William Horobin, Samy Adghirni, Bloomberg, 26 januari 2024 – De regering van Emmanuel Macron zal proberen om de woede van Franse boeren over dalende inkomens en strenge Europese regelgeving te temperen in een poging om demonstraties niet te laten escaleren tot een blokkade van Parijs.
De protesten die in het zuiden van Frankrijk begonnen, hebben zich de hele week verspreid, waarbij boeren belangrijke wegen blokkeerden en het verkeer in het hele land lamlegden met stoeten. Sommige vakbonden hebben hun leden aangespoord om vrijdagmiddag de hoofdroutes naar Parijs af te snijden.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Premier Gabriel Attal, die eerder deze maand werd aangesteld om een nieuwe impuls te geven aan een regering die wordt verscheurd door meningsverschillen over immigratie, zal in de komende uren de reactie van de regering onthullen.
Frankrijk heeft te maken met protesten die een afspiegeling zijn van de onvrede in Europese landen als Duitsland en Polen.
“De premier zal een hele reeks maatregelen aankondigen om te reageren op deze diepe crisis,” zei minister van Landbouw Marc Fesneau na een ontmoeting met vertegenwoordigers van de voedingsindustrie en de detailhandel in Parijs.
“De boeren moeten gehoord worden en de regering luistert, maar het is ook de verantwoordelijkheid van de hele sector.”
De plannen van Attal zullen naar verwachting maatregelen bevatten om de bureaucratie te verminderen en de gevolgen van de krimpende subsidies op niet voor de weg bestemde diesel te compenseren. De regering kan ook beloven om boeren die getroffen zijn door overstromingen of veeziekten sneller financiële steun te geven.
“Er is een reëel risico op een algehele opflakkering,” zegt Hortense de Padirac, een politicologe uit Parijs die doceert aan de Sciences Po universiteit.
“Attal zal moeten laten zien dat hij opgewassen is tegen de missie die hij van de president heeft gekregen. Het is Attal’s geloofwaardigheid die op het spel staat.”
Veel van de klachten van de boeren zijn gericht op wat ze zien als een wirwar van steeds veranderende regels die velen van hen aan de rand van het faillissement hebben gebracht.
De Europese Unie is donderdag begonnen met een zogenaamde strategische dialoog om de groeiende verdeeldheid over de landbouw in het hele blok aan te pakken. Maar de inspanningen verlopen traag en het is onduidelijk hoeveel de EU snel kan doen om de protesten te verlichten.
Hoewel er tot nu toe weinig geweld is geweest, doet de woede over de kosten van levensonderhoud en de brandstofprijzen denken aan de Gele Vesten-protesten die in 2018 begonnen en Macrons eerste termijn als president teisterden.
In 2019 reageerde Macron met belastingverlagingen en steun voor laagverdieners, waarvan de regering toen de kosten op 17 miljard euro schatte. Maar deze keer heeft hij minder speelruimte omdat zijn regering worstelt om de enorme schuldenlast aan te pakken die is opgebouwd tijdens de Covid-19 pandemie en de energiecrisis.
Op woensdag groepeerde de toonaangevende Franse boerenvakbond FNSEA de grieven in een litanie van eisen, variërend van belastingkredieten voor landbouwbrandstof tot ontheffingen van de EU-regels voor braakliggend land. “Onbegrijpelijke besluiten regenen neer op onze sector”, zei de vakbond.
“We hebben diepgaande structurele veranderingen nodig.”
Een deel van de uitdaging voor Macron en Attal is de enorme publieke steun voor de protesten, ondanks de verspreide reischaos. Volgens een enquête van Odoxa-Backbone Consulting onder 1005 mensen voor de krant Le Figaro steunt 89% van de Fransen de beweging.
Naast Fesneau in Parijs zei minister van Financiën Bruno Le Maire dat inkomen de centrale vraag is voor de landbouwsector. Hij beloofde maatregelen om ervoor te zorgen dat een wet uit 2018 over prijsregels strikt wordt gehandhaafd, met boetes die kunnen oplopen tot 2% van de inkomsten voor bedrijven die zich niet aan de regels houden.
“Er is geen voedselsoevereiniteit zonder eerlijk loon voor boeren,” zei Le Maire.
“Er zullen boetes komen, en snel ook.”
De druk op de regering om op te treden neemt ook toe omdat rechtse partijen in heel Europa de protesten aangrijpen om hun campagne voor de verkiezingen van het Europees Parlement in juni kracht bij te zetten. In Frankrijk ligt de NR van Marine Le Pen volgens opiniepeilingen al voor op de politieke groepering van Macron.
In Brussel organiseerde de denktank MCC, die wordt gesteund door de eurosceptische Fidesz-partij van de Hongaarse premier Viktor Orbán, woensdag een boerenprotest tegen de EU.
MCC is een 1 miljard dollar kostende onderwijsstichting die Orbán in het leven heeft geroepen om een nieuwe generatie Hongaren te kweken die sympathiek staan tegenover zijn rechtse beleid. De stichting wordt geleid door Orbáns belangrijkste politieke adviseur en heeft satellietkantoren in Europa, waaronder in Brussel, die tot taak hebben Orbáns onliberalisme te exporteren en onderdeel te maken van het algemene discours.
Maar in Frankrijk wachtte iedereen af of de protesten Parijs zouden bereiken.
“Wat de hoofdstad betreft, groeien we in kracht, en de beweging verspreidt zich over heel Frankrijk,” vertelde Arnaud Gaillot aan BFM TV. Hij is hoofd van de jonge boerenvakbond Jeunes Agriculteurs en sprak vanaf een protest op de A6-snelweg in het Yonne-gebied ten zuidoosten van Parijs.
“De hoofdstad zou een van de laatste opties moeten zijn, maar we kunnen ons van alles voorstellen,” zei hij.
“De bal ligt bij de regering om een land dat andere problemen heeft niet lam te leggen.”
