De Alliance Defending Freedom en Pacific Legal Foundation, twee conservatief-rechts georiënteerde groepen die eerder dit jaar belangrijke overwinningen behaalden in het Hooggerechtshof, zijn opnieuw klaar om een sleutelrol te spelen in de termijn die deze week begon.
De christelijke juridische groep Alliance Defending Freedom heeft 15 zaken gewonnen bij het Hooggerechtshof sinds 2011, en vier sinds 2020, toen rechter Amy Coney Barrett het hof naar een 6-3 conservatieve supermeerderheid kantelde.
De Pacific Legal Foundation – een libertaire groep die zich verzet tegen een grote overheid – werd opgericht in 1973 en heeft sinds 2020 vijf zaken gewonnen en kan bogen op een totaalrecord van 17 overwinningen op het Hooggerechtshof en twee verliespartijen.
De overwinningen laten zien dat de ADF en PLF een lange adem hebben: het inzetten van hun grote invloed en enorme financiële oorlogskas, volgeladen met fondsen van zogenaamde ‘dark money groepen’, om conservatieve en libertaire zaken door het rechtssysteem te loodsen – helemaal tot aan het hoogste gerechtshof van het land.
In de komende maanden zal het Hooggerechtshof waarschijnlijk een zaak behandelen waarin de Alliance Defending Freedom het gebruik van een pil voor medische abortussen wil beperken.
En de Pacific Legal Foundation heeft een verzoekschrift ingediend bij het hof om haar zaak in behandeling te nemen. Ze beweert dat een middelbare school in Virginia, een van de beste openbare scholen voor wiskunde en technologie in het land, Aziatische Amerikaanse kandidaten discrimineert.
Josh Blackman, hoogleraar staatsrecht aan het Texas College of Law in Houston, die met zowel de ADF als de PLF heeft samengewerkt, zei dat beide groepen “nu doortastender” zijn in hun zaken.
Alle overwinningen hebben zich vertaald in grote donaties. De ADF ontving meer dan 96 miljoen dollar aan bijdragen en subsidies in het fiscale jaar 2022, een stijging van bijna 30% ten opzichte van het voorgaande jaar, volgens belastingaangiften.
Dit jaar ontving de Pacific Legal Foundation 21,5 miljoen dollar aan bijdragen, een stijging van 14% ten opzichte van het voorgaande jaar en een stijging van 40% sinds 2021, volgens cijfers van de groep aan Bloomberg News.
Steven Anderson, de chief executive officer van PLF, zei dat de groep dit jaar opnieuw een record aan fondsenwerving verwacht.
Liberale groepen zoals de NAACP en de American Civil Liberties Union hebben decennialang zaken gecultiveerd om beleidsdoelen te bereiken. Maar de samenstelling van het Hooggerechtshof betekent dat het nu het conservatieve ecosysteem is dat zaken aanhangig maakt – en invloedrijker en beter gefinancierd wordt dan ooit.
“Dit is absoluut het gerechtelijke publiek dat ze nodig hadden”, zegt Josh Wilson, een politicoloog aan de Universiteit van Denver met expertise in abortus en conservatieve politiek.
Critici zeggen dat de groepen een buitensporige macht en invloed hebben bij het Hooggerechtshof – en bijna geen inzicht geven in wie hen financiert.
Zowel ADF als PLF worden grotendeels gefinancierd door ‘dark money‘, wat betekent dat ze de identiteit van hun donateurs niet bekend hoeven te maken, mede dankzij de beslissing van het Hooggerechtshof Citizens United uit 2010.
“Het uiteindelijke doel is om rechtszaken te gebruiken om Amerikanen hun rechten te ontnemen en de democratie te ondermijnen,” vertelde Caroline Ciccone, voorzitter van de liberale waakhondgroep Accountable.US, aan Bloomberg News. En de inspanningen worden ondersteund door een “netwerk van zwart geld dat dit allemaal mogelijk maakt”.
Kyle Griesinger, een woordvoerder van PLF, zei dat de groep het niet eens is met Ciccone en gelooft dat eigendomsrechten “fundamentele mensenrechten en grondwettelijke rechten” zijn.
ADF rapporteerde in 2022 voor het eerst inkomsten van meer dan 100 miljoen dollar, een stijging van ongeveer 60% sinds 2020, volgens belastingaangiften. In 2012 bedroegen de inkomsten van de groep 38 miljoen dollar.
Het grootste deel van de financiering wordt beheerd door de ADF Foundation, een geassocieerde liefdadigheidsinstelling, die haar financieringsbronnen ook niet hoeft bekend te maken.
Stichtingen en groepen die banden hebben met de conservatieve juridische activist Leonard Leo, gouverneur Greg Gianforte van Montana en Richard DeVos, de oprichter van Amway, hebben volgens hun belastingaangiften honderdduizenden dollars in de ADF en aanverwante groepen gestoken.
In 2022 rapporteerde de PLF meer dan 28 miljoen dollar aan totale inkomsten, een stijging van ongeveer 70% ten opzichte van 2020. De groep zegt dat 65% van haar donaties afkomstig is van individuen.
Veel van het geld is afkomstig van groepen die in verband worden gebracht met de Kochs, de miljardairfamilie die een van de grootste particuliere bedrijven in de VS controleert; wijlen zakenman Daniel Searle; en groepen die in verband worden gebracht met Leo.
De Kochs hebben zichzelf gevestigd als productieve donateurs van conservatieve en libertaire doelen, waaronder een reeks van small-government groepen zoals PLF.
PLF heeft ook miljoenen dollars gekregen van een stichting die gelieerd is aan de familie Edwards, filantropen uit Californië wiens patriarch William Edwards de durfkapitaalindustrie hielp opzetten.
Vertegenwoordigers van Leo, DeVos, Searle en de familie Edwards reageerden niet op een verzoek om commentaar. Dankzij de aanzienlijke donaties van beide groepen hoeven hun cliënten geen cent te betalen.
De ADF heeft bijna 100 advocaten in dienst die zich inzetten voor zaken vanaf het proces tot aan het hoger beroep, volgens Kristen Waggoner, de voorzitter. De groep beschikt over een netwerk van meer dan 2600 aangesloten advocaten bij particuliere advocatenkantoren.
De PLF telt ongeveer 115 medewerkers, bijna 100% meer dan in 2016. Sindsdien is de werklast van de groep met meer dan 40% gestegen. Vorig jaar diende de groep 15 verzoekschriften in om het Hooggerechtshof te vragen verschillende zaken in behandeling te nemen.
Larry Sulzman, PLF’s litigation director, zei dat de groep op dit moment betrokken is bij rechtszaken voor ongeveer 120 zaken, tegenover ongeveer 80 in 2016.
Experts zijn het erover eens dat een van de sleutels tot het succes van de groepen bij het Hooggerechtshof hun vermogen is om esoterische, vaak impopulaire zaken te vermenselijken.
Toen Colorado een wet aannam die bedrijven verbood LGBTQ-mensen te discrimineren, nam de ADF de zaak op van Lorie Smith, een conservatief christen en grafisch ontwerper. Zij vreesde dat de staat haar zou dwingen om sites te maken voor huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht.
Eerder dit jaar koos de conservatieve meerderheid van het Hooggerechtshof de kant van Smith. Het bepaalde dat ze het recht van vrije meningsuiting heeft om websites te maken die alleen geschikt zijn voor huwelijken tussen mensen van het andere geslacht.
In haar openbare berichtgeving en argumenten voor de rechtbank benadrukte ADF dat ze “cliënten van alle rangen en standen bedient”. Met andere woorden, het ging niet om onverdraagzaamheid – het ging om vrijheid van meningsuiting.
In Idaho vertegenwoordigde de PLF in 2008 Michael en Chantell Sackett in een zaak tegen de Environmental Protection Agency. Die had het echtpaar verboden om een huis op hun land te bouwen omdat dit in strijd zou zijn met de Clean Water Act.
Dit jaar oordeelde het Hooggerechtshof in het voordeel van de Sacketts, waarbij het toepassingsgebied van de Clean Water Act werd beperkt tot meer dan 59 miljoen hectare wetlands.
“PLF vertegenwoordigt een landeigenaar die mogelijk sympathiekere feiten voorlegt aan de rechtbank om milieuregelgeving terug te draaien dan je zou krijgen als je rechtstreeks de vervuilers zou vertegenwoordigen,” vertelde Sanjay Narayan aan Bloomberg News. Narayan is de managing attorney van het Sierra Club’s environmental law program. “Als de Clean Water Act wordt teruggedraaid, zullen de belangrijkste begunstigden de grote industriële vervuilers zijn.”
Meer dan de helft van de zaken van PLF komt van particuliere advocaten. Dit jaar heeft de groep haar prominente zaken opgebouwd rond aanspreekbare eisers wier doelen overeenkwamen met de anti-regelgevende houding van PLF. Dit jaar vertegenwoordigde PLF Larry “Wil” Wilkins, een militaire veteraan met PTSD wiens kat was gedood door een overtreder.
“We zijn op zoek naar precedenten die veel mensen aangaan,” zei Sulzman.
In de voetsporen van ADF en PLF treedt het Cause of Action Institute, de belangrijkste drijvende kracht achter een aankomende zaak voor het Hooggerechtshof. Deze zaak zou het precedent teniet kunnen doen dat federale agentschappen veel ruimte geeft om dubbelzinnige wetten te interpreteren over zaken als bedrijfsmacht en milieuregelgeving.
De groep is nauw verbonden met de Kochs: in 2021 meldde Cause of Action 375.000 dollar aan donaties te hebben ontvangen. De Stand Together Trust – een stichting van Koch – gaf de groep dat jaar 375.000 dollar.
En de uitvoerend directeur van de groep is een voormalig directeur van Koch-groep Americans for Prosperity. Een woordvoerder van de Koch Foundation heeft de donatie bevestigd.
Conservatieven zeggen dat ze naar deze groepen kijken om een nieuwe juridische beweging aan de rechterkant te helpen, een gevoel dat wordt herhaald door Blackman, de professor in de rechten.
“Het is nu onze beurt,” zei hij.
