(Jan M. Olsen, Kopenhagen, AP, 7 december 2023) – Het Deense parlement heeft donderdag een nieuwe wet aangenomen die het illegaal maakt om een heilige tekst in het land te ontheiligen. Dit nadat een recente reeks van openbare schendingen van de Koran door een handvol anti-islam activisten tot woedende demonstraties in moslimlanden leidde.
De Scandinavische natie wordt in het buitenland gezien als een land dat beledigingen en het kleineren van culturen, religies en tradities van andere landen faciliteert. Het doel van de wet was om “de systematische bespotting” tegen te gaan die, onder andere, heeft bijgedragen aan het vergroten van de dreiging van terrorisme in Denemarken, aldus het ministerie van Justitie.
“We moeten de veiligheid van Denemarken en de Denen beschermen,” zei minister van Justitie Peter Hummelgaard in een verklaring. “Daarom is het belangrijk dat we nu betere bescherming krijgen tegen de systematische schendingen die we al lange tijd zien.”
De Folketing, of het parlement, nam de wet aan met 94-77 stemmen, waarbij acht wetgevers afwezig waren. De nieuwe wetgeving maakt het strafbaar om “een geschrift met significante religieuze betekenis voor een religieuze gemeenschap of een voorwerp dat er als zodanig uitziet, publiekelijk of met de bedoeling het in bredere kring te verspreiden, ongepast te behandelen”.
Kunstwerken waarbij “een klein deel” een ontheiliging bevat, maar deel uitmaakt van een grotere artistieke productie, vallen niet onder het verbod.
Tijdens het meer dan vier uur durende debat verenigden linkse en extreemrechtse partijen zich tegen de centrumrechtse regering en eisten herhaaldelijk dat de coalitie van drie partijen die het ontwerp op 25 augustus presenteerde, deelnam aan de discussie. De regering zei niets en werd door de oppositie “lafaards” genoemd.
“Verandert Iran zijn wetgeving omdat Denemarken zich beledigd voelt door iets wat een Iraniër zou kunnen doen? Doet Pakistan dat? Doet Saoedi-Arabië dat? Het antwoord is nee,” vroeg Karina Lorentzen van de Socialistische Volkspartij retorisch.
Inger Støjberg van de anti-immigratie Deense Democraten zei dat de nieuwe wet een capitulatie voor de islam was en een knieval voor landen die “onze waarden niet delen”.
“Een beperking van de vrijheid van meningsuiting is verkeerd in een moderne en verlichte samenleving als de Deense,” zei Støjberg.
Dit jaar alleen al hebben activisten meer dan 500 protesten georganiseerd, waaronder het verbranden van de Koran voor ambassades van moslimlanden, gebedshuizen en in immigrantenwijken.
Denemarken heeft zich herhaaldelijk gedistantieerd van de ontheiligingen, maar benadrukt dat vrijheid van meningsuiting een van de belangrijkste waarden is in de Deense samenleving.
De regering heeft gezegd dat er “ruimte moet zijn voor religieuze kritiek” en dat er geen plannen waren om de blasfemieclausule, die in 2017 werd ingetrokken, opnieuw in te voeren.
Oussama Elsaadi, een iman met een moskee in de op één na grootste stad van Denemarken, Aarhus, zei tegen de krant B.T. dat het “een goede boodschap is voor alle moslims”.
“Het verbranden van de Koran is een belediging voor anderen,” zei hij volgens B.T. “Je mag jezelf uiten zoals je wilt, maar niet op zo’n manier dat je het leven van andere mensen verwoest.”
In 2006 was Denemarken het middelpunt van wijdverspreide woede in de moslimwereld nadat een Deense krant 12 cartoons van de profeet Mohammed had geplaatst, waaronder een die een bom als tulband droeg.
Moslims beschouwen afbeeldingen van de profeet als heiligschennend en aanzettend tot afgoderij.
De afbeeldingen escaleerden in gewelddadige protesten tegen Denemarken door moslims wereldwijd.
Wie de nieuwe wet overtreedt, riskeert boetes of tot twee jaar gevangenisstraf.
Voordat de wet van kracht wordt, moet de Deense koningin Margrethe de wet formeel ondertekenen. Dat zal naar verwachting later deze maand gebeuren.
In buurland Zweden hebben ook een reeks Koranverbrandingen en verzoeken tot het organiseren van protesten waarbij heilige boeken worden vernietigd plaatsgevonden. Hier zal een door de regering aangesteld onderzoek vaststellen of de politieverordening moet worden herzien, schreef het Zweedse persbureau TT.
De Zweedse politie zou in staat moeten zijn om bedreigingen voor de veiligheid van de natie af te wegen tijdens het onderzoek van een aanvraag voor een openbare bijeenkomst waar de ontheiliging van een heilig boek is opgenomen. Het onderzoek moet afgerond zijn tegen 1 juli volgend jaar, aldus TT.
Er is geen wet in Zweden die specifiek het verbranden of ontheiligen van de Koran of andere religieuze teksten verbiedt. Net als veel westerse landen heeft Zweden geen wetgeving tegen godslastering.
De botsing van fundamentele principes heeft de wens van Zweden om lid te worden van de NAVO bemoeilijkt, een uitbreiding die urgent werd na de Russische invasie in Oekraïne, maar waarvoor de goedkeuring van alle huidige leden nodig is.
Turkije blokkeert de Zweedse toetreding sinds vorig jaar, onder andere vanwege anti-Turkse en anti-islamitische protesten in Stockholm.
