uitten dat de steun van hun kandidaat alleen maar zou groeien in de aanloop naar oktober.
“Ik hou van zijn ideeën over vrijheid. Zijn ideeën maken me niet bang. Mensen zijn vrij om te kiezen wat ze willen,” zegt Orlando Sánchez, 26, een winkelmedewerker. “Als criminelen rondlopen met wapens aan hun riem, waarom kan een gewone burger er dan niet legaal een hebben met de juiste papieren? Mensen zijn de politiek duidelijk beu en worden voortdurend voorgelogen.”
