BRUSSEL (AP, 16 november 2023) – De Europese Commissie zal het gebruik van de controversiële chemische onkruidverdelger glyfosaat in de Europese Unie nog 10 jaar voortzetten nadat de 27 lidstaten er opnieuw niet in slaagden een gemeenschappelijk standpunt voor of tegen een verlenging te vinden.
Vertegenwoordigers van de EU-lidstaten slaagden er vorige maand niet in om tot een besluit te komen en een nieuwe stemming door een beroepscommissie leverde donderdag opnieuw niets op. Vanwege de impasse zei het uitvoerend orgaan van de EU dat het zijn eigen voorstel zal goedkeuren en de goedkeuring van glyfosaat zal verlengen met 10 jaar, met nieuwe voorwaarden.
“Deze beperkingen omvatten een verbod op het gebruik vóór de oogst als droogmiddel en de noodzaak van bepaalde maatregelen om niet-doelorganismen te beschermen,” zei het in een verklaring.
De chemische stof, die op grote schaal wordt gebruikt in het blok tot grote woede van milieugroepen, was goedgekeurd op de EU-markt tot medio december.
De fractie De Groenen in het EU-parlement drong er onmiddellijk bij de Commissie op aan om terug te krabbelen en het gebruik van glyfosaat te verbieden.
“We moeten niet op deze manier gokken met onze biodiversiteit en volksgezondheid,” zei Bas Eickhout, de vice-voorzitter van de Milieucommissie.
De afgelopen tien jaar is glyfosaat, dat wordt gebruikt in producten zoals de onkruidverdelger Roundup, het middelpunt geweest van een verhit wetenschappelijk debat over de vraag of het kanker veroorzaakt en over het mogelijk verstorende effect op het milieu.
De chemische stof werd in 1974 geïntroduceerd door chemiereus Monsanto als een effectieve manier om onkruid te doden terwijl gewassen en andere planten intact bleven.
Bayer kocht Monsanto in 2018 voor 63 miljard dollar en probeert nu om te gaan met duizenden claims en rechtszaken in verband met Roundup. In 2020 kondigde Bayer aan dat het tot 10,9 miljard dollar zou betalen om ongeveer 125.000 ingediende en niet-ingediende claims te schikken.
Slechts enkele weken geleden kende een jury in Californië 332 miljoen dollar toe aan een man die Monsanto aanklaagde omdat hij beweerde dat zijn kanker verband hield met tientallen jaren gebruik van Roundup.
Het in Frankrijk gevestigde Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek, dat deel uitmaakt van de Wereldgezondheidsorganisatie, classificeerde glyfosaat in 2015 als “waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens”.
Maar het voedselveiligheidsagentschap van de EU maakte de weg vrij voor een verlenging met 10 jaar toen het in juli zei dat het “geen kritieke gebieden van zorg” in het gebruik van glyfosaat had geïdentificeerd.
Het U.S. Environmental Protection Agency oordeelde in 2020 dat het onkruidbestrijdingsmiddel geen gezondheidsrisico vormt voor mensen. Maar een federaal hof van beroep in Californië beval het agentschap vorig jaar om die uitspraak te herzien, omdat deze niet werd ondersteund door voldoende bewijs.
Voor de door de Europese Commissie voorgestelde verlenging met 10 jaar was een “gekwalificeerde meerderheid” nodig, gedefinieerd als 55% van de 27 leden die ten minste 65% van de totale EU-bevolking van ongeveer 450 miljoen mensen vertegenwoordigen.
Dit werd niet bereikt, waardoor het laatste woord werd overgelaten aan de uitvoerende macht van de EU.
Pascal Canfin, de voorzitter van de Milieucommissie in het Europees Parlement, verweet de voorzitter van de EU-Commissie dat zij ondanks de impasse toch had doorgezet.
“Ursula von der Leyen forceert daarom de kwestie door glyfosaat opnieuw toe te staan voor 10 jaar zonder enige meerderheid, terwijl de drie grootste landbouwmogendheden van het continent (Frankrijk, Duitsland en Italië) dit voorstel niet hebben gesteund”, schreef hij op X. “Ik betreur dit ten zeerste.”
In Frankrijk had president Emmanuel Macron toegezegd glyfosaat voor 2021 te verbieden, maar sindsdien is hij teruggekomen. Het land zei voor de stemming dat het zich van stemming zou onthouden in plaats van een verbod te vragen.
EU-lidstaten zijn verantwoordelijk voor het toestaan van het gebruik van producten op hun nationale markten, na een veiligheidsevaluatie.
Duitsland, de grootste economie van de EU, is van plan om vanaf volgend jaar te stoppen met het gebruik van glyfosaat, maar de beslissing zou aangevochten kunnen worden. Het nationale verbod van Luxemburg, bijvoorbeeld, werd eerder dit jaar door de rechtbank vernietigd.
Greenpeace had de EU opgeroepen om de hergoedkeuring van de markt te verwerpen, omdat studies aantonen dat glyfosaat kanker en andere gezondheidsproblemen kan veroorzaken en ook giftig kan zijn voor bijen. De agro-industrie zegt echter dat er geen haalbare alternatieven zijn.
