In 2022 boekten grote ondernemingen een aanzienlijke toename in nettowinst, die maar liefst 4,5 keer hoger lag dan tijdens het door COVID-19 getroffen jaar 2020. De operationele winsten vertoonden eveneens een stijgende lijn en overtroffen zelfs de prestaties vóór de pandemie. Bedrijven van aanzienlijke omvang die dividend uitkeerden, verrasten de aandeelhouders met een bijna verdubbeling van de uitkering ten opzichte van het voorgaande jaar.
Opvallend genoeg overtrof deze dividenduitkering de nettowinst van 2022 met ongeveer een kwart, zoals blijkt uit een analyse van het CBS op basis van de Statistiek Financiën van Ondernemingen, waarbij 320 grote ondernemingen werden onderzocht, die samen goed zijn voor ongeveer de helft van de nettowinst van alle niet-financiële bedrijven.
De financiële prestaties van grote bedrijven bereikten in 2022 nieuwe hoogten, met een nettowinst die steeg tot meer dan 132 miljard euro. De operationele winst, exclusief financiële winsten, maakte eveneens een opmerkelijke sprong naar 52 miljard euro. Tijdens de coronacrisis van 2020, toen de omzetten sterk daalden maar vaste kosten zoals afschrijvingen en lonen standhielden, was deze winst gedaald tot slechts 16 miljard euro.
Na een herstel in 2021, waarbij de operationele winst terugkeerde naar het niveau van 2019 (32 miljard euro), bleek 2022 een jaar van significante groei, ondanks een lichte stijging in kosten voor grond- en hulpstoffen. Deze groei resulteerde in een operationele winst die bijna 60 procent hoger lag dan in 2019.
In het bijzonder verdient de dividenduitkering van grote ondernemingen aandacht. In 2020 keerde een aanzienlijk kleiner aantal bedrijven dividend uit, vanwege onder meer de NOW-steunmaatregelen met bijbehorend dividend- en bonusverbod. De bedrijven die toch dividend uitkeerden in 2020, deden dit veelal opmerkelijk genoeg voor een bedrag dat tweemaal zo hoog was als hun winst dat jaar, mogelijk om de vergoeding voor aandeelhouders op peil te houden.
Hoewel het aantal dividend uitkerende bedrijven met 20 procent afnam, lag het totale dividend slechts 13 procent onder het niveau van 2019. Deze trend zette zich voort in 2021, waarin de dividenduitkering nagenoeg gelijk bleef aan die van 2020. Echter, in 2022 nam het uitgekeerde dividend aanzienlijk toe, waarbij het zelfs 23 miljard euro hoger was dan de nettowinst behaald door deze bedrijven in datzelfde jaar. Hoewel het gebruikelijk is dat bedrijven een deel van hun winst herinvesteren, illustreert deze discrepantie mogelijk een verschuiving naar een meer op dividendgerichte strategie bij sommige ondernemingen.
In 2019 realiseerden grote ondernemingen onder buitenlandse controle meer dan twee keer zoveel winst in Nederland als hun tegenhangers onder Nederlandse controle. De grote ondernemingen die onder buitenlandse controle vielen en dividend uitkeerden, verdeelden gemiddeld bijna viermaal zoveel dividend als de bedrijven onder Nederlandse controle.
In 2020 daalde het gemiddelde dividend per bedrijf onder Nederlandse controle van 185 miljoen naar 149 miljoen euro, terwijl bij bedrijven onder buitenlandse controle juist een stijging werd genoteerd. In 2022, toen grote ondernemingen een aanzienlijk hogere nettowinst boekten, keerde de gemiddelde grote onderneming onder buitenlandse controle bijna 1,3 miljard euro aan dividend uit.
