Jorge Valero, Alberto Nardelli, Bloomberg, 22 januari 2024 – De Europese Unie zal deze week de volgende stap zetten in haar poging om zichzelf om te vormen tot een wereldmacht die haar enorme interne markt kan gebruiken om dwangmaatregelen van landen als China, Rusland en zelfs de VS af te weren.
De uitvoerende macht van de EU onthult woensdag een voorstel met regels om haar macht te vergroten om buitenlandse investeringen in gevoelige sectoren te screenen en mogelijk te blokkeren. Ook van bedrijven in buitenlandse handen binnen het blok.
Artikel gaat verder na afbeelding.
De oprichting van een fonds om de ontwikkeling van technologieën die zowel militaire als civiele doeleinden kunnen dienen te vergroten wordt overwogen, volgens een concept van het plan dat Bloomberg heeft gezien.
De Covid-pandemie en de oorlog van Rusland tegen Oekraïne hebben de te grote afhankelijkheid van de EU van leveringen uit andere landen blootgelegd, evenals de kwetsbaarheid van de handel met partners die de waarden van het blok niet delen.
Dat heeft de aandacht gevestigd op de noodzaak om de economische veiligheid van de EU te verdedigen. Zowel om de aanvoer van geïmporteerde technologie veilig te stellen als om ervoor te zorgen dat concurrenten geen controle kunnen krijgen over Europa’s strategische industrieën.
De nieuwe strategie is erop gericht “risico’s voor de economische veiligheid van de EU aan te pakken en er tegelijkertijd voor te zorgen dat de EU een zeer aantrekkelijke bestemming blijft voor bedrijven en investeringen”. Het ontwerp kan nog worden gewijzigd.
Het doel is om de EU en de lidstaten beter in staat te stellen om “voortdurende risicobeoordelingen met betrekking tot toeleveringsketens, technologieën, infrastructuren en economische dwang” aan te pakken.
De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, waarschuwde vorige week voor “het grootste risico voor de wereldorde in het naoorlogse tijdperk”.
Tot de kritieke technologieën die de EU heeft geïdentificeerd behoren geavanceerde halfgeleiders, kunstmatige intelligentie, kwantumtechnologieën en biotechnologieën. Maar de commissie zal pas in februari beslissen of er verdere actie nodig is om de veiligheid van de technologie te verbeteren en de risico’s te beperken. Dit zal gebeuren op basis van de conclusies van de risicobeoordelingen op deze gebieden die samen met de lidstaten worden uitgevoerd.
Het pakket van deze week omvat vijf initiatieven, waaronder:
De economie die de EU probeert te beschermen staat er veel slechter voor dan die van China of de VS. De eurozone bevond zich in de tweede helft van vorig jaar waarschijnlijk in een recessie en groeide in 2023 als geheel met slechts 0,6%. Ter vergelijking: in China is de groei meer dan 5% en in de VS meer dan 2%.
Het pakket voor economische zekerheid zal voortbouwen op de inspanningen die de EU tot nu toe heeft geleverd om een robuustere speler op het wereldtoneel te worden, ook al blijft de EU een voorvechter van multilateralisme.
In 2021 schetste de Commissie een nieuwe handelsdoctrine waarin assertiviteit werd toegevoegd aan de open en groene mix, en breidde ze haar economische gereedschapskist uit om zogenaamde pestkoppen, waaronder China, tegen te gaan met een nieuw instrument tegen dwang.
China is in de afgelopen tien jaar begonnen met het opkopen van belangrijke Europese bedrijven – waaronder de Duitse robotfabrikant Kuka in 2016. De opkomst van China heeft ertoe geleid dat het blok op zoek is gegaan naar manieren om zijn economische arsenaal te versterken.
De betrekkingen verslechterden sinds de EU Peking in 2019 bestempelde als een systemische rivaal en een bilaterale investeringsovereenkomst opschortte in eensanctiegeschil over mensenrechten.
Als gevolg daarvan heeft de EU een strategie van risicovermindering ten opzichte van China gevolgd in plaats van volledige ontkoppeling, ondanks de druk van de agressievere houding van de VS.
Maar het blok is ook in concurrentie met Washington. De twee bondgenoten zijn er niet in geslaagd om een jarenlang geschil over staal- en aluminiumtarieven op te lossen en strijden om middelen en bedrijven om de ontwikkeling van schone en digitale technologieën te versnellen.
De EU blijft in het nadeel door haar grote afhankelijkheid van energie en het gebrek aan veel van de kritieke materialen die nodig zijn voor de groene en digitale transitie. De pandemie heeft ook de kwetsbaarheid van de toeleveringsketens van de EU blootgelegd.
Deze spanningen hebben de inspanningen om concurrerend te blijven in een vijandige omgeving bovenaan de agenda van Europa geplaatst, waarbij handel nu wordt gezien als een essentieel instrument om hulpbronnen en toeleveringsketens veilig te stellen en allianties te verstevigen.
De EU-handelschef, Valdis Dombrovskis, zei vrijdag dat 2024 een uitdagend jaar zal worden, met de oorlog in Oekraïne, die binnenkort een derde jaar ingaat, en het conflict in het Midden-Oosten die de handel en toeleveringsketens nog verder kunnen verstoren.
