(Bloomberg, 16 november 2023) – Nu de oorlog van Israël tegen Hamas in iets minder dan zes weken oprukt naar het hart van de belangrijkste stad van Gaza, probeert het leger het risico op een andere uitdaging te minimaliseren: het infiltreren in het enorme, geheime netwerk van tunnels van de groep.
Om de verliezen onder zijn soldaten te beperken, heeft het Israëlische leger een complexe reeks technologieën ingezet om de ondergrondse complexen te onderzoeken en proberen te vernietigen – en uiteindelijk het Hamasleiderschap – inclusief rond het Al Shifa ziekenhuis.
Vanuit de lucht proberen bewakingsdrones de verborgen structuren op te sporen, terwijl oorlogsvliegtuigen zijn uitgerust met bunkerbusterbommen die zijn ontworpen om door verharde structuren heen te dringen en zo diep onder de grond te komen.
Op de grond ruimen bulldozers gebieden op waarvan vermoed wordt dat ze zich boven het ondergrondse netwerk bevinden, terwijl aanvalshonden, onbemande voertuigen en robots worden ingezet om het ondergrondse terrein te verkennen.
Het leger beschikt ook over een nieuw wapen: een chemische granaat die geen explosieven bevat, maar snel expandeert en schuim stolt om ingangen af te sluiten, ook wel bekend als een ‘sponsbom’.
De hi-tech tactieken zijn bedoeld om het risico te vermijden om soldaten de honderden kilometers aan tunnels van Hamas in te sturen, waar Israël denkt dat zwaarbewapende militanten zichzelf beschermen tegen de voortdurende aanval op Gaza.
In plaats daarvan geeft het leger prioriteit aan het blokkeren en beschadigen van het netwerk – wat misschien niet genoeg is om de groep uit te roeien en Israël te helpen zijn uiteindelijke doel te bereiken: zorgen voor de vernietiging van Hamas.
Het Israëlische Ministerie van Defensie heeft veel bedrijven benaderd voor hulp bij de missie, waaronder niet-defensiestartups zoals Asterra, een Israëlisch bedrijf dat software maakt voor het opsporen van ondergrondse waterlekken met behulp van satellietbeelden.
Hamas maakt al jaren gebruik van tunnels onder de dichtbevolkte kuststrook om wapens, commandofaciliteiten en strijders te verbergen.
Israël heeft speciaal getrainde gevechtsingenieurs, maar het betreden van het ondergrondse labyrint is nog steeds zeer gevaarlijk vanwege boobytraps en de superieure kennis van het gebied bij de verdedigers.
“Het is niet nodig om een tunnel binnen te gaan als we daar geen echte reden voor hebben,” zei Itamar Yaar, een voormalig plaatsvervangend hoofd van Israëls Nationale Veiligheidsraad. “De beste oplossing is om te proberen deze tunnels te laten instorten – om verschillende ondergrondse locaties los te koppelen.”
Maar zonder het inzetten van grondtroepen is het moeilijk om de omvang van de schade die door de bombardementen is aangericht te verifiëren, volgens Daphné Richemond-Barak. Hij is expert op het gebied van ondergrondse oorlogsvoering en verbonden aan de Reichman Universiteit in Tel Aviv.
Dat brengt het risico met zich mee dat de vijandelijkheden zich maanden voortslepen. Er zijn al duizenden doden gevallen in Gaza, voornamelijk door Israëlische luchtaanvallen sinds de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober, waarbij ongeveer 1200 mensen omkwamen.
De tunnels zouden ook opnieuw kunnen worden gebruikt voor een langdurige opstand nadat de oorlog is afgelopen, waarschuwde Richemond-Barak.
“Ze moeten het hele tunnelsysteem vernietigen. Dat is heel belangrijk,” zei Richemond-Barak. “Naarmate de moeilijkheid duidelijker wordt en de druk toeneemt om deze operatie te beëindigen, maak ik me zorgen dat het werk half gedaan zal blijven.”
