(Tia Goldenberg, Fadi Tawil, Sami Magdy, Jeruzalem, AP, 3 januari 2024) – Het hoofd van de Israëlische inlichtingendienst Mossad heeft woensdag gezworen dat het agentschap jacht zal maken op elk lid van Hamas dat betrokken was bij de terreuraanval van 7 oktober op Israël, ongeacht waar ze zich bevinden. Zijn belofte kwam een dag nadat het plaatsvervangend hoofd van de Palestijnse terreurgroep was gedood bij een vermoedelijke Israëlische aanval in Beiroet.
Israël heeft geweigerd commentaar te geven op berichten dat het de moord heeft uitgevoerd, maar de opmerkingen van David Barnea leken de sterkste aanwijzing tot nu toe dat het achter de ontploffing zat.
Hij maakte een vergelijking met de nasleep van het bloedbad in München in 1972. Toen doodde de Mossad een reeks Palestijnse terroristen die betrokken waren bij het vermoorden van Israëlische atleten tijdens de Olympische Spelen van dat jaar.
Israël was woensdag in hoge staat van paraatheid voor een escalatie met de machtige Libanese Hezbollah nadat de aanval in de Libanese hoofdstad Saleh Arouri doodde. Arouri is het meest hooggeplaatste Hamaslid dat gedood werd sinds de oorlog in Gaza bijna drie maanden geleden uitbrak.
De implicaties van de moord voor de oorlog blijven onduidelijk. Israël heeft in de loop der jaren verschillende topmannen van Hamas gedood, maar zag hen snel vervangen worden. De aanval op Hezbollah’s bolwerk in het zuiden van Beiroet zou de laag-actieve gevechten langs de Libanese grens kunnen doen overslaan in een totale oorlog.
Veel hangt af van hoe Hassan Nasrallah – die Hezbollah leidt sinds een Israëlische aanval zijn voorganger in 1992 doodde – zal reageren. Hij heeft eerder al gezworen dat hij vergeldingsmaatregelen zal nemen als Israëlische terroristenleiders in Libanon het doelwit worden van Israëlische aanvallen, en er werd verwacht dat hij woensdag om 18.00 uur een toespraak zou houden.
Maar de moord op Arouri was een morele opkikker voor de Israëli’s die nog steeds te lijden hebben onder de aanval van 7 oktober, terwijl de terroristen in Gaza hardnekkig weerstand blijven bieden en tientallen gijzelaars vasthouden.
Barnea zei dat de Mossad “vastbesloten is om rekenschap af te leggen aan de moordenaars die de Gazaanse envelop binnenvielen,” verwijzend naar het gebied in het zuiden van Israël dat door Hamas werd aangevallen. Hij beloofde iedereen te vervolgen die erbij betrokken was, “direct of indirect”, inclusief “planners en afgezanten”.
“Het zal tijd kosten, zoals het tijd kostte na het bloedbad in München, maar we zullen onze handen op hen leggen, waar ze ook zijn,” zei hij. Barnea sprak op de begrafenis van voormalig Mossad-hoofd Zvi Zamir, die een dag eerder op 98-jarige leeftijd overleed.
Zamir stond aan het hoofd van de inlichtingendienst ten tijde van de Olympische aanval in München in 1972, waarbij Palestijnse terroristen 11 leden van de Israëlische delegatie doodden. Israël doodde vervolgens leden van de terreurgroep Zwarte September die de aanval uitvoerden.
Hezbollah en het Israëlische leger hebben sinds het begin van de oorlog in Gaza bijna dagelijks vuur uitgewisseld boven de Israëlisch-Libanese grens.
Maar Nasrallah lijkt terughoudend om het verder te laten escaleren, misschien uit angst voor een herhaling van de maandenlange oorlog van 2006, toen Israël Beiroet en Zuid-Libanon zwaar bombardeerde. Een terugkeer van die verwoesting nu zou de oppositie tegen Hezbollah binnen Libanon waarschijnlijk doen toenemen.
Tegelijkertijd staat Hezbollah ook onder druk om steun te betuigen aan haar bondgenoot Hamas. Leiders van de Palestijnse terreurgroep verwachten duidelijk dat Hezbollah hen steunt.
In een interview zaterdag vroeg The Associated Press aan de in Beiroet gestationeerde Hamas politieke functionaris Osama Hamdan of de groep zich zorgen maakte over de mogelijkheid dat Israël zijn functionarissen in Libanon zou vermoorden.
Hamdan voorspelde dat Hezbollah dat niet ongestraft zou laten en dat er een totale oorlog zou uitbreken. “Dus waarom zou Israël dat willen doen? Wil het een oorlog in Libanon?”, vroeg hij. “Er kan oorlog ontstaan als Israël verkeerd en agressief optreedt,” zei hij, of er kan geen oorlog ontstaan “als Israël een stap terug doet en optreedt op een manier die niet agressief is tegen Libanon.”
Hezbollah zwoer “reactie en bestraffing” voor de aanval. De Israëlische militaire woordvoerder vice-admiraal Daniel Hagari zei dat de Israëlische strijdkrachten “in hoge staat van paraatheid zijn voor elk scenario”.
Hezbollah zei woensdag dat haar strijders ten minste acht aanvallen uitvoerden op Israëlische posten langs de grens, waaronder vier met Burkan-raketten. De verklaring legde geen direct verband tussen het vuur en de moord op Arouri.
De Verenigde Staten hebben geprobeerd een uitbreiding van het conflict te voorkomen, onder andere door twee vliegdekschepen en andere militaire middelen naar de regio te sturen. Minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken wordt deze week in de regio verwacht.
Premier Benjamin Netanyahu en andere Israëlische functionarissen hebben herhaaldelijk gedreigd Hamas-leiders te doden, waar ze zich ook bevinden. Bij de aanval van de groep op Zuid-Israël vanuit Gaza op 7 oktober kwamen ongeveer 1200 mensen om het leven en werden 240 anderen gegijzeld.
Israël beweert dat het een aantal Hamasleiders op middenniveau in Gaza heeft gedood. Maar dit zou de eerste keer zijn sinds de oorlog dat het een ander land heeft bereikt om de topleiders van de groep aan te vallen, van wie velen in ballingschap leven in de regio.
Arouri was de plaatsvervanger van de hoogste politieke leider van Hamas, Ismail Haniyeh, en leidde de aanwezigheid van de terreurgroep op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. Hij was ook een belangrijke verbindingsman met Hezbollah.
Het zwaartepunt van de oorlog blijft Gaza, waar de Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant zei dat Israël streeft naar een “duidelijke overwinning” op Hamas, dat het gebied sinds 2007 regeert.
Toch lijkt Israël nog ver verwijderd van zijn doel om Hamas te verpletteren en de naar schatting 129 gijzelaars die de groep nog vasthoudt terug te brengen.
Gallant zei dat er nog enkele duizenden Hamasstrijders over zijn in het noorden van Gaza, waar Israëlische troepen al meer dan twee maanden strijden tegen terroristen en waar hele wijken in puin zijn geschoten.
Er wordt ook zwaar gevochten in centraal Gaza en de zuidelijke stad Khan Younis, waar volgens Israëlische functionarissen de militaire structuur van Hamas nog grotendeels intact is. Yehya Sinwar, de hoogste leider van Hamas in Gaza, en zijn plaatsvervangers zijn tot nu toe ontsnapt aan de Israëlische strijdkrachten.
Egypte, dat samen met Qatar als bemiddelaar heeft gefungeerd tussen Israël en Hamas, heeft een meerfasenplan voorgesteld om de oorlog te beëindigen waarbij alle gijzelaars uiteindelijk zouden worden vrijgelaten in ruil voor Palestijnen die door Israël gevangen worden gehouden. Israël zou zich terugtrekken uit Gaza en een regering van Palestijnse technocraten zou Gaza en delen van de bezette Westelijke Jordaanoever besturen tot er verkiezingen worden gehouden.
Noch Israël, noch Hamas hebben het plan in zijn geheel aanvaard, maar geen van beide heeft het zonder meer verworpen.
Een Israëlische delegatie was woensdag in Caïro om het voorstel te bespreken, volgens een Egyptische functionaris die geen toestemming had om de media in te lichten en die sprak op voorwaarde van anonimiteit. De ambtenaar zei dat de moord op Arouri de onderhandelingen waarschijnlijk een paar dagen zou belemmeren.
