(Ben Westcott, Bloomberg, 11 december 2023) – De regering van Australië probeert een politieke storm rond de recordhoge migratie te kalmeren op een moment dat premier Anthony Albanese te maken krijgt met kelderende goedkeuringscijfers. Die worden aangewakkerd door de ontevredenheid van het publiek over alles van inflatie tot stijgende huren.
Omdat 2024 een kritiek jaar wordt voor zijn regering, met nationale verkiezingen in het verschiet, onthulde Albanese’s centrumlinkse Labor-regering haar langverwachte migratiestrategie.
Het beleid is erop gericht om de netto migratie van meer dan 510.000 in het jaar eindigend in juni 2023 – de bevolking van de Australische staat Tasmanië – terug te brengen tot ongeveer de helft van dat aantal binnen twee jaar.
Tot de maatregelen in de nieuwe strategie behoren een strengere aanpak van studentenvisa en een indexering van de inkomensdrempel voor tijdelijke geschoolde migranten, die nu 70.000 australische dollar (42.634 euro) per jaar bedraagt.
In het weekend kondigde Australië ook een verdrievoudiging aan van de buitenlandse investeringskosten voor internationale kopers van gevestigde huizen.
Artikel gaat verder na afbeelding.
In een gesprek met journalisten in Sydney op zaterdag zei Albanese dat het immigratiesysteem van het land “kapot is”.
“We moeten ervoor zorgen dat onze bevolking duurzaam is,” zei de premier op een persconferentie. “Wat ik wil is een systeem dat werkt voor Australië.”
Immigratie is in Australië sterk toegenomen sinds de opheffing van de Covid-gerelateerde beperkingen, waardoor huisvesting en infrastructuur onder druk zijn komen te staan.
De jaarlijkse bevolkingsgroei is bijna verdubbeld ten opzichte van de gebruikelijke niveaus, de publieke ontevredenheid is gegroeid en conservatieve partijen, voor wie migratie lang een machtig wapen is geweest, proeven bloed.
Australië is niet de enige die worstelt met de hoge immigratie na Covid. De Nieuw-Zeelandse premier Christopher Luxon zei maandag dat het niveau van de jaarlijkse nettomigratie niet “houdbaar” is en de Nieuw-Zeelandse centrale bank waarschuwde eerder deze maand dat het zich niet kan veroorloven om een toename van nieuwkomers te negeren.
Maar voor de Australische regering is immigratie slechts één van de problemen die de afgelopen maanden hebben geleid tot een daling van het aanzien van Albanese.
Vorig jaar rond deze tijd stond Albanese’s goedkeuring op 62% en leek hij op weg om een langdurige Labor-regering te leiden, mogelijk de eerste Australische premier in twee decennia die twee verkiezingen op rij won. Vandaag staat hij op een schamele 40%.
Het keerpunt was Albanese’s beslissing om door te gaan met zijn belofte om een adviesorgaan voor de inheemse bevolking in de grondwet op te nemen.
Dit werd afgelopen oktober afgewezen in een referendum en stelde zijn regering bloot aan de kritiek dat het minderheidsbelangen nastreefde. Dit terwijl de meerderheid van de huishoudens moeite had om rond te komen door de hoge inflatie en de stijgende leenkosten.
Nu is oppositieleider Peter Dutton, een voormalig politieman en minister van Defensie, openlijk begonnen te speculeren over een spoedige terugkeer van de Liberaal-Nationale coalitie in de regering dan velen hadden verwacht.
Hij zou Albanese op zijn minst in een minderheidsregering kunnen duwen bij de volgende verkiezingen – medio 2025 – gezien de flinterdunne meerderheid van de regerende Labourpartij.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Albanese staat nu voor een kritieke test of hij en zijn collega’s volgend jaar de politieke agenda weer in handen kunnen krijgen, aldus Michelle Grattan, professor aan de Universiteit van Canberra en veteraan-waarnemer van de Australische politiek.
“Het zou een tijdelijke put kunnen zijn waarin ze zijn gevallen, of het zou het begin van een glijbaan kunnen zijn,” zei ze.
Ondanks het feit dat hij in mei 2022 met een van de krapste marges in de Australische geschiedenis werd verkozen, stegen de goedkeuringscijfers van Albanese en de populariteit van zijn regering snel.
Dit omdat hij snel in actie kwam om zijn verkiezingsbeloften uit te voeren, waaronder een onafhankelijke anticorruptiecommissie, CO2-emissiedoelen en een snellere loongroei.
De premier toonde ook een behendige diplomatieke aanpak en verdiepte de banden met bondgenoten en partners als de VS en India, maar verbeterde ook snel de banden met China, die onder voorganger Scott Morrison in een gat waren gevallen. Zijn regering zorgde zelfs voor het eerste begrotingsoverschot in 15 jaar.
Gesterkt door deze eerste 12 maanden in zijn ambt voerde Albanese zijn meest ambitieuze beleid tot nu toe door – een nationaal referendum over de stem van de inheemse bevolking in het parlement in september.
Het referendum was aanvankelijk populair, maar verloor al snel zijn aantrekkingskracht en daarmee ook de rating van Albanese.
Grattan zei dat het verlies de regering psychologisch “knock-out” sloeg. “Het gaf Albanese’s autoriteit een klap, vooral onder collega’s,” zei ze.
Sindsdien is er weinig goed gegaan.
De uitbarsting van het conflict tussen Israël en Hamas in oktober leidde tot extreme druk op Albanese om ofwel Israël ofwel de Palestijnen te steunen. In het belang van de nationale cohesie koos hij een middenweg, waar niemand blij mee was.
Door de oorlog stegen de benzineprijzen in Australië tot ver boven de 2 Australische dollar (1,22 euro) per liter, waardoor gezinnen nog meer onder druk kwamen te staan.
In november maakte de Reserve Bank een einde aan vier maanden van pauzes en verhoogde haar belangrijkste rentetarief tot het hoogste niveau in 12 jaar: 4,35%.
Kort daarna opende zich een nieuw front op een traditioneel kwetsbaar punt van Labor: immigratie. Het Hooggerechtshof bepaalde begin november dat de regering tientallen langdurig gedetineerden moest vrijlaten.
Onder hen bevonden zich delinquenten die beschuldigd waren van misdaden als moord en aanranding, maar die niet uitgezet konden worden, omdat ze bang waren dat ze in hun eigen land vermoord zouden worden.
Hoewel Albanese geen controle had over de beslissing, leidde dit tot beschuldigingen dat Albanese had nagelaten Australiërs veilig te houden of op de uitspraak te anticiperen.
Hoogoplopende politieke gevechten in het parlement – versterkt door een 24-uurs mediacyclus – resulteerden in gehaaste wetgeving die de indruk wekte van een regering in chaos.
Eind november waren de primaire stemmen van Labor met 8 procentpunten gedaald ten opzichte van een jaar eerder tot 31% en de netto goedkeuring van Albanese was gelijk aan die van Dutton.
Albanese’s wetgevers beginnen tekenen van onzekerheid te vertonen, met backbench politici die een spoedvergadering hielden met penningmeester Jim Chalmers en het economenteam in de laatste week van november.
Brian Mitchell, lid van de Labourpartij, was een van de mensen die om de vergadering vroegen omdat hij bezorgd was dat hypotheekhouders ten onrechte de dupe werden van de inflatiebestrijding.
Hij maakte zich met name zorgen over opmerkingen van RBA-gouverneur Michele Bullock dat er mogelijk meer renteverhogingen aan zitten te komen. De centrale bank heeft een havikistische houding aangenomen, zelfs na een pauze vorige week.
“Ik weet niet zeker of de mensen in mijn kiesdistrict met zeer hoge hypotheken die al gespannen zijn, nog een, twee of drie verhogingen met 25 basispunten aankunnen,” zei hij.
Hoewel er uitzicht is op financiële verlichting voor huishoudens in 2024, is zelfs dat niet eenvoudig.
De vorige centrumrechtse regering had aanzienlijke belastingverlagingen ingevoerd voor mensen met een hoger inkomen vanaf 1 juli volgend jaar. Albanese beloofde dit beleid bij de laatste verkiezingen te steunen.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Maar het economische landschap is nu veranderd en er zijn sterke argumenten om een deel van die gulheid te heroriënteren naar huishoudens met lagere inkomens die wanhopig op zoek zijn naar extra geld.
Maar elke verandering kan worden gezien als een gebroken belofte – nooit goed ontvangen door de kiezers.
Positief is dat de rente later volgend jaar kan beginnen te dalen, terwijl een daling van de wereldwijde olieprijs uiteindelijk ook zou moeten doorwerken.
Jill Sheppard, een politiek expert aan de Australian National University, zei dat de regering Albanese haar zelfvertrouwen aan het verliezen is nu ze halverwege haar termijn is en “echt heel nerveus” is over het nemen van beslissingen.
“Als je begint te twijfelen aan je besluitvaardigheid, dan dringt dat door in alles wat je doet. En ik denk dat dat is wat we zien,” zei ze. “Vanuit het perspectief van een kiezer is dat echt zenuwslopend.”
Ondanks zijn problemen zijn er tot nu toe geen tekenen van speculatie over het leiderschap van de premier in de wandelgangen in Canberra.
Sheppard zei dat Labor waarschijnlijk de volgende verkiezingen in zal gaan met een economie die in de lift zit. “Er ligt nog een lange weg tussen nu en de laatst mogelijke verkiezingsdatum.”
