(Niclas Rolander, Bloomberg, 13 december 2023) – De Zweedse overheid, autoriteiten en banken moeten samenwerken om een criminele deeleconomie te wurgen die een toename van vuurwapengeweld veroorzaakt, aldus de minister van Financiën van het land.
Zweden heeft de afgelopen jaren een ongekende stijging gezien in het aantal moorden met vuurwapens door bendes, waarbij jongens in hun vroege tienerjaren betrokken zijn als slachtoffers en daders.
De golf van geweld heeft honderden levens geëist en heeft het Scandinavische land, dat bekend staat om zijn genereuze socialezekerheidsstelsel, geschokt.
“Het feit dat we een situatie hebben waarin kinderen andere kinderen vermoorden, waarin schietpartijen en explosies alledaagse gebeurtenissen zijn geworden, raakt ons allemaal als individu,” zei minister van Financiën Elisabeth Svantesson in een interview.
Artikel gaat verder na afbeelding.
“Als we de bendes willen breken en een einde willen maken aan het dodelijke geweld, moeten we de criminele economie wurgen”.
Wetshandhavers schatten dat de totale inkomsten van de criminele economie kunnen oplopen tot 150 miljard kronen (13,26 miljard euro), of 2,5% van het bruto binnenlands product.
De dreiging neemt een algemener karakter aan nu bendes die begonnen met drugs in achterstandswijken overgaan op economische criminaliteit. De grootste bron van inkomsten voor de georganiseerde misdaad is nu fraude en bendeleden nestelen zich in legale bedrijven en openbare diensten.
De Zweedse autoriteit voor economische criminaliteit waarschuwde eerder dit jaar dat bendeleden bedrijven in de gezondheidszorg aansturen en de krant Svenska Dagbladet meldde dat bendes uitbetalingen van muziekstreamingdienst Spotify gebruiken om crimineel geld wit te wassen.
Bij NK, het Zweedse equivalent van warenhuis Harrods, wordt het contante geld geleidelijk afgeschaft om te voorkomen dat er vuil geld wordt verwerkt.
Kredietinformatiebureau UC heeft ondertussen gewaarschuwd dat haar gegevens over faillissementen vertekend kunnen zijn door een toenemend aantal wanbetalingen die verband houden met georganiseerde misdaad.
Svantesson zei dat ze zich er terdege van bewust is dat faillissementen worden gebruikt als een methode om de staat op te lichten met valse claims voor personeelsuitkeringen na een faillissement.
Ze zei dat haar regering “alles in het werk stelt om te zien welke wettelijke maatregelen of methoden we kunnen gebruiken om de kranen dicht te draaien”.
Haar opmerkingen komen nadat Erik Thedeen, gouverneur van de Riksbank, vorige week waarschuwde dat de moordepidemie een langdurige bedreiging kan vormen voor de Zweedse welvaart. Dit omdat het de vertrouwenscultuur aantast die ten grondslag ligt aan het succes van de exportafhankelijke economie van het land.
Het probleem is ook onder de aandacht gebracht door bedrijfsleiders. Uit een recente enquête van de Kamer van Koophandel van Stockholm bleek dat acht op de tien bedrijven in de hoofdstedelijke regio geloven dat bendecriminaliteit het minder aantrekkelijk maakt voor bezoekers, investeringen en geschoolde werknemers.
“Er is een groot risico dat als we dit niet omkeren, wat we absoluut vastbesloten zijn om te doen, het de bereidheid om in Zweden te investeren en de wens van bedrijven om hier te blijven, kan beïnvloeden,” zei de minister van Financiën.
“Het is een systemische bedreiging en een zaak van leven of dood.”
Toch is de misdaadgolf slechts één van de vele uitdagingen waar Svantesson en de regering voor staan. De economie bevindt zich al in een recessie en de Europese Commissie voorspelt dat Zweden volgend jaar als enige lid van de Europese Unie zijn productie zal zien krimpen.
Dat zou het tweede opeenvolgende jaar van krimp betekenen voor het land, voor het eerst sinds de wereldwijde financiële crisis.
Zelfs terwijl de werkloosheid stijgt en de bijna-stagnatie in de woningbouw op de economie weegt, heeft de regering beloofd een voorzichtig fiscaal beleid te voeren totdat de inflatie is overwonnen, tenzij het veel slechter gaat.
“Volgend jaar wordt moeilijk en we zien dat de werkloosheid zal stijgen, met ongeveer 35.000 tot 40.000 meer werklozen dan dit jaar,” zei ze.
“De begroting is daarop aangepast, maar we volgen de ontwikkelingen op de voet. Als de economische neergang dieper wordt, of moeilijker op een andere manier dan we hebben voorzien, is er ruimte om meer te doen.”
