(Karen Leigh, Ainsley Thomson, Bloomberg, 22 november 2023) – Omdat de kosten van levensonderhoud in Australië in 2021 begonnen te stijgen, besloten Amber Daines en haar gezin om hun huis met drie slaapkamers in Sydney te verhuren en een goedkoper huis te kopen. Met de intentie om het op de pensioengerechtigde leeftijd te verkopen en de opbrengst te investeren. De economie had andere plannen.
De stijgende inflatie en 13 renteverhogingen later zijn de hypotheekbetalingen voor Daines, een 47-jarige zelfstandige publiciste, en haar man David Ungar, een logistiek manager, bijna verdubbeld – van ongeveer 6000 Australische dollar (3582 euro) per maand naar dichter bij 10.000 Australische dollar (6010 euro).
Als het huurcontract van hun huurder volgend jaar afloopt, zijn ze van plan om het pand in Sydney te verkopen waar ze ooit hun toekomst op hadden ingezet.
De Australische crisis rond de kosten van levensonderhoud was al overgewaaid naar gezinnen met lagere inkomens. Maar nu voelen zelfs mensen met een huishoudinkomen van 150.000 Australische dollar (90.157 euro) en meer de kneep, omdat ze hun spaargeld aanspreken en hun uitgaven verlagen.
Dit blijkt uit gegevens die exclusief aan Bloomberg News zijn verstrekt door de financiële vergelijkingssite Finder.
Uit het onderzoek van Finder onder 1055 Australiërs blijkt dat 34% van de mensen met een huishoudinkomen van minstens 150.000 Australische dollar bars en cafés vermijdt om meer geld over te houden.
Een op de vier heeft de vakanties teruggeschroefd, terwijl 40% minder uitgeeft aan niet-essentiële zaken zoals kleding en huishoudelijke artikelen. En de helft van deze groep zegt slechter af te zijn vergeleken met vorig jaar rond deze tijd.
Zelfs lidmaatschappen van sportscholen staan op de tocht – 17% van de huishoudens met een hoog inkomen bezuinigt.
“Het voelt ook alsof er geen uren meer in een dag zitten om te werken,” zei Daines.
“De druk moet op de een of andere manier omlaag.”
De crisis in de Australische bovenlaag komt ondanks het feit dat de natie een netto aangepast besteedbaar inkomen per hoofd van de bevolking heeft dat hoger is dan het OESO-gemiddelde.
De netto rijkdom van huishoudens in Australië bedraagt 485.694 euro – meer dan 183.708 euro boven het OESO-gemiddelde.
Het is zeker zo dat mensen met een laag inkomen nog steeds het hardst worden getroffen als het gaat om eten op tafel en een dak boven hun hoofd. En de stijgende kosten van alledaagse benodigdheden blijven een grote last.
“De echte pijn komt niet van de keuze om geld uit te geven aan luxeartikelen, maar van het moeten uitgeven aan dingen die essentieel zijn,” zegt Greg Jericho, hoofdeconoom bij de in Canberra gevestigde denktank The Australia Institute.
Maar terwijl het gemiddelde Australische weekloon een relatief hoge 1838 Australische dollar is, betalen Aussies met een hypotheek van 590.000 Australische dollar nu zo’n 1345 Australische dollar per maand meer dan in april 2022, zo blijkt uit de Finder-gegevens.
Uit een driemaandelijks onderzoek van augustus van de Australian National University blijkt dat financiële stress sinds april 2023 op een hoger niveau is dan op enig ander moment sinds februari 2020.
Ook in andere rijke landen zien we soortgelijke crises in de kosten van levensonderhoud.
Uit een wereldwijd onderzoek van PricewaterhouseCoopers LLP eerder dit jaar bleek dat 53% van de respondenten “bezuinigt” op niet-essentiële uitgaven, terwijl ongeveer 30% groot inkoopt om geld te besparen.
In het VK is bijna een derde van de consumenten van plan om de kerstuitgaven te verlagen nu de inflatie zijn tol eist, zo ontdekte het adviesbureau. En in de VS beperken de welgestelden hun uitgaven in de aanloop naar de hausse aan kerstinkopen.
Aan de overkant van de Tasman in Nieuw-Zeeland hebben zelfs doorgewinterde beleggers zich aan de verkeerde kant van de rentecyclus bevonden.
Christopher Bell investeert al sinds 1973 in de vastgoedmarkt en heeft in die tijd talloze huizen bezeten. In maart 2021 betaalde hij 1,1 miljoen Nieuwzeelandse dollar (601.643 euro) voor een vakantiehuis aan de Kapiti Coast, ongeveer 40 minuten rijden ten noorden van de hoofdstad Wellington.
“Omdat het zo goedkoop was om te lenen, leenden we meer,” zei hij.
“Maar je moest ook meer lenen omdat de prijzen van de huizen zoveel hoger waren.”
Tijdens haar laatste vergadering verhoogde de Reserve Bank of Australia haar geldrente naar het hoogste punt in 12 jaar: 4,35%. Dit heeft vooral mensen met een hoge schuldenlast en een variabele rente hard getroffen.
Minister van Overheidsdiensten Bill Shorten heeft gezegd dat mensen die ooit een ambitieus inkomen hadden, moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen.
Hoge functionarissen van de Reserve Bank of Australia hadden eerder dit jaar een ontmoeting met vertegenwoordigers van de National Debt Helpline, een dienst zonder winstoogmerk die gratis financieel advies biedt aan mensen in nood.
Dit jaar heeft de hulplijn gezien dat een nieuwe groep mensen de telefoon opnam voor hulp: mensen die volledig werken, maar een betalingsachterstand hebben op hun hypotheek.
“Ze werken nog steeds en hun partner misschien ook. Hun inkomen is hetzelfde gebleven. Maar door alle rentestijgingen en de druk op de kosten van levensonderhoud kunnen ze het gewoon niet meer bijbenen,” zegt Claire Tacon, assistent-directeur financieel advies bij het Consumer Action Law Centre. Dit is de organisatie die de hulplijn in de staat Victoria beheert.
Eén maatregel om de druk te verlichten is de introductie van nieuwe belastingverlagingen, die in juli beginnen. Ze schrappen de belastingschijf van 120.000 Australische dollar tot 180.000 Australische dollar en verhogen de hoogste belastingschijf tot 200.000 Australische dollar.
Het marginale belastingtarief wordt verlaagd voor iedereen die tussen 45.000 Australische dollar en 200.000 Australische dollar verdient tot 30% – een verandering die een debat op gang heeft gebracht over de vraag of zelfs 180.000 Australische dollar genoeg is om je rijk te voelen.
Voor veel gezinnen met een hoog inkomen in Australië, waar de bijnaam “het geluksland” deel is gaan uitmaken van het lexicon, is dit nieuw terrein.
Voor Daines is het een angstige tijd geworden.
“Er zijn jonge kinderen om op te voeden en oudere familieleden te ondersteunen,” zei ze.
“Pensioen lijkt een utopie.”
1 Australische dollar = 0,60 euro.
