(Melanie Lidman, Wafaa Shurafa, Samy Magdytel, Tel Aviv, AP/TPO) – Israël zal zich voor het hoogste gerechtshof van de Verenigde Naties verdedigen tegen beschuldigingen dat het zich schuldig heeft gemaakt aan genocide op Palestijnen in Gaza. Dit zeiden functionarissen dinsdag, in een zeldzame verbintenis met het wereldorgaan dat Israël vaak hekelt als vooringenomen tegen het land.
Zuid-Afrika startte de zaak vrijdag bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag, Nederland. Het zei dat de omvang van de dood, vernietiging en humanitaire crisis in Gaza als gevolg van de Israëlische militaire campagne tegen Hamas de drempel van genocide onder internationaal recht overschrijdt.
Zuid-Afrika vroeg het hof om Israël te bevelen zijn aanvallen in Gaza te staken.
Israël doet internationale zaken tegen het land af als oneerlijk en partijdig en werkt zelden mee.
De beslissing om te reageren op de aanklacht geeft aan dat de regering bezorgd is over de potentiële schade aan haar reputatie.
Eylon Levy, een ambtenaar in het kantoor van de Israëlische premier, beschuldigde Zuid-Afrika er dinsdag van “politieke en juridische dekking” te geven aan de aanval van Hamas van 7 oktober die de aanleiding vormde voor de Israëlische campagne.
“De staat Israël zal voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag verschijnen om de absurde bloedbelijdenis van Zuid-Afrika te ontkrachten,” zei hij.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft gezworen door te gaan met de oorlog totdat Hamas is verpletterd en de meer dan 100 gijzelaars die nog steeds worden vastgehouden door de militante groepering in Gaza zijn bevrijd.
Maar Israël staat onder toenemende internationale druk om het offensief terug te schroeven in de aanloop naar een bezoek aan de regio van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken. Die heeft Israël aangespoord om meer te doen om Palestijnse burgers te beschermen.
Op maandag zei Israël dat het duizenden troepen terugtrok uit andere gebieden in een mogelijke verschuiving weg van de massale lucht- en grondoperaties die de door Hamas geregeerde enclave hebben verwoest.
Toch gingen de zware gevechten dinsdag door in de zuidelijke Gazastad Khan Younis.
Sinds het begin van de oorlog heeft Israël de toegang verboden voor voedsel, water, medicijnen en andere voorraden voor de bevolking van 2,3 miljoen mensen. Met uitzondering van een stroompje hulp waarvan de V.N. zegt dat het ver onder de behoeften blijft.
Het Israëlische oorlogskabinet zou later op dinsdag bijeenkomen, zei het kantoor van Netanyahu. Op de agenda staat naar verluidt een discussie over naoorlogse regelingen voor Gaza, een zeer polariserende kwestie in Israël.
Tot nu toe heeft Netanyahu nog geen plan gepresenteerd ondanks herhaalde verzoeken van de VS. Hij heeft voorstellen van de hand gewezen dat de Palestijnse Autoriteit hervormingen ondergaat en daarna het bestuur van Gaza overneemt als voorloper van een Palestijnse staat.
Het leger zei maandag dat vijf brigades, enkele duizenden troepen, de Gazastrook de komende weken zullen verlaten. Sommigen zullen naar bases gaan voor verdere training of rust, terwijl veel oudere reservisten naar huis zullen gaan. De oorlog heeft een tol geëist van de economie doordat reservisten niet naar hun werk konden gaan, hun bedrijf konden runnen of konden terugkeren naar hun universitaire studie.
Het leger heeft niet publiekelijk gezegd of de terugtrekking een nieuwe fase van de oorlog weerspiegelt. Maar de stap is in lijn met de plannen die Israëlische leiders hebben geschetst voor een laag-intensieve campagne die zich richt op de resterende Hamas-bolwerken en die een groot deel van het jaar zou kunnen duren.
Israël heeft gezegd dat het bijna operationele controle heeft over het grootste deel van Noord-Gaza, waardoor daar minder troepen nodig zijn. Toch wordt er nog steeds fel gevochten in andere delen van de Palestijnse gebieden, vooral in het zuiden, waar veel troepen van Hamas intact zijn gebleven en waar de meeste van de 2,3 miljoen inwoners van Gaza naartoe zijn gevlucht.
Ondertussen kondigde minister van Defensie Yoav Gallant laat op maandag aan dat inwoners van zeven Israëlische gemeenschappen in de buurt van Gaza binnenkort naar hun huizen kunnen terugkeren. Het is een van de meest concrete tekenen dat het leger er vertrouwen in heeft dat het de dreiging van raketlanceringen vanuit delen van Gaza heeft geminimaliseerd.
Palestijnen maakten melding van zware luchtaanvallen en artilleriebeschietingen vannacht en dinsdag in de zuidelijke stad Khan Younis en landbouwgebieden in het oosten, vlakbij de grens met Israël. Er werd ook gevochten in en rond het dichtbebouwde vluchtelingenkamp Bureij in centraal Gaza.
Het leger vaardigde ook evacuatiebevelen uit voor mensen die in delen van het kamp Nuseirat, vlakbij Bureij, woonden. De bevelen werden per telefoon en in folders boven het kamp verspreid.
Zelfs in Gaza Stad, dat grotendeels ontvolkt is en waar Israëlische grondtroepen al meer dan twee maanden strijden tegen terroristen, zeiden bewoners dat er botsingen waren in verschillende buurten, evenals in het nabijgelegen stedelijke Jabaliya vluchtelingenkamp.
Israël zegt, zonder bewijs te leveren, dat er meer dan 8000 terroristen zijn gedood. Het geeft Hamas de schuld van het hoge dodental onder de burgerbevolking en zegt dat de terroristen zich hebben verschanst in woonwijken, waaronder scholen en ziekenhuizen.
Door de oorlog is ongeveer 85% van de bevolking van Gaza ontheemd geraakt, waardoor honderdduizenden mensen in overvolle schuilkelders of tentenkampen terecht zijn gekomen in door Israël aangewezen veilige gebieden die desondanks door het leger zijn gebombardeerd. De Palestijnen hebben het gevoel dat ze nergens veilig zijn.
In zijn zaak voor het ICJ beschuldigde Zuid-Afrika Israël van “genocidale” daden met als doel “de Palestijnen in Gaza te vernietigen”. Het wees op “willekeurig gebruik van geweld en gedwongen verwijdering van inwoners” en op de Israëlische belegering. Het voerde aan dat geen enkele aanval op een staat – zelfs geen aanval die “gepaard gaat met gruweldaden” – schendingen van de conventie tegen genocide uit 1948 kan rechtvaardigen.
Israël, een ondertekenaar van de conventie, wees de beschuldiging boos van de hand. “Het Joodse volk weet als geen ander wat genocide is,” vertelde de nationale veiligheidsadviseur Tzachi Hanegbi aan de Israëlische krant Yediot Aharonot.
Zuid-Afrika vroeg de rechtbank vorige week om een voorlopig bevel voor Israël om zijn militaire operaties in Gaza onmiddellijk op te schorten. Als de zaak doorgaat, zal het jaren duren, maar een voorlopig bevel zou binnen enkele weken kunnen worden uitgevaardigd.
De zaak kwam op het moment dat het Israëlische Hooggerechtshof een belangrijk onderdeel van Netanyahu’s omstreden gerechtelijke reorganisatieplan nietig verklaarde. Dit plan had de Israëli’s diep verdeeld en bedreigde de paraatheid van het leger vóór de Hamas-aanval van 7 oktober.
De uitspraak van het Hooggerechtshof zou Israël kunnen helpen bij het Internationaal Gerechtshof, omdat dit gerechtshof en andere internationale tribunalen overwegen of landen hun eigen onafhankelijke rechtbanken hebben om te beslissen of ze mogen ingrijpen.
Het is onduidelijk welke concrete gevolgen een uitspraak van het Internationaal Gerechtshof tegen Israël zou hebben, maar het zou het land waarschijnlijk politiek en economisch isoleren. “Israël kan het zich niet veroorloven om dit te negeren”, zegt Barak Medina, professor in de rechten aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem.
De justitiële hervorming zelf lijkt ondertussen te zijn verslagen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat Netanyahu en zijn bondgenoten het splijtzwam-initiatief in oorlogstijd nieuw leven zullen inblazen.
Er worden verkiezingen verwacht zodra de gevechten ophouden, en de wijdverspreide woede in Israël over het falen van de inlichtingendiensten en de veiligheid in verband met de Hamas-aanval zou kunnen betekenen dat de huidige machthebbers het slecht zullen doen.
Netanyahu’s coalitie zou een afgezwakte versie kunnen voorstellen, maar die zou dan door het parlement moeten worden goedgekeurd. Een proces dat diepe verdeeldheid binnen de Israëlische samenleving zou heropenen en nog meer woede zou opwekken tegen de premier, die door velen al de schuld wordt gegeven van het falen om de aanval van 7 oktober te voorkomen.
