Priscila Azevedo Rocha, Elena Mazneva, Bloomberg, 21 januari 2024 – Deze maand trok een koufront over een groot deel van Europa en werden gigantische tankers die brandstof door de Rode Zee vervoeren omgeleid om escalerend geweld te vermijden. Dat had de gasprijzen moeten opdrijven. In plaats daarvan bleven ze maar dalen.
Het is een stap te ver om Europa nu al het groene licht te geven. Maar het is een sterk teken dat het ergste van de nachtmerrie die de energierekeningen de hoogte injoeg en de inflatie naar meerjarige hoogten stuwde, achter de rug is.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Europa profiteert van het feit dat het vorig jaar record gasreserves heeft opgebouwd, samen met hulp van hernieuwbare energiebronnen en een relatief zachte winter – enkele koude periodes daargelaten. De trage economische groei speelt ook een rol en beperkt de vraag naar energie in grote industriële machten zoals Duitsland.
Dat is genoeg om het vertrouwen bij handelsdesks te versterken dat de regio stabiel genoeg is om de rest van de winter door te komen met gas over. De Europese benchmarkprijzen liggen momenteel onder de 30 euro per megawattuur, ongeveer een tiende van de piekniveaus in 2022.
Toch is Europa, na de crisis te hebben doorstaan, in een nieuwe realiteit terechtgekomen met zijn eigen lijst van uitdagingen.
Het vertrouwt nu meer op hernieuwbare energiebronnen en zal te maken krijgen met de wisselvalligheid van die energieopwekking. Door het verlies van Russisch gas, waar het land voor de invasie van Oekraïne te afhankelijk van was, moet het ook elders op zoek naar brandstof. Dat betekent concurreren met andere delen van de wereld om een deel van de buitenlandse ladingen vloeibaar aardgas.
Artikel gaat verder na afbeelding.
“Als je alleen al naar de prijzen kijkt, lijkt het erop dat de crisis voorbij is”, zegt Balint Koncz, hoofd gashandel bij MET International in Zwitserland.
“We zijn nu echter afhankelijk van wereldwijde factoren, die snel kunnen veranderen.
“De prijzen kunnen weer stijgen, zelfs in dit stookseizoen, als er een plotselinge onderbreking in de aanvoer is of een langere periode van koud weer,” zei hij.
Een belangrijk risico is het Midden-Oosten door aanvallen op schepen in de Rode Zee, een route die Qatar gebruikt om LNG naar Europa te sturen. Olie- en gastankers vermijden het gebied en kiezen ervoor om rond het zuidelijke puntje van Afrika te varen. Volgens gegevens van Kpler maken op een normale dag ruwweg twee tot drie LNG-schepen gebruik van de doorgang.
De gasprijzen zijn in 2023 met bijna 60% gedaald en zijn dit jaar tot nu toe nog eens met 12% gedaald, wat zou moeten helpen om de energierekeningen van consumenten te verlagen.
In het Verenigd Koninkrijk zal het door de staat gereguleerde prijsplafond tegen de lente met bijna 14% dalen, schatte consultancybedrijf Cornwall Insight in december.
“Dit is de tweede winter die Europa meemaakt zonder Russisch gas”, zegt Kim Fustier, HSBC Holdings hoofd Europese olie- en gasresearch.
“Het feit dat er nu een precedent is – de winter van 2022-2023 verliep zonder problemen – helpt om de zenuwen van handelaren te kalmeren.”
Europa’s uitbreiding van hernieuwbare energie betekent een kleiner aandeel voor gas in de energiemix van het continent. Een toename van windturbines en zonne-installaties heeft geholpen om de behoefte aan brandstof te verminderen, samen met een herstel van de Franse nucleaire productie vorig jaar.
Maar er ligt nog een lange weg voor ons, met veel potentiële hobbels. Een doorvoerovereenkomst voor gaspijpleidingen tussen Rusland en Oekraïne loopt eind dit jaar af – en zal waarschijnlijk niet worden verlengd. Dit betekent dat het continent nog minder gas uit Rusland zou kunnen krijgen. Er wordt wereldwijd massaal geïnvesteerd in LNG, maar veel van de nieuwe capaciteit komt pas in 2025 en 2026 op de markt.
En extreme weersomstandigheden komen steeds vaker voor, waardoor elektriciteitssystemen onder druk komen te staan en de vraag naar gas soms toeneemt.
In Azië dalen de gasprijzen momenteel ook door de sterke voorraden en staan ze op het laagste niveau sinds juni. LNG-kopers in Japan, ‘s werelds tweede grootste importeur van de supergekoelde brandstof, verkopen actief ladingen omdat ze te veel hebben. Sommige van die ladingen zullen waarschijnlijk hun weg vinden naar Europa.
Er is wel vraag, vooral in India en China, maar die aankopen worden vooral gedaan door handelaars die op zoek zijn naar een goede deal.
Het verhaal is ongeveer hetzelfde in de VS, waar de gasfutures vorige week met ongeveer 20% daalden omdat de opslag ruim boven het vijfjarig gemiddelde blijft. Het koude weer deed de vraag naar elektriciteit stijgen en bevroor een aantal gasbronnen, maar deed weinig om de futures een boost te geven.
Problemen bij twee belangrijke LNG-passages – het Suezkanaal en het door droogte geteisterde Panamakanaal – verlengen de reizen, verhogen de transportkosten en rekken de wereldwijde vloot van schepen op. Hoewel handelaren zich niet al te druk lijken te maken, zou een langdurige verstoring daar verandering in kunnen brengen.
De daling van de gasprijzen na de pieken van 2022 is niet altijd eenrichtingsverkeer geweest.
Intense vlagen van volatiliteit – van LNG-stakingen in Australië tot onderbrekingen in de VS en het uitbreken van de oorlog tussen Israël en Hamas – hebben pieken veroorzaakt en herinneren ons eraan dat de huidige rust niet gegarandeerd is.
“We zijn nog steeds erg voorzichtig over wat er gaat gebeuren,” zei Stefan Rolle, hoofd energiebeleid bij het Duitse ministerie van Energie, donderdag op de Americas Energy Summit in New Orleans.
