(Fadi Tawil, Samy Magdy, Beiroet, AP, 3 januari 2024) – Israël was woensdag in opperste staat van paraatheid voor een escalatie met Hezbollah nadat een van de topleiders van het Palestijnse Hamas was gedood bij een aanval in Beiroet. Die aanval verhoogde het risico op een breder conflict in het Midden-Oosten.
De moord op Saleh Arouri, het hoogste Hamas-lid dat werd gedood sinds de oorlog in Gaza bijna drie maanden geleden uitbrak, zorgde voor een morele opkikker voor de Israëli’s.
Maar de implicaties voor de oorlog blijven onduidelijk. Israël heeft in de loop der jaren verschillende Hamas-leiders gedood, maar zag hen snel vervangen worden. En de aanval op Hezbollah’s bolwerk in het zuiden van Beiroet kan ervoor zorgen dat de lichte gevechten langs de Libanese grens uitmonden in een totale oorlog.
Veel hangt af van hoe Hassan Nasrallah – die Hezbollah leidt sinds een Israëlische aanval zijn voorganger in 1992 doodde – wil reageren. Hij heeft eerder al gezworen dat hij vergeldingsmaatregelen zal nemen als terreurleiders in Libanon het doelwit worden, en er werd verwacht dat hij om 18.00 uur een toespraak zou houden.
Hezbollah en het Israëlische leger hebben sinds het begin van de oorlog in Gaza bijna dagelijks vuur uitgewisseld boven de Israëlisch-Libanese grens. Maar Nasrallah lijkt terughoudend om dit verder te laten escaleren, misschien uit angst voor een herhaling van de maandenlange oorlog van 2006, waarin Israël Beiroet en Zuid-Libanon zwaar bombardeerde.
Israëlische functionarissen hebben geen commentaar gegeven op de aanval waarbij Arouri om het leven kwam, maar vice-admiraal Daniel Hagari, een Israëlische militaire woordvoerder, zei dat “we in hoge staat van paraatheid zijn voor elk scenario”.
De Verenigde Staten hebben geprobeerd een uitbreiding van het conflict te voorkomen, onder andere door twee vliegdekschepen en andere militaire middelen naar de regio te sturen. Minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken wordt deze week in de regio verwacht.
Premier Benjamin Netanyahu en andere Israëlische functionarissen hebben herhaaldelijk gedreigd Hamas-leiders te doden, waar ze zich ook bevinden.
Israël beweert dat het een aantal Hamasleiders op middenniveau in Gaza heeft gedood, maar dit zou de eerste keer zijn sinds de oorlog dat het een ander land heeft bereikt om de topleiders van de groep aan te vallen. Velen leven in ballingschap in de regio.
Arouri was de plaatsvervanger van de hoogste politieke leider van Hamas, Ismail Haniyeh, en leidde de aanwezigheid van de groep op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. Hij was ook een belangrijke verbindingsman met Hezbollah. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken had hem op de lijst van terroristen geplaatst en een beloning van 5 miljoen dollar uitgeloofd voor informatie over hem.
Haniyeh zei dat Hamas “krachtiger en vastberadener” was na de aanslag, waarbij zes andere leden van de groep werden gedood, waaronder twee commandanten. “Ze hebben sterke mannen achter zich gelaten die de banier na hen zullen dragen,” zei hij over de doden.
Hezbollah noemde de aanval “een ernstige aanval op Libanon, zijn volk, zijn veiligheid, soevereiniteit en verzet”.
“Wij bevestigen dat deze misdaad nooit zonder reactie en straf zal blijven,” zei de organisatie.
Het zwaartepunt van de oorlog blijft Gaza, waar de Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant zei dat Israël streeft naar een “duidelijke overwinning” op Hamas.
Toch lijkt Israël nog ver verwijderd van zijn doel om Hamas te verpletteren en de naar schatting 129 gijzelaars terug te brengen.
Gallant zei dat er nog enkele duizenden Hamasstrijders over zijn in het noorden van Gaza, waar Israëlische troepen al meer dan twee maanden strijden tegen terroristen en waar hele wijken in puin zijn geschoten.
Er wordt ook zwaar gevochten in centraal Gaza en de zuidelijke stad Khan Younis, waar volgens Israëlische functionarissen de militaire structuur van Hamas nog grotendeels intact is. Yehya Sinwar, de hoogste leider van Hamas in Gaza, en zijn plaatsvervangers zijn tot nu toe ontsnapt aan de Israëlische strijdkrachten.
Egypte, dat samen met Qatar als bemiddelaar heeft gefungeerd tussen Israël en Hamas, heeft een meerfasenplan voorgesteld om de oorlog te beëindigen waarbij alle gijzelaars uiteindelijk zouden worden vrijgelaten in ruil voor Palestijnen die door Israël gevangen worden gehouden. Israël zou zich terugtrekken uit Gaza en een regering van Palestijnse technocraten zou Gaza en delen van de bezette Westelijke Jordaanoever besturen tot er verkiezingen worden gehouden.
Noch Israël, noch Hamas hebben het plan in zijn geheel aanvaard, maar geen van beide heeft het zonder meer verworpen.
Een Israëlische delegatie was woensdag in Caïro om het voorstel te bespreken, volgens een Egyptische functionaris die geen toestemming had om de media in te lichten en die sprak op voorwaarde van anonimiteit. De ambtenaar zei dat de moord op Arouri de onderhandelingen waarschijnlijk een paar dagen zou belemmeren.
