(Mary Schlangenstein, Julie Johnsson, Siddharth Philip, Ryan Beene, Bloomberg, 7 januari 2024) – De 737 Max 9 van Boeing wordt weer aan de grond gehouden. Luchtvaartmaatschappijen van de VS tot Panama en Turkije halen het model uit de lucht voor inspecties nadat een rompsectie van een gloednieuw vliegtuig van Alaska Airlines tijdens de vlucht uit de romp is geblazen.
Nadat Alaska Air haar vloot van 65 737 Max 9’s aan de grond hield na het incident op 5 januari, volgde United Airlines Holdings, de grootste exploitant van het model, met enkele jets.
Vervolgens gaf de Federal Aviation Administration opdracht om 171 vliegtuigen tijdelijk aan de grond te houden, wat de reactie van andere luchtvaartmaatschappijen versnelde. Aeromexico stelde al zijn Max 9’s buiten dienst en Copa Airlines in Panama deed hetzelfde met de meeste van zijn vliegtuigen.
Het aan de grond houden is de ernstigste reactie sinds de volledige vloot Max-toestellen van Boeing in 2019 aan de grond werd gehouden na twee dodelijke crashes. De 737 Max is veruit het populairste vliegtuig van het bedrijf en de grootste bron van inkomsten. De klap legt de focus weer op de productiecontroles van Boeing, net nu het bedrijf zich aan het voorbereiden was om de productie van zijn cash-cow model te verhogen en de gebreken uit het verleden te herstellen.
“We hebben geluk dat dit niet is uitgelopen op iets tragisch”, zei Jennifer Homendy, het hoofd van de National Transportation Safety Board, zaterdag op een persconferentie in Portland, Oregon. “We hebben nu vastgesteld op basis van onze definitie van aanzienlijke schade dat dit een ongeluk is, geen incident.”
Slechts twee Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen vliegen met de 737 Max 9-variant: United met 79 toestellen en Alaska Air met 65 toestellen. Alaska zei zaterdag laat dat het opnieuw 18 737 Max 9’s verwijderde die het al in gebruik had genomen op basis van recent onderhoud, en zei dat het zou wachten op details van extra werk dat nodig is door de FAA.
Het bedrijf wist niet zeker wat er nog meer nodig zou zijn om de vliegtuigen weer aan de vloot toe te voegen en zei te verwachten dat de reisonderbrekingen tot halverwege de week zouden duren.
United, dat eerder zei dat 33 van haar Max 9-vliegtuigen al de door de FAA vereiste controles hadden ondergaan, heeft alle vliegtuigen aan de grond gehouden terwijl het werkt om het inspectieproces en de eisen van de regelgevers te verduidelijken.
“We werken direct samen met de getroffen klanten om alternatieve reismogelijkheden voor hen te vinden”, aldus de luchtvaartmaatschappij in een verklaring.
Turkish Airlines zei dat de burgerluchtvaartautoriteit van het land haar had gevraagd om haar kleine vloot van vijf 737 Max 9 vliegtuigen te onderzoeken. Totdat het technische onderzoek is afgerond, heeft de maatschappij de toestellen uit dienst genomen.
Vlucht 1282 vervoerde op 5 januari 171 passagiers en zes bemanningsleden van Portland naar Ontario, Californië, toen de bemanning een probleem met de drukregeling meldde. Een deel van de romp linksachter was eruit geblazen, waardoor het gat leek op de opening van een deur. Het vliegtuig keerde ongeveer 20 minuten na de start terug naar Portland, nadat het een hoogte van ongeveer 16.000 voet (4800 meter) had bereikt.
In het vliegtuig, dat pas in oktober aan Alaska Air werd geleverd, was ook een deel van de cabinewand afgescheurd, waardoor isolatiemateriaal bloot kwam te liggen. Op videobeelden was te zien hoe het vliegtuig in het donker weer landde in Portland, met passagiers dicht bij het gapende gat. Niemand raakte ernstig gewond.
“Een mini-explosie klonk en deed het vliegtuig schudden,” zei passagier Nicholas Hoch, een 33-jarige architect, en hij voegde eraan toe dat de cabine onmiddellijk drukloos werd. “De beste manier waarop ik het kan beschrijven is als een witte damp of wolk die door het vliegtuig raasde en mijn hoofd een beetje naar achteren blies. Mijn hoed vloog eraf en dat was op zijn zachtst gezegd schokkend.”
De cabineverlichting flikkerde en luchtmaskers vielen van het plafond, zei Hoch. Niemand zat op de twee stoelen naast de plek waar de deur eruit waaide, anders “zou dit verhaal heel anders zijn geweest”, zei hij.
China’s toezichthouder voor de luchtvaart hield een dag na het incident een spoedvergadering om een reactie te overwegen, waaronder een mogelijk vliegverbod voor de Boeing Max vloot in het land. Dit melden twee mensen die bekend zijn met de situatie, die niet wilden worden geïdentificeerd omdat ze privé-beraadslagingen bespreken. De vliegtuigvariant die betrokken was bij het incident met Alaska Air wordt niet gevlogen door Chinese luchtvaartmaatschappijen.
China was het eerste land dat de 737 Max aan de grond hield na de twee crashes enkele jaren geleden. De relaties zijn geleidelijk verbeterd en China nam in december voor het eerst in jaren een groter 787-model in ontvangst. Het land moet de levering van 737’s nog hervatten.
Boeing zei dat het de stap van de FAA steunt en dat het nauw contact onderhoudt met de toezichthouder en met klanten. Een technisch team van de Amerikaanse vliegtuigbouwer ondersteunt het onderzoek. Het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart zei dat het onderzoekt of het iets moet opleggen.
“Veiligheid blijft de drijfveer achter onze besluitvorming terwijl we het onderzoek van de NTSB naar Alaska Airlines vlucht 1282 ondersteunen,” zei FAA Administrator Mike Whitaker in een bericht op X.
Sommige wetgevers willen antwoorden van Whitaker en Boeing over hoe ze reizigers die met soortgelijke vliegtuigen vliegen veilig zullen houden.
“Amerika heeft lange tijd het veiligste luchtruim en de veiligste vluchtprotocollen ter wereld gehad,” zei Norma Torres uit Californië in een brief aan de FAA-beheerder. “Dat gezegd hebbende, heeft de staat van dienst van Boeing, samen met het veiligheidstoezicht van de FAA in de afgelopen jaren, geleid tot ernstige, gerechtvaardigde zorgen voor het vliegende publiek.”
De 737 Max 9, Boeings langste variant met één gangpad, heeft een modulaire indeling van de romp, waardoor nooddeuren variabeler kunnen worden geïnstalleerd, afhankelijk van het aantal stoelen. Dit geeft exploitanten meer flexibiliteit met de cabineconfiguratie.
Op de Max 9 heeft Boeing een cabinedeur achter de vleugels, maar vóór de achterste uitstapdeur. Deze wordt geactiveerd bij dichte stoelconfiguraties om te voldoen aan evacuatie-eisen. De deuren worden niet geactiveerd op vliegtuigen van Alaska Air en zijn permanent “gesloten”.
Alaska Airlines had in januari meer dan 5000 vluchten gepland met het Boeing 737 Max 9-model en United bijna 8000, volgens luchtvaartdataleverancier Cirium. Er zijn wereldwijd 215 Max 9 toestellen in gebruik en 76 in bestelling, waaronder 25 door Alaska Air, aldus Cirium.
Het vliegverbod is een grote tegenslag voor Boeing, dat de afgelopen jaren te kampen heeft gehad met fabricagefouten en dure reparaties. Boeing werd gedwongen om verkeerd uitgelijnde boorgaten in de achterste sectie van de 737 te repareren en onlangs zei de FAA dat het gerichte inspecties van Boeing 737 MAX vliegtuigen uitvoert om te zoeken naar een mogelijk loszittende bout in het roerbedieningssysteem.
Het vliegtuig van Alaska Air had op 4 januari twee keer problemen met de drukregeling, meldde de Air Current, waarbij twee mensen werden geciteerd die bekend waren met de zaak. Een waarschuwingslampje had Alaska Air ertoe aangezet om het toestel uit de ETOP’s te halen, de zogenaamde ‘extended-range operations‘, aldus de krant.
Aeromexico zei dat het de inspectie van zijn Max 9-vloot zo snel mogelijk wil afronden en voegde eraan toe dat het nauw zal blijven samenwerken met Boeing en de bevoegde autoriteiten. De inspecties zullen naar verwachting in de komende dagen worden afgerond, aldus Ben Minicucci, CEO van Alaska Air.
Het vliegtuig leek niet te hebben geleden onder het type krachtige decompressie dat zich voordeed in een vliegtuig van Southwest Airlines in 2018, toen een deel van een exploderende motor een ruit van de Boeing 737-700 verbrijzelde. Toen werd een vrouw die ernaast zat gedeeltelijk uit het vliegtuig gezogen en kwam om het leven.
“Hoewel dit soort voorvallen zeldzaam is, was onze bemanning getraind en voorbereid om de situatie veilig te beheersen,” zei de luchtvaartmaatschappij. Alaska Air heeft een vloot die volledig uit Boeing bestaat.
