Het eindrapport ‘Blind voor mens en recht’ van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening legt niet alleen de verantwoordelijkheid bij het kabinet en de ambtelijke diensten, maar wijst ook de Tweede Kamer en de media aan als belangrijke spelers in de genadeloze jacht op socialezekerheidsfraude, meldt het FD.
Het rapport, dat maandag werd gepresenteerd en gepubliceerd, werpt licht op de toeslagenaffaire.
De commissie concludeert dat Kamerleden actief hebben bijgedragen aan een streng fraudebeleid, dat vaak werd aangewakkerd door mediaberichten over vermeende fraude, wat resulteerde in druk op het kabinet om een harde aanpak te hanteren.
De enquêtecommissie onthult hoe decennia van fraudebeleid hebben geleid tot een meedogenloze jacht, met tienduizenden mensen die onterecht als fraudeurs werden bestempeld en in financiële problemen belandden.
Zowel de Belastingdienst als rechters worden bekritiseerd, omdat ze geen onderscheid maakten tussen onbedoelde fouten en opzettelijke fraude. Dat heeft volgens het rapport bijgedragen aan het toeslagenschandaal.
In een ongebruikelijke zet richt de commissie haar pijlen op het eigen instituut, de Tweede Kamer. De commissie constateert dat Kamerleden belangrijke wetten vaak oppervlakkig behandelden en soms zelfs voorstellen haastig aannamen, zonder voldoende reflectie.
Hoewel sommige Kamerleden kritische vragen stelden tijdens debatten, bleven concrete voorstellen voor verbetering van wetgeving vaak uit.
Het rapport beveelt aan dat de Kamer een ‘afkoelperiode’ invoert voor amendementen en pleit voor meer ondersteuning voor parlementariërs. Ook bekritiseert de commissie de rol van de media, hoewel ze geen aanbevelingen doet voor de werkwijze ervan.
Het rapport waarschuwt dat de patronen die hebben geleid tot het toeslagenschandaal nog steeds bestaan, waardoor soortgelijke problemen zich kunnen herhalen. Ook is volgens de commissie de harde wetgeving in de sociale zekerheid nog altijd aanwezig.
