(Natalia Drozdiak, Alberto Nardelli and Katharina Rosskopf, Bloomberg, 11 december 2023) – De lidstaten van de Europese Unie raken steeds meer gefrustreerd over de poging van Hongarije om de financiering voor Oekraïne te blokkeren en de opening van toetredingsonderhandelingen te belemmeren. Hierdoor dreigt een confrontatie tijdens een bijeenkomst van haar leiders, net nu er ook twijfel bestaat over Amerikaanse financiering voor Kiev.
De Hongaarse premier Viktor Orbán heeft het hoofd van de Europese Raad twee keer schriftelijk gewaarschuwd om de besprekingen over het lidmaatschap van Oekraïne van de agenda van de top, die donderdag en vrijdag plaatsvindt, te schrappen. Hij was ook niet bereid om een steunpakket van 50 miljard euro voor Kiev te steunen.
De regering in Boedapest bleef alle kwesties met betrekking tot Oekraïne blokkeren tijdens een bijeenkomst van EU-ambassadeurs in het weekend. Hierdoor verzuurde de stemming dat er later deze week een overeenkomst zal worden bereikt, volgens mensen die bekend zijn met de zaak.
“De enige manier waarop ik het Hongaarse standpunt kan lezen, niet alleen over Oekraïne maar over veel andere kwesties, is dat ze tegen Europa zijn en tegen alles waar Europa voor staat.” Dit vertelde de Litouwse minister van Buitenlandse Zaken Gabrielius Landsbergis aan verslaggevers maandag.
De impasse in Brussel komt tijdens een kritieke week voor Oekraïne. Het verzoek van de Amerikaanse president Joe Biden om verdere militaire steun in het Congres is vastgelopen en Hongarije blijft EU-steun voor Oekraïne blokkeren.
Kiev staat hierdoor mogelijk met lege handen nadat de EU-leiders later deze week bijeenkomen en de Amerikaanse wetgevers op 15 december met vakantie vertrekken.
Een dergelijk scenario zou een keerpunt betekenen in de Westerse steun voor Oekraïne, nu de nieuw toegezegde militaire steun al op het laagste niveau is sinds het begin van de invasie bijna twee jaar geleden.
Het kan ook de Russische president Vladimir Poetin aanmoedigen, die erop heeft gewed dat de bondgenoten van Kiev uiteindelijk moe zouden worden.
De Oekraïense leider Volodymyr Zelensky zal dinsdag in Washington tijdens een ontmoeting met Biden en leiders van het Amerikaanse Congres aandringen op verdere militaire hulp.
Voor Oekraïne zal “de belangrijkste beslissing” zijn of de lidstaten instemmen met het openen van de toetredingsonderhandelingen tijdens de top, vertelde de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba aan verslaggevers voorafgaand aan de bijeenkomst in Brussel.
“Ik kan me niet voorstellen, ik wil het niet eens hebben over de verwoestende gevolgen die zullen optreden als de raad dit besluit niet neemt,” voegde hij eraan toe.
Kuleba zei dat hij zijn Hongaarse ambtgenoot zou ontmoeten bij een bijeenkomst van ministers van Buitenlandse Zaken om aan te dringen op duidelijkheid over het standpunt van de Hongaarse regering. Dit omdat Oekraïne hervormingen doorvoert, waaronder de hervormingen die Boedapest heeft gevraagd met betrekking tot nationale minderheden.
Hongarije heeft zich eerder verzet tegen talrijke sanctiepakketten tegen Rusland, maar uiteindelijk zou het blok een manier vinden om Boedapest mee te krijgen. Deze keer vrezen sommige diplomaten dat Orbans positie te vast is komen te zitten om een oplossing te vinden.
De Hongaarse leider heeft de afgelopen weken betoogd dat Oekraïne nog niet klaar is voor het EU-lidmaatschap en zei dat de leiders van het blok hun algemene strategie ten opzichte van Kiev moeten heroverwegen voordat ze nieuwe beslissingen nemen.
Hij heeft ook voorgesteld dat de EU in plaats daarvan een strategisch partnerschap met Oekraïne ontwikkelt.
Orban heeft de afgelopen dagen privé vergelijkbare punten naar voren gebracht bij de EU-leiders, zeiden de mensen, die spraken op voorwaarde van anonimiteit.
De Finse minister van Buitenlandse Zaken Elina Valtonen zei tegen verslaggevers dat de positie van Hongarije “zeer, zeer betreurenswaardig is geweest in de loop van de afgelopen maanden”. Ze benadrukte dat “het cruciaal is dat we Oekraïne blijven helpen zolang dat nodig is”.
Hoewel de twee kwesties niet officieel met elkaar in verband zijn gebracht, zou de positie van Hongarije deze week kunnen versoepelen wanneer de EU ongeveer 10 miljard euro aan EU-middelen voor Hongarije vrijmaakt. Het parlement moet dan wel de goedkeuring van enkele amendementen op de hervorming van de rechterlijke macht afronden.
De EU werkt afzonderlijk aan een 12e pakket sancties tegen Rusland, waaronder plannen om Russische diamanten te verbieden en maatregelen om het prijsplafond voor Russische olie beter te handhaven.
Hoewel sommige landen blijven proberen om het pakket af te zwakken, is er volgens mensen die bekend zijn met de zaak, hoop dat de sancties in de komende dagen of weken kunnen worden goedgekeurd.
