KIEV, Oekraïne (AP) – Enkele van Europa’s topdiplomaten zijn maandag in Kiev bijeengekomen om steun te betuigen aan de strijd van Oekraïne tegen de invasie van Rusland, nu er tekenen zijn van politieke spanningen in Europa en de Verenigde Staten over de 19 maanden oude oorlog.
De ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie kwamen samen in de Oekraïense hoofdstad voor een onaangekondigde informele bijeenkomst. Ambtenaren zeiden dat ze de steun van het blok voor Oekraïne zouden evalueren en de voorgestelde vredesformule van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zouden bespreken.
EU-buitenlandchef Josep Borrell zei dat de eerste gezamenlijke bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken buiten de EU-grenzen een signaal was dat de steun van het 27 landen tellende blok “onwrikbaar” is, en onderstreepte de betrokkenheid van de EU bij Oekraïne.
De Verenigde Staten, de EU en het Verenigd Koninkrijk hebben Oekraïne massaal militair en financieel gesteund, zodat het de aanval van het Kremlin kon weerstaan. De hulp is cruciaal voor de verzwakte economie van Oekraïne en is tot nu toe voor onbepaalde tijd geweest.
Maar er heerst onzekerheid over hoe lang de bondgenoten van Kiev nog miljarden dollars (euro’s) aan hulp zullen sturen.
De Amerikaanse president Joe Biden verzekerde zijn bondgenoten zondag van de voortzetting van de Amerikaanse financiële steun voor de oorlogsinspanningen. Dit nadat het Congres een sluiting van de regering had voorkomen door een kortetermijnfinancieringspakket aan te nemen waarin de steun voor Oekraïne in de strijd tegen Rusland werd geschrapt.
Veel Amerikaanse wetgevers erkennen dat het steeds moeilijker wordt om in het Congres goedkeuring te krijgen voor steun aan Oekraïne naarmate de oorlog vordert.
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba vertelde verslaggevers dat Oekraïne gesprekken heeft gevoerd met vertegenwoordigers van beide partijen in het Amerikaanse Congres om ervoor te zorgen dat er meer hulp komt.
“Het besluit is genomen zoals het was, maar we werken nu samen met beide zijden van het Congres om ervoor te zorgen dat dit onder geen enkele omstandigheid nog een keer gebeurt,” zei Kuleba.
“De vraag is of wat er afgelopen weekend in het Amerikaanse Congres is gebeurd, een incident of een systeem is. Ik denk dat het een incident was,” voegde hij eraan toe.
Woordvoerder Dmitry Peskov van het Kremlin zei maandag dat hij er niet aan twijfelde dat Washington “direct betrokken zal blijven bij het conflict”.
Tegelijkertijd gokt de Russische president Vladimir Poetin erop dat de internationale steun voor Kiev vroeg of laat zal afnemen en Peskov zei dat de vermoeidheid uiteindelijk zal leiden tot “versplintering” van de buitenlandse hulp aan Oekraïne.
De grotendeels symbolische EU-bijeenkomst in Kiev vond plaats na de verkiezingsoverwinning van Robert Fico in Slowakije, EU-lid. Zijn pro-Russische agenda heeft de twijfels over de blijvende steun van de EU voor Kiev doen toenemen.
Het kleine Oost-Europese land zou voor meer spanning kunnen zorgen in de EU-besprekingen over Oekraïne, net als de soms koele houding van Hongarije tegenover Kiev. Boedapest onderhoudt nauwe betrekkingen met Moskou en heeft zich verzet tegen wapenleveranties aan Oekraïne of economische steun aan het land. Slowakije exploiteert een belangrijke spoorlijn die wordt gebruikt om westerse militaire hardware naar Oekraïne te vervoeren.
Peskov, de woordvoerder van het Kremlin, gaf niet direct commentaar op wat Moskou verwacht van de nieuwe Slowaakse regering, omdat er nog een regeringscoalitie moet worden gevormd.
De ministers van Buitenlandse Zaken van Hongarije en Polen waren niet aanwezig op de bijeenkomst in Kiev. Het is echter niet ongebruikelijk dat diplomaten dergelijke informele bijeenkomsten overslaan. Vier van de 27 landen stuurden hoge ambtenaren in plaats van hun diplomatieke leiders, zeiden EU-functionarissen.
Desondanks beschreef de Franse minister van Buitenlandse Zaken Catherine Colonna de bijeenkomst als “een uitzonderlijk diplomatiek gebaar” dat “laat zien dat Oekraïne deel uitmaakt van onze Europese familie”.
De Deense minister van Buitenlandse Zaken Lars Løkke Rasmussen zei dat Europa “om vele goede redenen” bereid moet zijn om verdere hulp te bieden.
“Ten eerste om Oekraïne te steunen, maar ook om een sterk trans-Atlantisch signaal af te geven dat wat er op ons eigen grondgebied gebeurt iets is waarvoor we een grote verantwoordelijkheid op ons moeten nemen,” zei Løkke Rasmussen.
Het 10-punten vredesvoorstel van Zelensky omvat de oprichting van een speciaal tribunaal om Russische oorlogsmisdaden te vervolgen en de opbouw van een Europees-Atlantische veiligheidsarchitectuur met garanties voor Oekraïne.
Oekraïne wil graag lid worden van de EU en EU-functionarissen hebben die koers aangemoedigd, ook al kan dat nog jaren duren in een uitputtingsslag waar geen einde aan lijkt te komen.
“Met elk dorp, met elke meter die Oekraïne bevrijdt, met elke meter waarin het zijn volk redt, baant het ook zijn weg naar de Europese Unie,” vertelde de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock aan verslaggevers in Kiev.
De Luxemburgse minister van Buitenlandse Zaken Jean Asselborn zei dat westerse bondgenoten de militaire hulp moeten voortzetten “want als we geen wapens leveren vanuit de EU, vanuit de NAVO, vanuit andere landen, dan is deze oorlog voorbij, maar met de verkeerde gevolgen.”
