(AP) – China, Iran en een groot aantal Arabische landen veroordeelden de verklaring van een Israëlische minister dat een atoombom op de Gazastrook een optie was in de oorlog tussen Israël en Hamas, en noemden dit een bedreiging voor de wereld.
Tijdens een VN-conferentie die tot doel heeft een kernwapenvrije zone in het Midden-Oosten in te stellen, uitten veel ambassadeurs kritiek op de opmerkingen van de Israëlische minister van Erfgoed Amihai Eliyahu. Die noemde zijn opmerkingen in een radio-interview zondag “metaforisch”.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu ontkende de opmerkingen snel en schorste hem van kabinetsvergaderingen.
Israël heeft zijn nucleaire capaciteit bevestigd noch ontkend. Er wordt algemeen aangenomen dat het land kernwapens bezit en een voormalige medewerker van zijn kernreactor zat 18 jaar in de Israëlische gevangenis voor het lekken van details en foto’s van Israëls vermeende kernwapenprogramma naar een Britse krant in 1986.
China’s plaatsvervangend VN-ambassadeur Geng Shuang zei dat Peking “geschokt” was en noemde de uitspraken “extreem onverantwoordelijk en verontrustend” en universeel veroordeeld.
Hij drong er bij Israëlische functionarissen op aan om de verklaring in te trekken en “zo snel mogelijk” als niet-kernwapenstaat partij te worden bij het Nucleaire Non-proliferatie Verdrag, dat beschouwd wordt als de hoeksteen van nucleaire ontwapening.
Geng zei dat China bereid is om zich aan te sluiten bij andere landen “om een nieuwe impuls te geven” aan het instellen van een kernwapenvrije zone in het Midden-Oosten. Ook zei hij dat er een grotere urgentie is vanwege de situatie in de huidige regio.
VN-ontwapeningsleider Izumi Nakamitsu, die maandag de vierde conferentie opende, noemde Israël niet. Maar ze zei wel: “Elke dreiging om kernwapens te gebruiken is ontoelaatbaar.”
Nakamitsu herhaalde de “urgentie van een zone in het Midden-Oosten die vrij is van kernwapens en andere massavernietigingswapens”. Ook benadrukte Nakamitsu dat “koelbloedigheid en diplomatieke inspanningen” de boventoon moeten voeren om vrede tussen Israël en de Palestijnen te bereiken, gebaseerd op een tweestatenoplossing.
Mohamed Al-Hassan, ambassadeur bij de V.N. van Oman, sprak namens de zes landen tellende Samenwerkingsraad van de Golf, waar Saoedi-Arabië deel van uitmaakt. Hij zei dat de dreiging om kernwapens te gebruiken in Gaza “de extremiteit en wreedheid bevestigt van de Israëlische bezetting tegen het Palestijnse volk” en hun “minachting voor onschuldige levens”. Hij riep de VN-Veiligheidsraad en de IAEA op om doortastend op te treden in deze zaak.
Libanon’s zaakgelastigde Hadi Hachem veroordeelde ook de opmerkingen van de Israëlische minister van erfgoed. Hachem benadrukte dat “deze zelferkenning van het hebben van kernwapens en de dreiging van het gebruik ervan door zijn functionarissen, een ernstige bedreiging vormt voor zowel de regionale als de internationale vrede en veiligheid”.
Hij drong er bij Israël op aan om te stoppen met “dergelijke retoriek of aanmatiging” en zich aan te sluiten bij het Nucleaire Non-proliferatie Verdrag als een niet-nucleaire wapenstaat.
Amir Iravani, ambassadeur bij de VN in Iran, vertelde de conferentie dat de nucleaire dreigementen van hooggeplaatste Israëlische functionarissen aan het adres van de Palestijnen de “trots” van Israël benadrukken om deze wapens in handen te hebben.
“De geheimzinnigheid rond Israëls nucleaire capaciteiten vormt een belangrijke bedreiging voor de regionale stabiliteit,” zei hij. “In deze kritieke tijden is de noodzaak om een dergelijke zone in het Midden-Oosten op te richten nog nooit zo dringend geweest.”
Israël sprak maandag niet, maar Netanyahu heeft gezegd dat de grootste bedreiging voor zijn land de mogelijkheid van een nucleair bewapend Iran blijft, en dat het bereid is om dat te voorkomen.
Inspanningen om een kernwapenvrije zone te creëren gaan terug tot de jaren ’60 en omvatten een oproep van partijen bij het Nucleaire Non-proliferatie Verdrag in 1995. Maar ook een resolutie van de Algemene Vergadering uit 1998 waarin landen werden gevraagd bij te dragen aan de oprichting ervan.
De eerste VN-conferentie gericht op het creëren van een zone werd gehouden in november 2019.
De Russische ambassadeur bij het IAEA en andere VN-organisaties in Wenen, Mikhail Ulyanov, vertelde de afgevaardigden maandag dat gezien de nieuwe escalatie van geweld in het Midden-Oosten, een kernwapenvrije zone in de regio “relevanter is dan ooit”.
Maar hij zei dat Moskou zich “buitengewoon ongemakkelijk” voelde dat de belofte om een kernwapenvrije zone in het Midden-Oosten in te stellen na bijna 30 jaar nog steeds niet is nagekomen. En al meer dan 20 jaar “is er bijna geen enkele vooruitgang geboekt”, zei hij.
