Brian Platt, Bloomberg, 8 februari 2024 – Canada’s politieke consensus over steun aan Oekraïne begint te rafelen, nu peilingen aantonen dat de Conservatieve kiezers zich steeds meer verzetten tegen het gebruik van geld en mankracht om het land te helpen in de strijd tegen Rusland.
Premier Justin Trudeau is begonnen zijn belangrijkste rivaal, de leider van de Conservatieve Partij, Pierre Poilievre, te bekritiseren door hem te beschuldigen van het “in de steek laten” van de zaak.
De Liberale Partij van Trudeau heeft advertenties en berichten op sociale media geplaatst waarin staat dat de Tories “extreemrechtse Amerikaanse politici volgen en Oekraïne de rug toekeren”.
Poilievre en andere hooggeplaatste leden van zijn partij zeggen dat ze Oekraïne nog steeds steunen in zijn strijd en Poilievre zelf heeft de Russische president Vladimir Poetin “een kwaadaardige dictator die een onschuldig land binnenvalt” genoemd.
Maar conservatieve leden van het Lagerhuis hebben massaal tegen een gemoderniseerde handelsovereenkomst tussen Canada en Oekraïne gestemd vanwege een clausule over het beprijzen van koolstof, een milieubeleid waar Poilievre tegen is.
De Conservatieven zijn bij hun standpunt gebleven, zelfs nadat de Oekraïense regering zei dat de clausule onschuldig is. Nadat de Conservatieven deze week opnieuw tegen de handelswetgeving stemden, zei het Oekraïens-Canadese Congres dat het “teleurgesteld was dat de stemming voor het wetsvoorstel niet unaniem was”.
De maatregel werd nog steeds aangenomen met de steun van elke andere partij in het parlement.
Canada heeft een enorme Oekraïense diaspora, waarschijnlijk de op één na grootste ter wereld na Rusland, en het wordt over het algemeen gezien als goede politiek om het land te steunen. Ook omdat die kiezers kunnen helpen om sommige kiesdistricten te beïnvloeden – vooral in Toronto en in westelijke steden.
Trudeau ligt in de peilingen ver achter op Poilievre, maar de premier wil profiteren van de stemmen van de Conservatieven voor Oekraïne en grijpt elke gelegenheid aan om de kwestie in toespraken en nieuwsconferenties aan de orde te stellen.
“De leider van de oppositie kiest ervoor om niet achter Oekraïne te staan, niet achter de Oekraïners te staan en niet achter de Oekraïense Canadezen te staan,” zei hij deze week in het parlement.
Poilievre heeft teruggevochten door te zeggen dat de hulp van Trudeau aan Oekraïne glansloos is geweest en riep op om meer militair materieel te sturen.
Hij heeft Trudeau ook bekritiseerd vanwege een diplomatiek debacle afgelopen september, toen de voorzitter van het Canadese Huis per ongeluk een aan Nazi’s gelieerde veteraan uitnodigde voor de toespraak van de Oekraïense president Volodymyr Zelenskiy.
Trudeau heeft geprobeerd Canada te positioneren als een van de trouwste bondgenoten van Oekraïne, althans in termen van politieke retoriek. De invloed van Canada is beperkt door zijn kleine defensiebudget, maar het land heeft nog steeds 2,4 miljard Canadese dollar (1,8 miljard dollar) bijgedragen aan militaire hulp en Oekraïense soldaten opgeleid.
Tekenen van verdeeldheid binnen Canada dragen bij aan de vrees dat de steun voor Oekraïne afneemt onder westerse democratieën, vooral omdat sommige Republikeinen in de VS militaire hulp blokkeren.
Uit opiniepeilingen blijkt dat de Canadese steun afneemt. Uit een onderzoek van het Angus Reid Institute blijkt dat 25% van de Canadezen nu zegt dat Canada “te veel steun” biedt aan Oekraïne, tegenover 13% in mei 2022.
Die stijging is enorm geconcentreerd onder conservatieve aanhangers. Van degenen die bij de laatste verkiezingen op de partij stemden, zegt 43% nu dat Canada te veel doet voor Oekraïne, vergeleken met 19% in 2022. Van degenen die op de Liberalen van Trudeau stemden, antwoordt slechts 10% nu zo, tegenover 5%.
“Canadezen zijn in de loop van de tijd begonnen met zich afzijdig te houden van de situatie,” zegt Shachi Kurl, voorzitter van het Angus Reid Institute.
Politiek speelt ook een rol en ze wees erop dat de Liberalen, na maandenlang in de verdediging te zijn gegaan over huisvesting en betaalbaarheid, eindelijk een onderwerp hebben gevonden waarmee ze de Conservatieven kunnen aanvallen.
Trudeau en andere liberalen beschuldigen Poilievre van een hypocriete strategie. Hij probeert een populistische kiezersbasis het hof te maken met zijn stemmen in het parlement, terwijl hij beweert dat zijn algemene visie op Oekraïne niet is veranderd.
Woensdag werd Poilievre door verslaggevers gevraagd wat zijn boodschap aan zijn eigen achterban is als het gaat om de oorlog.
“Mijn boodschap is dat we ons moeten verdedigen tegen landen die genadeloos worden binnengevallen door agressieve mogendheden, zodat we dictators afschrikken van dit soort agressie,” zei Poilievre.
“En ik zou zeggen dat Justin Trudeau absoluut niets heeft gedaan in dit dossier, behalve verdeeldheid zaaien onder de Canadezen. Hij verdeelt opzettelijk over dit onderwerp door een koolstofbelasting op te nemen in een handelsamendement dat daar niet thuishoort.”
