(Débora Rey, Almudena Calatrava, Buenos Airos, AP, 20 december 2023) – Slechts enkele dagen na zijn aantreden kondigde de regering van de Argentijnse president Javier Milei drastische economische maatregelen aan die sommige sociale en arbeidersgroepen woedend maakten.
Milei zal woensdag voor het eerst zien hoe zijn regering reageert op demonstraties nadat deze groepen mensen opriepen om te komen protesteren tegen de economische shockmaatregelen, die volgens Milei nodig zijn om de ernstige crisis in Argentinië aan te pakken.
De maatregelen omvatten een devaluatie van de Argentijnse peso met 50%, bezuinigingen op energie- en transportsubsidies en de sluiting van een aantal ministeries. Ze komen te midden van een torenhoge inflatie en toenemende armoede.
De minister van veiligheid van Milei, Patricia Bullrich, presenteerde een nieuw protocol om de openbare orde te handhaven. Het staat de federale troepen toe om mensen die de straten blokkeren te verwijderen zonder gerechtelijk bevel. En het laat de politie toe om – via video of digitale middelen – mensen te identificeren die protesteren en de openbare wegen versperren. De politie kan de kosten voor het mobiliseren van veiligheidstroepen in rekening brengen.
Het nieuwe protocol is bedoeld om blokkades te voorkomen, vooral in Buenos Aires, waar regelmatige protesten de straten vaak urenlang blokkeren in wat algemeen bekend staat als ‘piquetes‘.
Sommige groepen zeggen dat het protocol te ver gaat en het recht om te protesteren criminaliseert.
Op woensdagochtend, uren voor het geplande protest, werden politieagenten ingezet in het centrum van Buenos Aires en andere delen van de stad, maar vooral bij de ingangen van de hoofdstad en enkele stations van het openbaar vervoer.
Bullrich waarschuwde woensdag dat de autoriteiten niet zullen toestaan dat mensen straten blokkeren. “Ze kunnen zo vaak demonstreren als ze willen. Ze kunnen naar pleinen gaan,” zei ze tegen tv-zender Todo Noticias. “Maar de straten zullen niet worden afgesloten.”
Argentijnse arbeiders-, sociale en mensenrechtengroeperingen ondertekenden dinsdag een petitie waarin ze de Verenigde Naties en de Inter-Amerikaanse Commissie voor Mensenrechten vroegen om te bemiddelen tegen de nieuwe openbare orde maatregelen. In het document staat dat het veiligheidsprotocol “onverenigbaar is met het recht op vrije vergadering en vereniging, vrijheid van meningsuiting en sociaal protest” dat in de grondwet van het land is vastgelegd.
De Argentijnse regering ging deze week nog een stap verder en kondigde maandag aan dat mensen die de straten blokkeren verwijderd kunnen worden van de uitkeringslijsten als ze daar op staan.
“Aan de begunstigden van sociale plannen: weet dat niemand je kan dwingen om naar een mars te gaan onder bedreiging van het afnemen van je plan,” zei Sandra Pettovello, hoofd van het nieuw opgerichte ministerie van Menselijk Kapitaal, dat de voormalige ministeries van Arbeid, Onderwijs en Sociale Ontwikkeling samenvoegt.
“Protesteren is een recht, maar dat geldt ook voor het recht van mensen om zich vrij over Argentijns grondgebied te bewegen om naar hun werk te gaan,” zei ze.
In Argentinië krijgen sommige mensen sociale steun rechtstreeks van de overheid, maar anderen krijgen steun via sociale organisaties die directe banden hebben met federale kantoren. Milei’s regering zegt dat veel van deze groepen dit gebruiken om mensen te dwingen naar protesten te gaan in ruil voor steun.
Polo Obrero, dat werklozen vertegenwoordigt, is een van de sociale groepen die oproept tot de protesten op woensdag. De leider, Eduardo Belliboni, zei dat Milei’s regering van plan is om “tegen het recht om te protesteren” in te gaan.
Mensen werden opgeroepen om te protesteren in Buenos Aires, van het Congres naar het historische Plaza de Mayo. De mars valt samen met de 22e verjaardag van een protest tegen de manier waarop de regering de economische crisis aanpakte, waarbij tientallen doden vielen en die leidde tot het aftreden van toenmalig president Fernando de la Rúa.
Een recente peiling van het Observatorium voor Toegepaste Sociale Psychologie van de Universiteit van Buenos Aires gaf aan dat 65% van de ondervraagden het eens is met een verbod op de blokkades.
Milei, een 53-jarige econoom die bekend werd op televisie met tirades tegen wat hij “de politieke kaste” noemde, werd president met de steun van Argentijnen die gedesillusioneerd waren door de economische crisis.
Argentinië heeft een jaarlijkse inflatie van 161% en vier op de tien mensen zijn arm. Het Zuid-Amerikaanse land heeft ook een schuld van 45 miljard dollar bij het Internationaal Monetair Fonds.
