(Ben Bartenstein, Sam Dagher, Bloomberg, 2 januari 2024) – Irans zending van een oorlogsschip naar de Rode Zee is de stoutmoedigste zet tot nu toe om de Amerikaanse troepen in de belangrijke handelsroute uit te dagen. Hierdoor worden de Houthi’s, wier raketten de afgelopen twee maanden de scheepvaart hebben verstoord, aangemoedigd.
Het is onwaarschijnlijk dat Teheran een directe confrontatie wil aangaan – zijn oude fregat is geen partij voor de door de VS geleide maritieme taskforce die patrouilleert in de wateren bij Jemen. Maar het brengt de projectie van Iraanse macht in de regio naar een ander niveau.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Dat verhoogt de spanningen nadat de Houthi’s schepen begonnen aan te vallen waarvan ze beweerden dat ze op weg waren naar of eigendom waren van bedrijven in Israël in een poging om de militaire aanval op Gaza te beëindigen.
Iran heeft oproepen van westerse mogendheden om druk uit te oefenen op de Houthi’s om hun aanvallen in de Rode Zee te beëindigen, afgewezen. Sommige van de laatste schepen die het doelwit waren van de rebellen hebben geen duidelijke banden met Israël, volgens Kevjn Lim, een in Tel Aviv gevestigde analist bij S&P Global Market Intelligence. Dat is inclusief een aanval op een containerschip van AP Moller-Maersk A/S, nadat Denemarken zei dat het zich aansloot bij de taskforce.
“Ze tonen geen bereidheid om te deëscaleren, dus we zullen waarschijnlijk nog meer aanvallen zien op commerciële activa en Amerikaanse maritieme schepen,” zei Lim.
Als reactie op de aanvallen van de Houthi’s hebben enkele van ‘s werelds grootste scheepvaartbedrijven geweigerd om door het Suezkanaal te varen. Dit heeft de stromen tussen Europa en Azië bemoeilijkt en sommige schepen zijn gedwongen om de duurdere route rond Kaap de Goede Hoop te nemen. De spanningen hebben ook geleid tot nervositeit op de oliemarkten, waar ruwe olie meer dan 2% steeg bij de opening van de nieuwjaarsbeurs.
“Er is hier een reëel risico op escalatie en we hebben daar de afgelopen dagen al iets van gezien,” zei Dina Esfandiary, een in Londen gevestigde senior adviseur voor het Midden-Oosten bij de International Crisis Group. “De Houthi’s hebben duidelijk gemaakt dat ze niet bang zijn om hun dreigementen uit te voeren.”
Maandag hekelde de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amirabdollahian wat hij noemde de dubbele standaarden van het Westen met betrekking tot Gaza. Hierbij beschuldige hij de VS en haar bondgenoten ervan meer te geven om verstoringen van de wereldhandel dan burgers die worden gedood tijdens Israëls bombardement op de Palestijnse enclave.
De opmerkingen van Amirabdollahian volgden op een ontmoeting met Mohammed Abdulsalam, een van de hoogste figuren in de Houthi-beweging. En op gesprekken zondag met de Britse minister van Buitenlandse Zaken David Cameron, die hem vertelde dat Teheran de rebellen in toom moest houden.
“Iran zal de wil en het verlangen van het Jemenitische volk blijven steunen”, zei Amirabdollahian.
Joel Rayburn, een voormalig Amerikaans diplomaat en militair bevelhebber, zei dat het Iraanse leiderschap ervoor heeft gekozen om gedurfde stappen te ondernemen tegen Israël en de VS. Ook in de Rode Zee, als onderdeel van een strategie om zijn eigen macht in de regio te projecteren.
Toch zou Iran wel eens terughoudend kunnen zijn om een directe oorlog met de VS aan te gaan, niet in het minst nadat de losse uitvoering van sancties door Washington Teheran in staat stelde om de olie-export op te voeren.
“Deze Iraanse torpedobootjager is alleen bedoeld voor de media, voor een binnenlands en regionaal publiek. Om Iran te laten zien als een regionale macht die in staat is om marinemiddelen in te zetten om de VS uit te dagen”, zegt Riad Kahwaji. Hij is hoofd van het in Dubai gevestigde Institute for Near East and Gulf Military Analysis.
“Maar het is onwaarschijnlijk dat deze destroyer de confrontatie aangaat met de westerse oorlogsschepen in het gebied, omdat Teheran niet in een oorlog met de VS verwikkeld wil raken.”
Bovendien zeggen handelaren dat een verstoring van de Straat van Hormuz een grotere bedreiging zou zijn.
Een hypothetische sluiting van Hormuz zou de prijzen voor ruwe olie binnen een maand met 20% kunnen doen stijgen en daarna mogelijk nog verder, volgens Callum Bruce, een analist van Goldman Sachs Group Inc. in Londen. Dat scenario lijkt echter onwaarschijnlijk, omdat het waarschijnlijk een krachtigere wereldwijde reactie zou uitlokken, zei hij.
Desondanks voelen de Houthi’s zich aangemoedigd en profiteren ze van de grotere Arabische steun sinds de Israëlische aanvallen op Gaza, aldus Esfandiary.
“Als de tit-for-tats uit de hand lopen en elke partij weigert zich te houden aan de rode lijnen van de ander, dan hebben we hier echt een kruitvat,” zei ze.
Wil je vaker van dit soort artikelen lezen? Maak dit dan mogelijk door abonnee te worden van TPO! Al voor slechts 4 euro per maand lees je onze exclusieve premium-artikelen in een reclamebannervrije omgeving en investeer je in online journalistiek die er wél toe doet! Journalistiek voor jou die door jouw steun kan worden gemaakt!
