(Bloomberg, 11 januari 2024) – Xi Jinping zei dat China met de VS wil samenwerken om de banden tussen ‘s werelds grootste economieën te verbeteren. Het zijn opmerkingen die slechts enkele dagen voor een verkiezing in Taiwan naar buiten kwamen die de relatie tussen de twee landen voor jaren zou kunnen beïnvloeden. “China is bereid om met de VS samen te werken om de stabiele, gezonde en duurzame ontwikkeling van de Chinees-Amerikaanse betrekkingen te bevorderen”, zei Xi in een brief van 4 januari die woensdag door het ministerie van Buitenlandse Zaken werd gepubliceerd.
De Chinese leider zei ook dat Peking en Washington “meer voordelen voor hun twee volkeren moeten nastreven, meer collectieve goederen aan de internationale gemeenschap moeten leveren” en moeten streven naar “veiligheid, gemeenschappelijke welvaart en openheid”, aldus de verklaring.
De opmerkingen kwamen naar voren te midden van een vlaag van diplomatieke activiteit tussen China en de VS. Het is het meest concrete teken van vooruitgang sinds Xi en president Joe Biden eind vorig jaar overeenkwamen om een relatie te herstellen die voor een groot deel van 2023 in een vrije val was.
Defensieambtenaren van de VS en China hervatten deze week beleidscoördinatiebesprekingen in het Pentagon, een doorbraak waar de regering Biden al lang naar streefde. Op woensdag had de Amerikaanse plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur Jon Finer een ontmoeting met de hoge diplomaat Liu Jianchao voor “openhartige en constructieve gesprekken”, aldus het Witte Huis.
Liu gebruikte zijn reis naar de VS ook om Bridgewater Associates-oprichter Ray Dalio en de voormalige ministers van Financiën Robert Rubin en Timothy Geithner te ontmoeten. China zei dat deze gesprekken gericht waren op het bevorderen van vertrouwen en het verminderen van wantrouwen tussen de twee rivaliserende naties.
Daarnaast heeft Pan Gongsheng, gouverneur van de People’s Bank of China, gesproken met voormalig minister van Financiën Lawrence Summers, die deze week een bezoek brengt aan de Aziatische natie.
Hoewel de verschillende gesprekken een grote ommekeer betekenen ten opzichte van begin 2023, kan al die diplomatieke goodwill dit weekend op de proef worden gesteld, wanneer de kiezers in Taiwan naar de stembus gaan om een nieuwe president te kiezen.
China heeft gezworen het eiland met 23 miljoen inwoners uiteindelijk onder zijn controle te brengen en weigerde het gebruik van geweld uit te sluiten. Biden heeft gezegd dat de VS Taiwan zal verdedigen in geval van een aanval.
Afhankelijk van wie de verkiezingen wint, zou Taiwan nauwere banden met China kunnen ontwikkelen of dichter bij Washington komen te staan. Volgens de Financial Times zal Biden na de stemming een bipartisan groep van voormalige topambtenaren naar Taiwan sturen. De VS heeft in het verleden soortgelijke stappen ondernomen, maar de beslissing zal Peking waarschijnlijk nog steeds irriteren.
Gevraagd naar het delegatieplan tijdens een reguliere persbriefing in Peking op donderdag, zei Mao Ning, woordvoerster van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, dat “China het ten zeerste veroordeelt en zich er krachtig tegen verzet”.
De kwestie Taiwan was voor haar land “de belangrijkste scheidslijn die niet overschreden mag worden”, voegde ze eraan toe.
Voorlopig lijken de twee partijen te proberen ervoor te zorgen dat de relatie niet wordt ondermijnd door de Taiwanese verkiezingen of de talloze andere kwesties die de banden al jaren plagen. Waaronder de toegang tot cruciale technologie, Pekings aanspraken in de Zuid-Chinese Zee en mensenrechtengeschillen.
Dinsdag probeerde Xie Feng, de topafgezant van Pekin in Washington, een brug te slaan tussen de verschillen tussen de VS en China over Taiwan en de bredere relatie. In een videotoespraak voor The Carter Center’s Forum on Human Rights zei hij dat China “eenvoudigweg geen ruimte heeft voor compromissen” over Taiwan, maar hij temperde zijn opmerkingen door een opsomming te geven van positieve ontwikkelingen tussen de twee grootmachten.
“De breedste consensus is dat we de relatie tussen China en de VS moeten laten werken en niet verknoeien, wat ook een gedeelde verwachting is van de internationale gemeenschap,” zei Xie.
